Materica
| Maternica | |
|---|---|
 Razne strukture oko i u vezi sa maternicom | |
| Detalji | |
| Latinski | Uterus |
| Grčki jezik | ὑστέρα (histéra) |
| Prekurzor | Paramezonefroski kanal |
| Sistem | Ženski reproductivni system |
| Jajnička arterija, maternična arterija | |
| Materične vene | |
| Tijelo i vrat maternice do unutrašnjih ilijačnih limfnih čvorova, fundusa za paraaortne limfne čvorove, slabinske i površinske ingvinalne limfne čvorove. | |
| Identifikatori | |
| Gray's | p.1258 |
| TA | A09.1.03.001 |
| FMA | 17558 |
| Anatomska terminologija | |
Maternica (lat. uterus, plural uteri) je glavni ženski hormonski osjetljiv sekundarni spolni organ ženskog reproduktivnog sistema u čovjeka i većina drugih sisara. U čovjeka se donji kraj maternice, cerviks, otvara u vaginu, dok je gornji kraj, fundus, povezan sa jajovodima. Unutar maternice se fetus razvija tokkom gestacije. U ljudskom razvoju embriona, maternica se razvija iz paramezonefrosnog kanala koji se spaja u jedan organ poznat kao simplex maternica. Maternica ima različite oblike kod mnogih drugih životinja, a kod nekih postoji kao dvije odvojene maternice poznate i kao dupleks maternice. U medicini i srodnim profesijama. termin "maternica" se dosljedno upotrebljava, dok se njemački ima izveden izraz u svakodnevnim kontekstima.
Struktura
[uredi | uredi izvor]Maternica se nalazi unutar karličnog područja odmah iza i gotovo iznad mjehura, te ispred sigmoidnog debelog crijeva. Ljudska maternica je kruškastog oblika i prosječno duga oko 7,6 cm, a široka 4,5 cm (dijametralno), a debela 3,0 cm.[1][2]
Tipskaa maternica odrasle osobe teži oko 60 grama. Maternica se anatomsko može podijeliti u četiri regije: fundus - gornji zaobljeni dio maternice, korpus(tijelo), grlić maternice i cerviksni kanal. Cerviks je izbočen u vaginu. Maternica se drži unutar karličnog položaja pomoću ligamenata, koji su dio endopelvičke fascije. Ti ligamenti uključuju pubocerviksne ligamente, kardinalni ligament i uterokrstačni ligament. Pokriven je lisnim naborom peritoneuma, široki ligament.[3]
Od vana, prema unutra, regioni maternice uključuju:
- Cerviks uteri – "vrat maternice"
- Vanjski otvor maternice
- Kanal cerviksa
- Unutrašnji otvor maternice
- Tijelo (korpus)
- Maternična šupljina
- Fundus
Oblik i građa
[uredi | uredi izvor]Materica ima oblik naopako okrenute kruške (kod žena), na jednom kraju se nalazi grlić ili vrat materice (lat. cervix) čiji otvor je u vagini i on čini donju trećinu materice. Manjim dijelom građen je od mišića, a većim delom od vezivnog tkiva. U sredini grlića je kanal, obložen sluznicom koja je tanja od sluznice tijela materice i sadrži brojne žlijezde, koje izlučuju sluz koja se mijenja tokom ciklusa.
Na druga dva kraja materice su vezani jajovodi ili fallopijeve tube. Na kraju svakog jajovoda nalazi se po jedan jajnik.
Materica je smještena između mokraćnog mjehura i završnog dijela debelog crijeva (lat. rektum). Tijelo materice je dužine oko 4.5 cm, a vrat iznosi 3.5 cm, a težine između 50 i 60 gr. Ukupna dužina materice kod odrasle žene je 7 do 8 cm. U toku trudnoće materica se povećava, da bi se poslije poroda ponovo vratila na normalnu veličinu.
Građena je od tri sloja:
- Spoljašnji glatki sloj - perimetrij
- Mišićni srednji sloj - miometrij
- Unutrašnji sloj sluznice - endometrij
Endometrij je sloj materice koji je važan za trudnoću, jer se u njemu smiješta oplođena jajna ćelija. Naime, u toku trudnoće endometrij zadebljava i postaje ispunjen krvnim žilama za smještaj i potporu razvoju fetusa. Ukoliko do začeća ne dođe endometrij se ljušti i odlazi kao dio menstrualnog krvarenja.
Menstrualni ciklus uglavnom se dijeli na 3 faze:
- folikularnu (proliferativnu) fazu
- fazu ovulacije
- lutealnu (sekretornu) fazu
Oboljenja
[uredi | uredi izvor]Najčešća oboljenja materice su:
- Prolapsus uteri - ispadanje materice
- Karcinom grlića materice
- Karcinom materice
- Vanmaterična trudnoća
- Fibroidi - benigne neoplazme
- Miomi materice
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Manual of Obstetrics. (3rd ed.). Elsevier 2011. pp. 1–16. ISBN 9788131225561.
- ^ Donita, D'Amico (2015). Health & physical assessment in nursing. Barbarito, Colleen (3rd izd.). Boston: Pearson. str. 645. ISBN 9780133876406. OCLC 894626609.
- ^ Gray's Anatomy for Students, 2nd edition
