Kraljevina Srbija

Kraljevina Srbija Краљевина Србија
1882–1918.
	Himna: Bože pravde;
	Položaj na karti
Glavni grad	Beograd;
Službeni jezik	Srpski jezik
Državno uređenje	Monarhija
Kralj
• 1882–1889.	Milan Obrenović
Zakonodavstvo
Nezavisnost	Od Osmanskog Carstva
• Priznato	6. mart 1882.
Valuta	Srpski dinar
Vremenska zona	UTC 1

Kraljevina Srbija bila je monarhija koja je postojala od 1882. do formiranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1. decembra 1918.

Historija

Godine 1804. u Orašcu je podignut Prvi srpski ustanak pod vodstvom Karađorđa Petrovića protiv Osmanske vladavine. Ustanak je ugušen 1813. Dana 15. februara 1815. podignut је Drugi srpski ustanak na čelu sa knezom Milošem Obrenovićem. Rezultati ovog ustanka vidljivi su 1830, kada Porta proglašava Srbiju vazalnom kneževinom. Prvi ustav Srbija je dobila 1835. Godine 1867. donesen je ferman o povlačenju turskih garnizona iz srpskih gradova. Nezavisnost Srbije priznata je na Berlinskom kongresu 1878. Knez Milan Obrenović postaje kralj Srbije 1882. Obrenovići i Karađorđevići naizmjenično su vladali u 19. stoljeću. Posljednji Obrenović, kralj Aleksandar, ubijen je zajedno s kraljicom Dragom 1903. Tada na vlast dolazi kralj Petar I. Karađorđević.

Srbija, Kraljevina Bugarska, Kraljevina Crna Gora i Kraljevina Grčka krenule su 1912. u Prvom balkanskom ratu u konačno oslobađanje od Osmanskog Carstva. Nakon rata Srbija nije uspjela ostvariti svoj cilj – izlazak na Jadransko more, preko sjeverne Albanije, a Bugarska je bila nezadovoljna podjelom Makedonije. To je uzrokovalo Drugi balkanski rat 1913, kada su Srbija, Grčka, Osmansko Carstvo i Rumunija brzo pobijedile Bugarsku. Srbija je od Bugarske, kao ratnu odštetu dobila određenu zemlju na zapadu Bugarske.

Austro-Ugarska je bila uznemirena jačanjem Srbije, koja joj je remetila planove za prodor na istok. Nakon Sarajevskog atentata objavljuje rat Kraljevini Srbiji 28. jula 1914. Tada je počeo Prvi svjetski rat. Cerska i Kolubarska bitka bile su prve savezničke pobjede u Prvom svjetskom ratu. Povlačenje preko Albanije počelo je 1915. Tri godine kasnije probijen je Solunski front. Krajem novembra ujedinjenje s Kraljevinom Srbijom proglašavaju Baranja, Bačka, Banat, Srem, Crna Gora i Bosna i Hercegovina u jedinstveno Kraljevstvo SHS. Država Slovenaca, Hrvata i Srba ujedinila se sa Srbijom odlukom Narodnog vijeća u Zagrebu 25. novembra 1918, ali bez pristanka Hrvatskog sabora.

Dana 1. decembra 1918. formirano je prvobitno Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca.

Vanjski linkovi

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Kraljevina Srbija

Poljoprivreda Srbije od 1878. do 1912. godine, Gordana Garić Petrović, Univerzitet u Nišu, Filozofski fakultet, 2016.

p r u Hronologija državnosti jugoslavenskih zemalja
Regija	Do 1918.	1918–1929.	1929–1945.	1941–1945.	1945–1946.	1946–1963.	1963–1992.	1992–2003.	2003–2006.	2006–2008.	Od 2008.
Slovenija	Dio Austro-Ugarske uključujući Boku kotorsku Također pogledajte Kraljevina Hrvatska-Slavonija 1868–1918 Kraljevina Dalmacija 1815–1918 BiH u Austro-Ugarskoj 1878–1918	Država Srba, Hrvata i Slovenaca (1918–1929) Kraljevina Jugoslavija (1929–1943) Također pogledajte Država Slovenaca, Hrvata i Srba 1918 Republika Prekmurje 1919 Banat, Bačka i Baranja 1918–1919 Slobodna Država Rijeka 1920–1924 1924–1947 Zadarska provincija Italije 1920–1947		Anektirale^a Fašistička Italija, Nacistička Njemačka i Mađarska	Demokratska Federativna Jugoslavija 1943–1946 Federativna Narodna Republika Jugoslavija 1946–1963 Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija 1963–1992 Sastav od socijalističkih republika Slovenije (1944–1991) Hrvatske (1943–1991) Bosne i Hercegovine (1943–1992) Srbije (1943–1992) (u sastavu i autonomne pokrajine Vojvodina i Kosovo) Crna Gora (1943–1992) Makedonija (1944–1991) Također pogledajte Slobodna teritorija Trsta (1947–1954)ⁱ			Slovenija Rat u Sloveniji
Dalmacija				Nezavisna Država Hrvatska^j 1941–1945 Marionetska kvazi-država Nacističke Njemačke. Dijelovi koje je anektirala Fašistička Italija. Međimurje i Baranja koje je anektirala Mađarska.				Hrvatska^b Rat u Hrvatskoj
Slavonija
Hrvatska
Bosna								Republika Bosna i Hercegovina (1992-1995)^c Rat u Bosni i Hercegovini	Bosna i Hercegovina sastoji se od: Federacije Bosne i Hercegovine (od 1994), Republike Srpske (od 1995) i Brčko distrikta (od 2000)
Hercegovina
Vojvodina	Dio mađarske regije Délvidék			Autonomni Banat^d (Dio njemačke vojne uprave u Srbiji)				Savezna Republika Jugoslavija Sastojala se od Republike Srbije (1992–2006) i Republike Crne Gore (1992–2006) Također pogledajte Republika Kosovo (1991–1999)	Srbija i Crna Gora	Republika Srbija Uključeno AP Vojvodina i AP Kosovo i Metohija, pod upravom UN-a (UNMIK)	Republika Srbija Uključuje autonomnu pokrajinu Vojvodinu
Srbija	Kraljevina Srbija 1882–1918			Vojna uprava u Srbiji 1941–1944 ^e
Kosovo	Dio Kraljevine Srbije 1912–1918			Uglavnom anektirala Albanija 1941–1944 zajedno sa zapadnom Makedonijom i jugoistočnom Crnom Gorom							Republika Kosovo^g
Metohija	Kraljevina Crna Gora 1910–1918 Metohiju kontrolisala Austro-Ugarska (1915–1918)										Republika Kosovo^g
Crna Gora				Italijanski guvernatorat za Crnu Goru^f 1941–1944						Crna Gora
Vardarska Makedonija	Dio Kraljevine Srbije 1912–1918			Anektirala Bugarska 1941–1944				Sjeverna Makedonija^h
^a Prekmurje anektirala Mađarska. ^b Također pogledajte SAO Kninska Krajina (1990) → SAO Krajina, Dubrovačka Republika (1991), SAO Istočna Slavonija, Baranja i Zapadni Srijem, SAO Zapadna Slavonija (1990–1991) i Republika Srpska Krajina (1990–1995); svi zamijenjeni UNTAES-om (1996–1998). ^c Također pogledajte Republika Bosna i Hercegovina, Hrvatska Republika Herceg-Bosna, Autonomna pokrajina Zapadna Bosna i Srpske autonomne oblasti: SAO Bosanska krajina, SAO Semberija, SAO Romanija, SAO Sjeverna Bosna i SAO Hercegovina (1991–1992); svi kombinirani za oblikovanje Srpske Republike Bosne i Hercegovine (1992–1995). ^d Bačku je anektirala Mađarska, dok je Srem anektirala Nezavisna Država Hrvatska (1941–1944). ^e Također pogledajte Užička republika.							^f Anektirano od strane Fašističke Italije (1941–1943) i Nacističke Njemačke (1943–1944). Manji dio anektirala Nezavisna Država Hrvatska (1941–1944). ^g Kosovo je predmet spora između vlada Kosova i Srbije. ^h Sjeverna Makedonija do 2019. bila je poznata u UN-u kao Bivša Jugoslavenska Republika Makedonija zbog spora o imenu s Grčkom. ⁱ Slobodna teritorija Trsta je osnovana 10. februara 1947. Njena uprava je bila podijeljena na dvije oblasti: Zona A (Italija) i Zona B (SFRJ). Godine 1954. potpisan je Sporazum o suglasju gdje su Italija i SFRJ podijelile teritoriju, a Slobodna teritorija Trsta prestala je postojati. ^j Također pogledajte Bihaćka republika.