Opsada Sagunta

Opsada Sagunta
Drugi punski rat
Datum	maj - decembar 219. godine p.n.e.
Lokacija	Sagunto (današnja Španija)
Ishod	Pobjeda Kartage
Sukobljene strane
Antička Kartaga Sagunto
Komandanti
Hanibal Maharbal nepoznat
Vojne jedinice
nepoznato nepoznato
Žrtve
Skoro cjelokupno vojnosposobno stanovništvo grada brojne civilne žrtve

Opsada Sagunta je bitka koja se dogodila 219. godine p.n.e. između Kartaginjana i stanovnika Sagunta. Bitka se desila kod današnjeg grada Sagunta, u pokrajini Valencia, u Španiji. Bitka se danas uglavnom pamti kao događaj koji je pokrenuo jedan od najvažnijih antičkih ratova, Drugi punski rat.

Hanibalov plan

Nakon što je Hanibal, u dobi od 26 godina, postavljen za vrhovnog komandanta kartaginjanskih snaga u Iberiji (221. godine p.n.e.), proveo je dvije godine dorađujući svoje planove i dovršavajući pripreme za osiguranjem kontrole nad Sredozemljem. Rimljani, koji su mu bili jedini dostojan protivnik, nisu učinili ništa kako bi ga odvratili od njegovih planova iako su dobili brojna upozorenja o Hanibalovim pripremama i planovima. Rimljani su ga čak toliko ignorisali da su se okrenuli prema Ilirima kako bi ugušili pobunu koji je ovaj narod poveo protiv rimske države. Zbog tih događaja Rimljani nisu reagovali ni kada su do njih stigle vijesti da Hanibal opsjeda Sagunto. Zauzimanje grada Sagunta bilo je presudno za ostvarenje Hanibalovog šireg plana. Grad je bio jedan od najjače utvrđenih gradova na tom području i nije bilo mudro ostaviti takvo uporište u rukama neprijatelja. Hanibal je također poduzeo i pljačkaške pohode kako bi osigurao sredstva za svoje plaćenike, koji su uglavnom bili iz Afrike i sa Iberijskog poluostrva. Na kraju, novac od pljačke bi mogao biti i presudno sredstvo u eventualnom sukobu sa njegovim političkim protivnicima u Kartagi.

Neki historičari sumnjaju da li je Hanibal namjerno napao Sagunto ili je za taj svoj potez bio isprovociran od Saguntinjana, koji su imali podršku Rima. Budući da je većina preostalih antičkih izvora koji govore o ovom vremenu prorimski, ne može se isključiti mogućnost da je Rim potaknuo stanovnike Sagunta da se suprostave Hanibalu. Međutim, ako su Rimljani i isprovocirali sukob s Hanibalom nisu uspjeli da podrže svog saveznika tokom opsade grada. Ta činjenica se može opravdati mogućim angažovanjem rimskih legija na drugim žarištima ili je možda riječ o proračunatom rimskom potezu jer bi se angažovanje Rimljana mogao protumačiti kao casus belli protiv Kartagine. Hanibalova navodna mržnja prema Rimu i svim Rimljanima također je mogla biti rimska propagande kako bi opravdao drugi a potom i Treći punski rat.

Opsada

Tokom opsade Sagunta, Hanibal je pretrpio izvjesne gubitke u ljudstvu, dijelom zbog dobre utvrđenosti grada a dijelom zbog upornosti branilaca grada. Pa ipak, njegove snage su napadale i uništavale jedan po jedan segment gradske odbrane. Hanibal je tokom opsade i teško ranjen kopljem, a borbe su zaustavljene na nekoliko sedmica dok se nije oporavio.

Saguntinjani su se za pomoć obratili Rimu, ali nikakvu pomoć nisu dobili. 218. godine p.n.e, nakon osam mjeseci opsade, slomljena je posljednja tačka odbrane grada i grad je osvojen. Hanibal je ponudio da poštedi stanovništvo pod uslovom da odu iz grada, nenaoružani, svaki sa po dva odjevna kompleta. Kad su odbili ponudu i počeli da sabotiraju preuzimanje bogatstva i imovine grada, svaka odrasla osoba je pogubljena.

Opsada grada je označila početak Drugog punskog rata. Hanibal je sada imao bazu iz koje je mogao snabdijevati svoje trupe hranom i dodatnim ljudstvom.

Posljedice

Hanibal je nakon opsade pokušao dobiti podršku Kartaginjanskog senata. Senat (kojim je upravljala relativno prorimska frakcija na čelu s Hanonom Velikim) se često nije slagao sa Hanibalovim agresivnim sredstvima ratovanja i nikada mu nije davao potpunu i bezuslovnu podršku, pa čak ni kad je bio na rubu apsolutne pobjede i sa trupama na udaljenosti samo nekoliko kilometara od Rima. U ovoj epizodi traženja podrške od Senata, Hannibal jedobio ograničenu podršku koja mu je omogućila da se preseli u Novu Kartagu gdje je okupio svoje ljude i obavijestio ih o svojim ambicioznim planovima. Hannibal se nakratko uputio na religiozno hodočašće prije nego što je započeo marš prema Pirenejima, Alpama i samom Rimu. Sljedeću fazu rata obilježile su izvanredne pobjede snaga Kartage u bitkama kod Trebije, jezera Trazimena i kod Kane.

Ostavština

Krajem 1. vijeka nove ere opsadu Sagunta detaljno je opisao latinski autor Silije Italik u svojoj epskoj pjesmi Punici. U stihovima ove poeme ističe se nekoliko saguntinjskih vođa i junaka (Sicoris, Murrus, Theron), kao i libijska princeza ratnica koja se borila za Kartagu (Asbajt), ali vrlo malo historičara daje priči bilo kakav značaj kao historijski izvor.

1727. godine engleski dramatičar Philip Frowde napisao je tragediju pod nazivom Pad Sagunta koja je zasnovana na Siliujevoj pjesmi.

Muzička grupa Ex Deo na svom albumu Besmrtni ratovi' ima pjesmu pod nazivom Hispania (Opsada Sagunta).