Banc y Ddafad Ddu

Banc y Ddafad Ddu

Enghraifft o'r canlynol	banc, busnes
Daeth i ben	1815
Cysylltir gyda	gyrru gwartheg
Dechrau/Sefydlu	1810
Cynnyrch	loans
Pencadlys	Aberystwyth, Tregaron
Gwladwriaeth	y Deyrnas Unedig
Rhanbarth	Aberystwyth
Gwefan	http://www.everythingaberystwyth.co.uk/aberystwyth-fact-of-the-week/

Papur £2 Banc y Ddafad Ddu

Banc y Ddafad Ddu oedd enw poblogaidd Banc Aberystwyth a Thregaron Evans, Jones, Davies a'u cwmni (neu yn saesneg: Aberystwyth & Tregaron Bank). Fe'i sefydlwyd gan griw o borthmyn lleol Ceredigion ar ddiwedd y 18g. Mae'n enghraifft dda o'r banciau Cymreig lleol a fodolai ar ddiwedd y 18g a dechrau'r 19eg.

Roedd pobl yn ei alw yn Fanc y Ddafad Ddu oherwydd fod yr arian papur yn dangos llun o ddafad ddu arno. Roedd y maint a nifer y defaid a bortreadid yn dibynnu ar werth yr arian papur; dim ond oen ddu oedd ar y papurau chweugain (deg swllt) er enghraifft, tra bod un ddafad ar y papur punt a dwy ddafad fawr ar y papurau dwy bunt. Mae nifer enghreifftiau o'r nodau hyn ar gael rhwng 1810 ac 1814, y flwyddyn yr aeth y banc yn fethdalwr a thalu difidend o chwe swllt ag wyth geiniog yn y bunt.

Ceir cerflun bach o Ddafad Ddu ar Dŷ Westminster ar Heol y Bont, Aberystwyth. Cred rhai mai dyma oedd lleoliad Banc y Ddafad Ddu, er, mewn gwirionedd, Band y Llong oedd yno.

Oriel

• 
  Adeilad Banc y Llong, efo'r Ddafad Ddu arni
• 
  Motiff Dafad Ddu ar adeilad Banc y Llong, Heol y Bont, Aberystwyth
• 
  Plac ar Westminster House, Heol y Bont, Aberystwyth
• 
  Plac yr Hen Dŷ Banc, Heol y Bont, Aberystwyth

Rhai o'r banciau eraill yng Nghymru

• Banc y Llong, Aberystwyth (tua 1762)
• Banc yr Eidion Du (1799)
• Banc Gogledd a Deheudir Cymru (1836 - 1908)
• Cwmni Bancio Sir Forgannwg (1816)
• West of England and South Wales District Bank (1834)

Cyfeiriadau

• R. C. Jones, Arian: the story of money and banking in Wales (Abertawe, 1978).