Astwrieg
| Astwrieg | ||
|---|---|---|
| asturianu, bable | ||
| Siaredir yn | Sbaen | |
| Rhanbarth | Asturias | |
| Cyfanswm siaradwyr | 110,000 | |
| Teulu ieithyddol | ||
| System ysgrifennu | Lladin | |
| Statws swyddogol | ||
| Iaith swyddogol yn | ||
| Iaith leiafrifol gydnabyddedig yn | Asturias Sbaen | |
| Rheoleiddir gan | Academia de la Llingua Asturiana | |
| Codau ieithoedd | ||
| ISO 639-1 | Dim | |
| ISO 639-2 | ast | |
| ISO 639-3 | ast | |
| Wylfa Ieithoedd | 51-AAA-ca | |
 | ||
Iaith frodorol cymuned ymreolaethol Tywysogaeth Astwrias yw Astwrieg (neu Astwreg). Er bod dadlau ai iaith ynteu dafodiaith ydyw, mae'r Astwrieg neu 'asturianu' neu 'bable' bellach yn cael ei chydnabod yn swyddogol a'i hamddiffyn i ryw raddau gan Lywodraeth y Dywysogaeth. Iaith Romáwns ydyw (Gorllewin-Iberaidd), sy'n perthyn yn agos i Sbaeneg a Galisieg.
Yn ôl ystadegau diweddar, mae tua 100,000 yn ei siarad fel mamiaith a 450,000 wedi'i dysgu.[2] Ni chynigir addysg trwy gyfrwng yr iaith er bod ysgolion cynradd bellach yn ei dysgu a gellir ei hastudio fel rhan o'r bachillerato. Ceid rhaglen newyddion yn yr iaith ar un adeg ond fe'i clywir ar y radio'n weddol aml o hyd. Mae rhai o sianeli lleol Astwrias, megis Tele Gijón, yn dangos ambell raglen yn yr iaith hefyd. Mae cyfnod o normaleiddio ieithyddol yn dechrau dod i rym mewn rhai lleoedd, gwelir rhai arwyddion ffyrdd yn ddwyieithog ac mae Cyngor Dinas Gijón, er enghraifft, wedi sefydlu swyddfa arbennig i hyrwyddo a datblygu defnydd o'r iaith mewn sawl maes. Fodd bynnag, oherwydd statws isel yr iaith, yn enwedig yn y gorffennol, mae nifer o siaradwyr yn gyndyn i gydnabod eu bod yn ei siarad.
Rhai ymadroddion
[golygu | golygu cod]- Dydd Da - Bonos díes.
- Nos da - Bones nueches.
- William ydw i - Llámome William.
- "Meddyg" ydw i - Soi "médicu".
- Ble mae...? - ¿Ú ta...?
- Hwyl - Ta lluéu.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]