بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئێدگار دی وال

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئێدگار ڤۆن وال

ئێدگار دی وال
لەدایکبوون (1867-08-23) 23ی ئابی 1867
مەرگ٩ی ئازاری ١٩٤٨(١٩٤٨-٠٣-٠٩) (٨٠ ساڵ ژیاوە)
شارۆمەندێتیڕوسیا (1867–1918)
ئیستۆنیا (1917–1948)
ناسراوە بەداھێنەری ئینتەرلینگیو ناسراو بە ڕۆژاوایی
نیشانی زرێ پۆشی خێزانی واڵ

ئێدگار ئەلێکسی ڕۆبەرت ڤۆن واڵ یان دی واڵ (لەدایکبووی ٢٣ی ئابی ١٨٦٧ تا ٩ی ئازاری ١٩٤٨) مامۆستایەکی ئەڵمانی بەلتیک، بیرکاریزان و زمانناس بوو. ناوبانگێکی زۆری بەھۆی داھێنانی زمانی ئینتەرلینگوی (کە بە بەدرێژایی ژیانی ڕۆژاوایی ناسراوە)، ئینتەرلینگوی زمانێکی سروشتی دروست کراوە لەسەر بنەمای زمانە ھیندۆ-ئەورووپییەکان، کە سەرەتا لە ساڵی ١٩٢٢ بڵاوکرایەوە.

دی واڵ لە ئۆڵویۆپۆڵ لەدایکبووە (بەگوێرەی چەند سەرچاوەیەک لە بۆھۆپڵ، شارۆچکەیەکی نزیک ئەوێ)، پارێزگای کەرسۆن، ئیمپراتۆرییەتی ڕووسیا (ئێستا بەشێکە لە پێرڤۆماسک، ناوچەی میکۆلاڤ، ئوکراینا).[١][٢][٣][٤] خێزانەکەی چەند ساڵێکی لە ئوکراینا بەسەر برد، لەو کاتەوەی باوکی دی واڵ لەوێ وەک ئەندازیاری ھێڵی شەمەندەفەر کاری دەکرد.[٥] دوای ئەوە خێزانەکە بۆ چەند ساڵێک لە تالیین مانەوە و پاشان گواسترانەوە بۆ سانت پیتەربێرگ. ڤاڵ لەوێ خوێندوویەتی و پاشان دەستی بە خزمەتی کرد لە ھێزی دەریایی ئیمپراتۆرییەتی ڕووسیا. لە سەرەتای ساڵی ١٨٩٤، دی واڵ وەک مامۆستایەک لە تەلین کاری دەکرد.[٦]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Mäeorg، Kalmer (2016). «Edgar von Wahl 1867–1948: keelemees ja poliitiline prohvet». Ajalooline Ajakiri (2): 295. doi:10.12697/AA.2016.2.08.
  2. ^ Ojalo، Jaan (2000). Enciklopedio pri la Estona Esperanto-movado. p. 82. ISBN 9985913043.
  3. ^ Künzli، Andreas. «Edgar von Wahl (1867–1948). Aldonaj biografiaj notoj pri lia familia deveno kaj atentigo pri grava libro pri la genealogio de la familio von Wahl» (PDF). planlingvoj.ch. لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  4. ^ Stammtafeln nicht immatrikulierter baltischer Adelsgeschlechter. Band I. p. 27. ISBN 9789949262694.
  5. ^ Album Academicum der weil. drei Corporationen: A. Baltica in Zürich. B. Livonia in Carlsruhe. C. Baltica in Carlsruhe. Tartu: Jurjew, (Mattiesen). 1900. p. 57. hdl:10062/16929.
  6. ^ Mäeorg، Kalmer (2016). «Edgar von Wahl 1867–1948: keelemees ja poliitiline prohvet». Ajalooline Ajakiri (2): 296. doi:10.12697/AA.2016.2.08.