Robòta (fizyka)

Fizyka - Teoria – Praca

Robòta

Robóta na płaszczëznie

Mechanicznô robòta je tej wëkònywónô, cziej pod cëskã sëłë cało je przësuwóny na jakąs dalekòsc.

Robòta je wikszô, czej wëkònëje jã wikszô sëła, abò przesëniãcé (drëga) je wikszé.

Mòdło na robòtã (òznôcziwô sã lëtrą W) z risunkù:

Niech sëła F wpłiwô na cało pòd nórtã α do czerënkù ruchù cała:

Pò rozłożenim sëłë F na skłôdné òkôzało sã, że robòtã wëkònëje blós skłôdnô FX. Z risunkù:

Wëkònónô robòta wënoszô tej:

Je to òstateczné mòdło na robòtã, dze α to nórt midze wektórã przesëniãcégò s a wektórã dzejający sëłë F.

Jednôstką robòtë w ùkładze SI je dżul:

Jeden dżul je to robòta, jakô je wëkònóny sëłą jednégò niutona na drodze jednégò métra, ale ta sëła dzejô w czerënkù przesuwaniégò cała.

Chcemë rozpatrzëc òsóbny przëpôdczi:

$\alpha =0^{\circ }\Rightarrow \cos \alpha =1$

wektór sëłë mô zgódny zwart ze zwartã wektóra przesëniãcégò:

$0^{\circ }<\alpha <90^{\circ }\Rightarrow \cos \alpha >0$

Wektór sëłë twòrzi z wektórã przesëniãcégò òstri nórt:

$\alpha =90^{\circ }\Rightarrow \cos \alpha =0$

wektórë sëłë ë przesëniãcégò są do se prostopadłé:

$90^{\circ }<\alpha <180^{\circ }\Rightarrow \cos \alpha <0$

wektór sëłë twòrzi z wektórã przesëniãcégò rozemkłi nórt

$\alpha =180^{\circ }\Rightarrow \cos \alpha =-1$

wektór sëłë mô zwart procëmny do zwatù wektóra przesëniãcégò:

W tim przëpôdkù sëła hamùje cało i wekònëje ùjemną robòtã.

Bôczenié! W całim tim dzélu zakòdómë, że wôrtosc sëłë je stałô.

Roman Grzybowski "Fizyka i astronomia w gimnazjum" wyd. OPERON