Brwydr Chaeronea (338 CC)
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | brwydr  |
|---|---|
| Dyddiad | 338 CC |
| Rhan o | Sacred Wars |
| Lleoliad | Chaeronea |
 | |
| Gwladwriaeth | Gwlad Groeg |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Ymladdwyd Brwydr Chaeronea a 2 Awst 338 CC, rhwng Philip II, brenin Macedon a'i gyngheiriaid a byddin dinas-wladwriaethau Athen a Thebai. Ymladdwyd y fwydr ger Chaeronea yn Boeotia. Cynorthwywyd y Macedoniaid gan rai cyngheiriaid Groegaidd, o Thessalia, Epirus, Aetolia ac eraill.
Bu'n frwydr galed, ond yn y diwedd llwyddodd Alecsander, mab Philip a chadfridog yr adain chwith, i dorri trwy rengoedd Thebai. Wrth weld hyn, gorchymynodd Philip ymosodiad ffyrnig ar yr Atheniaid, a'u gyrrodd o'r maes. Amgylchynwyd y Thebiaid, a diddefasant golledion trwm. Lladdwyd bron y cyfan o Gorfflu Cysegredig Thebai, milwyr gorau Thebai, wedi iddynt wrthod ffoi.
Gadawodd y frwydr yma Philip yn feistr ar Wlad Groeg, ac yn fuan wedyn sefydlodd Gynghrair Corinth dan arweiniad Macedon. Tua 300 CC, cododd dinas Thebai gerflun enfawr o lew ar faes y frwydr i nodi'r man lle claddwyd gwŷr y Corfflu Cysegredig. Cloddiwyd y safle yn 1890, a chafwyd hyd i 254 ysgerbwd.