Capel Garmon
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Conwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.0846°N 3.7727°W |
| Cod OS | SH813555 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Janet Finch-Saunders (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Claire Hughes (Llafur) |
 | |
Pentref yng nghymuned Bro Garmon, bwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Capel Garmon.[1][2] Saif yn ne-ddwyrain Dyffryn Conwy, ychydig i'r dwyrain o Betws y Coed, ym Mharc Cenedlaethol Eryri. Mae tafarn, ysgol gynradd a chapel yn y pentref.
Hanes a hynafiaethau
[golygu | golygu cod]Darganfuwyd Brigwrn Capel Garmon ym mis Mai 1852 ar dir ger fferm Carreg Goedog. Mae ar gadw yn Amgueddfa Cymru, Caerdydd. Tybir ei fod yn dyddio o tua 50CC - 50OC.[3]
Ger y pentref mae siambr gladdu Capel Garmon, sy'n dyddio o'r cyfnod Neolithig ac o ddiddordeb arbennig fel esiampl o'r Beddrodau Hafren-Cotswold. Yn ne-ddwyrain Cymru ac ardaloedd cyfagos i Loegr mae'r rhan fwyaf o'r rhain i'w cael.
Roedd yr eglwys yn wreiddiol yn gapel anwes, wedi ei gysegru i Sant Garmon. Ni ddaeth Capel Garmon yn blwyf hyd 1927.
Oriel
[golygu | golygu cod]-
Capel Garmon -
Y pentref oddeutu 1875 -
Brigwn Haearn / Ci Tan Capel Garmon -
Tafarn Penllan -
Capel Seion
Pobl o Gapel Garmon
[golygu | golygu cod]- Rhisiart Cynwal (bu farw yn 1634), bardd
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 21 Tachwedd 2021
- ↑ H. N. Savory, Guide Catalogue of the Early Iron Age Collections (Amgueddfa Genedlaethol Cymru, 1976)
Trefi
Abergele · Bae Colwyn · Betws-y-Coed · Conwy · Cyffordd Llandudno · Degannwy · Hen Golwyn · Llandudno · Llanfairfechan · Llanrwst · Penmaenmawr · Tywyn
Pentrefi
Bae Cinmel · Bae Penrhyn · Betws-yn-Rhos · Bryn-y-maen · Bylchau · Caerhun · Capel Curig · Capel Garmon · Cefn Berain · Cefn-brith · Cerrigydrudion · Craig-y-don · Cwm Penmachno · Dawn · Dolgarrog · Dolwen · Dolwyddelan · Dwygyfylchi · Eglwys-bach · Esgyryn · Gellioedd · Glanwydden · Glasfryn · Groes · Gwytherin · Gyffin · Henryd · Llanbedr-y-cennin · Llandrillo-yn-Rhos · Llanddoged · Llanddulas · Llanefydd · Llanelian-yn-Rhos · Llanfair Talhaearn · Llanfihangel Glyn Myfyr · Llangernyw · Llangwm · Llangystennin · Llanrhos · Llanrhychwyn · Llan Sain Siôr · Llansanffraid Glan Conwy · Llansannan · Llysfaen · Maenan · Y Maerdy · Melin-y-coed · Mochdre · Nebo · Pandy Tudur · Penmachno · Pensarn · Pentrefelin · Pentrefoelas · Pentre-llyn-cymmer · Pentre Tafarnyfedw · Pydew · Rowen · Rhydlydan · Rhyd-y-foel · Tal-y-bont · Tal-y-cafn · Trefriw · Tyn-y-groes · Ysbyty Ifan
