Transfuzijska medicina
Transfuzijska medicina ili transfuziologija je grana medicine koja obuhvata sve aspekte transfuzije krvi i krvne komponente, uključujući one koji se odnose na hemovigilancu . Obuhvata pitanja
- davanja krvi,
- imunohematologije i drugih laboratorijskih ispitivanja za bolesti koje se prenose transfuzijom,
- upravljanja i praćenja kliničkih transfuzijskih praksi,
- upravljanje krvlju pacijenta,
- terapijske afereze,
- kolekcije matičnih ćelija,
- ćelijsku terapiju i
- koagulaciju.
Upravljanje laboratorijima i razumijevanje državnih i saveznih propisa koji se odnose na proizvode od krvi također su velik dio ovog interdisciplinarnog polja medicine.
U većini zemalja stručnjaci iz imunohematologije i transfuzijske medicine daju stručno mišljenje o masivnim transfuzijama, teškim / nekompatibilnim transfuzijama i racionalnoj upotrebi specijalizirane terapije krvnim proizvodima poput obilježene krvi / leukoosiromašenih / ispranih proizvoda od krvi.
Centar za davanje krvi je ustanova koja prikuplja krvne komponente od pregledanih davatelja krvi, bilo pune krvi ili odvojenih komponenti, poput plazme ili trombocita samo putem afereze. Te se komponente krvi zatim transportuju na centralno mjesto za obradu, poput frakcioniranja, ispitivanja i preraspodjele. Testiranje uključuje određivanje krvne grupe i testiranje na zarazne bolesti. Puna krv se frakcionira u crvene krvne ćelije, trombocite i plazmu, dok se plazma može dalje rafinirati u zasebne komponente kao što su albumin, koncentrati faktora zgrušavanja i imunoglobulin.
Banka krvi je dio kliničke laboratorije u kojoj naučnik u laboratoriji skladišti i distribuira komponente krvi. Oba područja obično nadgleda specijalista za transfuzijsku medicinu. Transfuzijska medicina ranije je bila grana kliničke patologije, međutim to se područje sada proširilo na kliničku specijalnost u bolnici. Praksa transfuzijske medicine uključuje i laboratorijske i kliničke aspekte transfuzije, jer je komunikacija između banke krvi i pacijenata, liječenje specijalista i drugog medicinskog osoblja od vitalnog značaja u situacijama kao što su masivne transfuzije ili transfuzijske reakcije.
Da bi se osigurala sigurnost komponenata krvi, moraju biti uspostavljeni regulirani postupci i sistemi osiguranja kvaliteta koji pokrivaju sve aspekte lanca transfuzije, od doniranja do ishoda transfuzije. Unutar bolnica osnivaju se komiteti za transfuziju, kako bi osigurala sigurna bolnička transfuzijska praksa, kao što je poštivanje standarda i smjernica, pregled reakcija transfuzije i upravljanje opskrbom krvlju. Ovi multidisciplinarni odbori sastoje se od specijalista za transfuzijsku medicinu, transfuzijske medicinske sestre, laboratorijskih naučnika, kliničara i osoblja iz bolničkog menadžmenta i tima za kvalitet.
Historija
[uredi | uredi izvor]U 1628., engleski ljekar William Harvey otkrio je da krv cirkulira tijelom. Ubrzo nakon toga, pokušana je prva transfuzija krvi. Godine 1665. drugi engleski ljekar Richard Lower uspješno je koristio transfuziju krvi između pasa, kako bi ih održao u životu.[1]
Karl Landsteiner prepoznat je kao otac transfuzijske medicine. Zaslužan je za prvu klasifikaciju ljudske krvi u četiri tipa (A, B, AB, O) ABO sistema krvnih grupa.
Transfuzijska praksa širom svijeta, razlikuje se u ponekom detalu, ali posvuda u principu prilagođena je preporukama Svjetske zdravstvene organizacije.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Highlights of Transfusion Medicine History". aabb.org. Pristupljeno 1. 1. 2009.