Контент патне куҫ

Messier 83

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Messier 83
Ӳкерчӗк
Каталогри код M 83, IRAS F13341-2936, PGC 48082, 2MASX J13370091-2951567, MCG-05-32-050, ESO-LV 444-0810, ESO 444-81, NGC 5236, IRAS 13341-2936, UGCA 366, 1ES 1334-29.6, 1RXS J133657.0-295207, 6dFGS gJ133658.1-294826, CD-29 10465, CPD-29 3793, HD 118366, HIPASS J1337-29, MRC 1334-296, NVSS J133700-295155, PSCz Q13341-2936, RBS 1293, SGC 133411-2936.8, LEDA 48082, MSH 13-2-05, PKS 1334-296, PKS J1336-2951, PKS 1334-29, RX J1337.0-2952, SPB 225, [DAM86] 103, [VDD93] 189, FLASH J133700.23-295204.5, FAUST 3840 и [NKB95] N5236
Уҫакан е шутласа кӑларакан Никола Луи де Лакайль[d][1]
Уҫнӑ вӑхӑт 1752 çулхи нарăс, 23-мĕшĕ[1]
Ҫӑлтӑрлӑх Гидра[d]
Хӗрлӗ куҫӑм 0,001[2]
Ҫӗр чӑмӑрӗнчен вырнаҫнӑ 15 000 000 световой год[1] и 4,66 мегапарсек[3]
Радиаллӑ хӑвӑртлӑх 508 km/s[3][4]
Галактикӑн морфологиллӗ тӗсӗ SAB(s)c[5]
Ҫӑлтӑрӑн курӑмлӑ виҫи 7,52 ± 0,03[6]
Самана J2000.0[d]
Тӳррӗн хӑпарни 13ч 37м 0,919с[7]
Склонени −29° 51′ 56,74″[7]
Логотип Викисклада Медиафайлы на Викиампар

Messier 83 (акăл. M 83, NGC 5236, выр. Мессье 83, ытти палӑртусем — ESO 444-81, MCG −5-32-50, UGCA 366, IRAS13342-2933, PGC 48082, ҫавӑн пекех Южная Вертушка ятпа паллӑ) — Гидра ҫӑлтӑрлӑхӗнчи урлавлӑ спиральлӗ галактика. Вӑл пирӗнтен 15 миллион ҫутӑ ҫулне яхӑн аякра вырнаҫнӑ. Галактикӑра ултӑ вӗрҫӗнӗ ҫӑлтӑр (SN 1923A, SN 1945B, SN 1950B, SN 1957D, SN 1968L тата SN 1983N) регистрациленӗ. Ку объект Ҫӗнӗ пӗрлехи каталогӑн оригиналлӑ редакцийӗнче асӑннисен шутне кӗрет. Галактикӑра ҫӑлтӑрсем ҫуралнине кӑтартакан ҫутӑ ҫуталса илет.

Объекта тӗпченин историйӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Галактикӑна Никола Лакайль 1752 ҫулта уҫнӑ[8]. Шарль Мессье ӑна хӑйӗн каталогне 1781 ҫулта кӗртнӗ[9].

XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнче хупӑ Ҫут тӗнче теорипе килӗшӳллӗн М 83 галактика пӗтӗм тӗнче уҫлӑхӗн тепӗр енчен курӑнакан М 31 Андромеда галактики текен экзотикӑлла шухӑш каланӑ пулнӑ.

2005 ҫулта[10] GALEX орбита телескопӗ M 83 тулашӗнче нумай тин ҫуралнӑ ҫӑлтӑрсене регистрациленӗ. 2008 ҫулта телескоп ҫамрӑк ҫӑлтӑрсене тата та нумайрах тупнӑ, пурте йышӑннӑ ҫӑлтӑр ҫуралассин моделӗпе килӗшӳллӗ, вӗсем унта ун чухлӗ пулмалла пулман. Вӗсем галактика варринчен 140 пин ҫутӑ ҫулӗ инҫӗшӗнче вырнаҫнӑ, галактикӑн диаметрӗ вара 40 пин ҫутӑ ҫулӗнчен ытла мар.

2014 ҫулта астрономсем MQ1 хура шӑтӑка асӑрханӑ, вӑл хӑй тӗллӗн пит ҫӑмӑл, анчах таврари материе пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӑтать.

2015 ҫулта «Хаббл» тата «Спитцер» орбита телескопӗсемпе усӑ курса галактикӑра η Килӗ йышши ҫӑлтӑрсен икӗ кандидатне тупнӑ. Ку объектсем — 100 ытла Хӗвел йывӑрӑшӗллӗ ҫирӗпленсех ҫитмен пысӑк ҫӑлтӑрсем.

Тавралӑхӗ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

M 83 пирӗнтен инҫех мар вырнаҫнӑ Центравр A/M83 галактикӑсен ушкӑнӗнчи икӗ ҫумушкӑнсенчен пӗрин центрӗ шутланать. Тепӗр ҫумушкӑнӑн центрӗ — Центавр А. Вӗсене иккӗшне те хӑш чухне пӗр ушкӑн пек пӑхаҫҫӗ, тепӗр чухне икӗ ушкӑн пуль тесе хаклаҫҫӗ.

Ӑнлантарусем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  1. ^ 1, 2 тата 3 Frommert H. Messier 83
  2. ^ McCARTHY P. J., Kapahi V. K., Van B. W., Persson S. E., Athreya R., Subrahmanya C. R. The Molonglo reference Catalog/1 Jansky radio source survey. I. Radio galaxy identifications (англ.) // The Astrophysical Journal: Supplement Series — AAS, 1996. — Vol. 107. — P. 19–35. — ISSN 0067-0049; 1538-4365 — doi:10.1086/192353
  3. ^ 1 тата 2 Tully R. B., Courtois H. M., Sorce J. G. Cosmicflows-3 (англ.) // The Astronomical Journal / J. G. III, E. Vishniac — New York: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2016. — Vol. 152, Iss. 2. — P. 50. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.3847/0004-6256/152/2/50 — arXiv:1605.01765
  4. ^ Tully R. B. Galaxy groups: a 2MASS catalog (англ.) // The Astronomical Journal / J. G. III, E. Vishniac — New York: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2015. — Vol. 149, Iss. 5. — P. 171. — 14 p. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1088/0004-6256/149/5/171 — arXiv:1503.03134
  5. ^ Crowther P. A. On the association between core-collapse supernovae and HII regions (англ.) // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society / D. Flower — OUP, 2013. — Vol. 428. — P. 1927–1943. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/STS145 — arXiv:1210.1126
  6. ^ Cook D. O., Dale D. A., Johnson B. D., Zee L. V., Lee J. C., Kennicutt R. C., Calzetti D., Staudaher S. M., Engelbracht C. W. The Spitzer Local Volume Legacy (LVL) global optical photometry (англ.) // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society / D. Flower — OUP, 2014. — Vol. 445, Iss. 1. — P. 881–889. — 9 p. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/STU1580 — arXiv:1408.1130
  7. ^ 1 тата 2 Skrutskie M. F., Cutri R. M., Stiening R., Weinberg M. D., Schneider S., Carpenter J. M., Beichman C., Capps R., Chester T., Elias J. et al. The Two Micron All Sky Survey (2MASS) (англ.) // The Astronomical Journal / J. G. III, E. Vishniac — New York: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2006. — Vol. 131, Iss. 2. — P. 1163–1183. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1086/498708
  8. ^ Галактика М83 в новом образе. Cpace.ru
  9. ^ K. G. Jones (1991). Messier’s Nebulae and Star Clusters, 2nd edition, Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-37079-5.
  10. ^ Press Release: Stellar Birth in the Galactic Wilderness

Вуламалли

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Kazushi Sakamoto, Satoki Matsushita, Alison B. Peck, Martina C. Wiedner, and Daisuke Iono. Molecular Gas around the Double Nucleus in M83 (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2004. — doi:10.1086/420845. — arXiv:astro-ph/0403145.
  • Martino Romaniello, Ferdinando Patat, Nino Panagia, William B. Sparks, Roberto Gilmozzi, and Jason Spyromilio. Very Large Telescope FORS1 Imaging Polarimetry of M83 (NGC 5236). I. Search for Light Echoes from Historical Supernovae (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2005. — doi:10.1086/431470.
  • Kazuyuki Muraoka, Kotaro Kohno, Tomoka Tosaki, Nario Kuno, Kouichiro Nakanishi, Kazuo Sorai, Tsuyoshi Sawada, Kunihiko Tanaka, Toshihiro Handa, Masayuki Fukuhara, Hajime Ezawa, and Ryohei Kawabe. ASTE CO (3-2) Mapping Toward the Whole Optical Disk of M 83: Properties of Inter-arm Giant Molecular-Cloud Associations (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2009. — doi:10.1088/0004-637X/706/2/1213. — arXiv:0910.2866.
  • Kimberly A. Herrmann, Robin Ciardullo, and Steinn Sigurdsson. Kinematic Evidence for Halo Substructure in Spiral Galaxies (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2009. — doi:10.1088/0004-637X/693/1/L19. — arXiv:0901.3798.
  • Irapuan Rodrigues, Horacio Dottori, Rubén J. Díaz, María P. Agüero, and Damián Mast. Kinematics and Modeling of the Inner Region of M 83 (англ.) // The Astronomical Journal. — IOP Publishing, 2009. — doi:10.1088/0004-6256/137/5/4083. — arXiv:0905.1853.
  • Kimberly A. Herrmann and Robin Ciardullo. Planetary Nebulae in Face-On Spiral Galaxies. II. Planetary Nebula Spectroscopy (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2009. — doi:10.1088/0004-637X/703/1/894. — arXiv:0908.0531.
  • Kimberly A. Herrmann and Robin Ciardullo. Planetary Nebulae in Face-On Spiral Galaxies. III. Planetary Nebula Kinematics and Disk Mass (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2009. — doi:10.1088/0004-637X/705/2/1686. — arXiv:0910.0266.
  • Aida Wofford, Claus Leitherer, and Rupali Chandar. Ultraviolet Spectroscopy of Circumnuclear Star Clusters in M83 (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2011. — doi:10.1088/0004-637X/727/2/100. — arXiv:1011.4449.
  • J. Piqueras López, R. Davies, L. Colina, and G. Orban de Xivry. Spatially Resolved Kinematics of the Central Regions of M83: Hidden Mass Signatures and the Role of Supernovae (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2012. — doi:10.1088/0004-637X/752/1/47. — arXiv:1204.1917.
  • Hwihyun Kim, Bradley C. Whitmore, Rupali Chandar, Abhijit Saha, Catherine C. Kaleida, Max Mutchler, Seth H. Cohen, Daniela Calzetti, Robert W. O'Connell, Rogier A. Windhorst, Bruce Balick, Howard E. Bond, Marcella Carollo, Michael J. Disney, Michael A. Dopita, Jay A. Frogel, Donald N. B. Hall, Jon A. Holtzman, Randy A. Kimble, Patrick J. McCarthy, Francesco Paresce, Joe I. Silk, John T. Trauger, Alistair R. Walker, and Erick T. Young. The Resolved Stellar Population in 50 Regions of M83 from HST/WFC3 Early Release Science Observations (англ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2012. — doi:10.1088/0004-637X/753/1/26. — arXiv:1204.6045.
Ку статьяна Википедин Вырӑс уйрӑмӗнчи M 83 (галактика) статьяна чӑвашла куҫарса хатӗрленӗ.
Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/w/index.php?title=Messier_83&oldid=812948»