Соус

Соус (фр. sauce) — тĕп çимене тата/е гарнира хушмалли шĕвек тĕхем. Соуссем çимесене сĕткенлĕрех консистенци параççĕ те вĕсен калориллĕхне хăпартаççĕ. Чылай соусра специсемпе тутăлăх япалалăхĕсем пур, вĕсем апат ирĕлтерекен органсене йĕкĕлтесе яраççĕ — аппетита уçаççĕ; вĕсен янкăр тĕсĕ çимери тĕп продукчĕсене тĕсĕсене кирлĕ пек капăрлатать.

Жан Жорж Вибер. «Питĕ паха соус» (1899)

Соуссене классификацилени

Кирлипе

Спагетти, карбонара соусĕпе.

Тĕрлĕрен соуссем

Типĕ çупа хатĕрленĕ соуссем

Майонез сĕрнĕ çăмартасем

Вĕтетнĕ ингредиентсенчен хатĕрленĕ соуссем

Сальса соусĕн темиçе тĕрлĕлĕхĕ: начос чипсĕпе çиеççĕ.

Çак соуссене вĕтетнĕ пахчаçимĕç, улмаçимĕç тата симĕс тĕхем, çаплах аш-пăш фаршĕнчен е кăмпа ингредиентсенчен тăваççĕ. Çакнашкал соуссене макаронпа, аш-какайпа, сэндвичпе тутанаççĕ.

• сальса
• песто
• болоньезе
• симĕс соус
• муждей
• ткемали
• сацебели
• чатни
• релиш
• çăкăр соусĕ

Хаяр соуссем

Хаяр соуса тумашкăн чили пăрăçĕ тата хаяр тутăллă продуктсем (сăмахран хрен) кирлĕ. Хаяр соуссене хăш чухне маринада яраççĕ.

самбал соусĕ.

• табаско
• барбекю-соус
• чили-соус
• самбал
• харисса
• аджика
• хрен

Азири соуссем

• кочхуджан
• пулă соусĕ
• соя соусĕ
• твенджан
• тэрияки
• хойсин

Пылаклă соуссем

Мороженое, карамель соусĕпе.

Пылаклă соуссене десертсене капăрлатса урăх тутă параççĕ. Пахчари çимĕçсенчен хатĕрленĕ хăшпĕр соуссемпе ĕне/сурăх тата чăх/кăвакал аш-пăшне тĕхемлеççĕ.

• шоколад соусĕ
• карамельсоусĕ
• ваниль соусĕ
• акăлчан кремĕ
• пахча çимĕçĕн сиропĕсем тата варенье
  • панулми тӳни
  • апфелькрен
  • клюква соусĕ
  • слива соусĕ

Тефтели, цацики соусĕпе.

Урăх соуссем

• гарум
• камберленд
• мостарда
• вустер соусĕ
• пĕтнек соусĕ
• цацики
• ыхра соусĕ
• чимичурри
• сыр соусĕ

Çав. пекех

• Соус-дип
• Чатни
• Томат соусĕ

Литература

• Беловинский Л. В. Соус // Иллюстрированный энциклопедический историко-бытовой словарь русского народа. XVIII — начало XIX в. / под ред. Н. Ерёминой. — М.: Эксмо, 2007. — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-24458-4
• Похлёбкин В. В. Соусы // Кулинарный словарь. — М.: Издательство «Э», 2015. — 4000 экз. — ISBN 978-5-699-75127-3
• Похлёбкин В.В. Соусы // Занимательная кулинария. — М.: Лёгкая и пищевая промышленность, 1983.
• Ковалёв Н.И., Усов В.В.
  −{{{2}}} Душа соусов (с. 184—194). Тайна японских соусов (с. 195—199) // Рассказы о тайнах домашней кухни. — Шаблон:Указание места в библиоссылке: Химия, 1993. — 336 с.
• Ануфриев В., Кириллова Г., Кикнадзе Н. Соусы и специи. — 2-е. — М.: Государственное издательство торговой литературы, 1959. — (Библиотека повара). — 200000 экз.
• Рагель С. И. Соусы // Технология приготовления пищи: учеб. пособие. — Мн.: РИПО, 2018. — 1400 экз. — ISBN 978-985-503-827-7