Archaeopteryx
| Archaeopteryx Amrediad amseryddol: Jwrasig Diweddar - 150.5–148.5 Miliwn o fl. CP | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Uwchurdd: | Dinosauria |
| Urdd: | Saurischia |
| Is-urdd: | Theropoda |
| Teulu: | †Archaeopterygidae |
| Genws: | †Archaeopteryx |
| Prif grwpiau | |
| |
Genws o ddeinosoriaid tebyg i adar yw Archaeopteryx. Mae'r enw yn deillio o'r hen Roeg ἀρχαῖος (archaīos), sy'n golygu "hynafol", a πτέρυξ (ptéryx), sy'n golygu "plu" neu "adain". Rhwng diwedd y 19eg ganrif a dechrau'r 21ain ganrif, derbyniwyd Archeopteryx yn gyffredinol gan balaeontolegwyr a chyfeirlyfrau poblogaidd fel yr aderyn hynaf y gwyddys amdano.[1]
Bu Archeopteryx yn byw yn y Jwrasig Diweddar tua 150 miliwn o flynyddoedd yn ôl, yn yr hyn sydd bellach yn dde'r Almaen, yn ystod cyfnod pan oedd Ewrop yn ynysfor o ynysoedd mewn môr trofannol cynnes bas, yn llawer agosach at y cyhydedd nag ydyw ar hyn o bryd. Yn debyg o ran maint i bigyn Ewrasiaidd, gyda'r unigolion mwyaf o bosibl yn cyrraedd maint cigfran, gallai'r rhywogaeth fwyaf o Archaeopteryx dyfu i tua 0.5 m (1 tr 8 mewn) o hyd. Er gwaethaf eu maint bach, eu hadenydd llydan, a'u gallu tybiedig i hedfan neu gleidio, roedd gan Archeopteryx fwy yn gyffredin â deinosoriaid Mesosöig bach eraill nag ag adar modern.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Xu, X; You, H; Du, K; Han, F (28 Gorffennaf 2011). "An Archaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae" (yn en). Nature 475 (7357): 465–470. doi:10.1038/nature10288. PMID 21796204. http://www.ivpp.ac.cn/qt/papers/201403/P020140314389417822583.pdf. Adalwyd 5 Tachwedd 2016.