Чулацаман тӀегӀо

HD142990

Талларе хьожуш
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD142990
Каталоган код HD 142990, SAO 183982, HIP 78246, HR 8632, 2MASS J15583487-2449531, CD-24 12427, CPD-24 5613, GC 21442, GCRV 9188, HIC 78246, PPM 264936, ROT 2257, TD1 18714, UBV 13543, UBV M 21060, V913 Sco, YZ 114 11235, uvby98 100142990 V, ALS 15022, TYC 6783-2695-1, uvby98 100142990, WEB 13231, Gaia DR2 6236109243250504576
Седарчийн гулам Скорпион
Дуьненна генахь 146,171 ± 4,3758 парсек[1]
Скорость вращения звезды 120 km/s[2]
Параллакс 6,8413 ± 0,2048 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар −24,802 ± 0,164 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар −12,351 ± 0,308 шарахь миллиарксекунд[1]
Радиальная скорость −12,1 ± 3,4 km/s[3]
Спектран класс B5V[4][5]
Гуш болу седин барам 5,43[6]
Диаметр 4 200 000 km[7]
Мур J2000.0
Нийсса хьалабалар 15ч 58м 34,8664705139с[1]
ОхьатаӀар −24° 49′ 53,358222372″[1]

BD 11 1075 — бу спектран классан B5V[4][5] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 5,43[6] гергга бу, лаьтта Скорпион седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[8]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[9][10].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[11][12][13][14].

Билгалдахарш

[бӀаьра нисйан | нисйан]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  2. ↑ Simón-Díaz S., Godart M., Castro N., Herrero A., Puls J., Telting J., Grassitelli L., Aerts C. The IACOB project. III. New observational clues to understand macroturbulent broadening in massive O- and B-type stars (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2016. — Vol. 597. — 17 p. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 — doi:10.1051/0004-6361/201628541 — arXiv:1608.05508
  3. ↑ Gontcharov G. A. Pulkovo Compilation of Radial Velocities for 35 495 Hipparcos stars in a common system (инг.) // Ast. Lett. / R. Sunyaev — Nauka, Springer Science Business Media, 2006. — Vol. 32, Iss. 11. — P. 759–771. — ISSN 1063-7737; 1562-6873; 0320-0108; 0360-0327 — doi:10.1134/S1063773706110065 — arXiv:1606.08053
  4. ↑ 1 2 Houk N., Smith-Moore M. Catalogue of two-dimensional spectral types for the HD stars (инг.) — 1988. — Vol. 4.
  5. ↑ 1 2 Buscombe W. Line strengths for southerns OB stars. II. Observations with moderate dispersion (инг.) // Mon. Not. R. Astron. Soc. / D. Flower — OUP, 1969. — Vol. 144. — P. 31–39. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/144.1.31
  6. ↑ 1 2 Ducati J. R. Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system (инг.) — 2002. — Vol. 2237.
  7. ↑ Shulyak D., Paladini C., Causi G. L., Perraut K., Kochukhov O. Interferometry of chemically peculiar stars: theoretical predictions versus modern observing facilities (инг.) // Mon. Not. R. Astron. Soc. / D. Flower — OUP, 2014. — Vol. 443, Iss. 2. — P. 1629–1642. — 14 p. — ISSN 0035-8711; 1365-2966 — doi:10.1093/MNRAS/STU1259 — arXiv:1406.6093
  8. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  9. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  10. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  11. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  12. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  13. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  14. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература

[бӀаьра нисйан | нисйан]
  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта

[бӀаьра нисйан | нисйан]
Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD142990&oldid=9003721»