Ibn-Sina
Abu Ali Husain ibn Abdullah Ibn Sina | |
|---|---|
 Ibn Sina | |
| Rođenje | . Nedostaje parametar 1=mjesec! 980. Balkh, Perzija |
| Smrt | 1037 (56–57 godina) Hamedan, Perzija |
Ibn Sina, (latinizirano ime Avicena, Abu Ali Husain ibn Abdullah Ibn-e Sina ili Abu Ali Al-Husain) (980-1037), (perzijski: ابوعلی سینا، پورسینا) (arapski: ابن سینا) (grčki: Aβιτζιανός, Avitzianós), vodeći je islamski filozof i neoplatonista. Studirao je teologiju, fiziku, matematiku, medicinu, filozofiju i logiku. Bio je astronom, hemičar, geolog, hafiz Kur'ana, islamski psiholog, islamski teolog, logičar, paleontolog, matematičar, učitelj u mektebu, fizičar, pjesnik i naučnik.
Kao polimat, smatra se jednim od najvažnijih ljekara, astronoma, mislilaca i pisaca islamskog zlatnog doba.[1]
Od oko 450 radova za koje se zna da ih je napisao, sačuvano je njih oko 240, uključujući 150 djela iz oblasti filozofije i 40 iz medicine.[2]
Najpoznatija djela su mu: Knjiga o iscjeljivanju (Kitab Al-Shifaʾ), filozofska i naučna enciklopedija, i Kanon medicine, medicinska enciklopedija,[3][4][5] koja je postala standardni medicinski izvor znanja na mnogim srednjovekovnim univerzitetima a koristila se do 1650. godine. Pored filozofije i medicine, ibn-Sinin naučni opus obuhvata i djela o astronomiji, alhemiji, geografiji i geologiji, psihologiji, islamskoj teologiji, logici, matematici, fizici i poeziji.
Biografija
Rani period
Rođen je 980. godine u Afshanu, selu u blizini Buhare (današnji Uzbekistan), glavnog grada tadašnjeg samanidskog carstva, perzijske dinastije koja je vladala Srednjom Azijom i Velikim Horasanom. Prema njegovoj autobiografiji, cijeli Kur'an je naučio napamet do svoje 10. godine. Učio je indijsku matematiku od Mahmouda Massaha a studirao je i fikh kod hanefijsko sunitskog učenjaka Ismaila el-Zahida.
Prva saznanja iz oblasti filozofije stiče proučavajući filozofska djela kao što su: Uvod (Isagoge) od Porfirija Tirskog, Euklidovi elementi, Ptolomejev Almagest i dr. U mladosti je bio zbunjen Aristotelovom Metafizikom sve dok nije pročitao Al-Farabijev komentar o tom radu. Sljedećih godinu i po studirao je filozofiju u kojoj se susreo sa većim preprekama. U takvim trenucima zbunjenosti, običavao je ostaviti knjige, uzeti abdest i otići u džamiju obavljajući molitvu i pokušavajući riješiti nedoumice koje su ga tištile.
Sa 16 godina se okrenuo izučavanju medicine i to ne samo teorijskom učenju već je običavao prisustvovati liječenju bolesnih, otkrivajući nove metode liječenja. Kao mladić od 18 godina stekao je status kvalifikovanog ljekara otkrivši da Medicina nije tako teška nauka poput matematike i metafizike, tako da sam brzo postigao veliki napredak, postao sam odličan doktor i počeo sa liječenjem pacijenata, koristeći prave lijekove. Slava mladog ljekara se brzo proširila a Ibn-Sina je liječio mnoge pacijente bez traženja novčane nadoknade.
Filozofija
On svoju filozofiju temelji na Aristotelovom učenju. Njegovo najpoznatije djelo je "Kanon medicine". On smatra da je zadatak filozofije da osvijetli i dokaže istine koje je Allah objavio. Također, smatra da um ne može dokazati sve istine.
Medicina
Oko 100 rasprava je pripisano Ibn Sini. Neke od njih su samo nekoliko stranica dugačke, ali ima radova koji imaju i nekoliko tomova. Najpoznatije djelo, po kojem je i dobio svoju evropsku reputaciju, je Kanon medicine, djelo od 14 tomova. Ovo djelo je bilo standradni medicinski rad u Evropi i islamskom svijetu, sve do 18. vijeka.
Nasljedstvo Ibn Sina
George Sarton, autor knjige "The History of Science" (Historija nauke), opisao je Ibn Sīnāa kao "jednog od najvećih mislilaca i medicinskih naučnika u historiji" i nazvao ga "najpoznatijim naučnikom Islama, i jedan od najpoznatijih, od svih rasa, mjesta i vremena." Ibn Sina je poznat kao: otac moderne medicine, osnivač avicenizma, i avecijanske logike, koncepta inercije i momenta sile, preteča psihoanalize, pionir aromaterapije i neuropsihijatrije, značajan doprinosilac geologiji. Radovi: Kanon medicine, Knjiga liječenja
Na njega su imali utjecaj: Muhammed, Ja'far al-Sadiq, Hipokrat, Sushruta, Charaka, Aristotel, Galen, Plotin, zatim neoplatonizam, indijski matematičari, Wasil ibn Ata, al-Kindi, al-Farabi, Muhammad ibn Zakariya al-Razi, Abu Rayhan Biruni, John Philoponus, muslimanski ljekari.
Ibn Sina je izvršio utjecaj na: Abu Rayhan Birunija, Omar Hajjama, al-Gazalija, Fakhr al-Din al-Razi-ja, Abubacera, Averroesa, Shahab al-Din Suhrawardija, Nasīr al-Dīn al-Tūsīja, Ibn al-Nafisa, skolastike Albertus Magnusa, Duns Scotusa, Tomu Akvinskog, Jean Buridana, Giambattista Benedetti-ja, Galileo Galileja, William Harveya, René Descartesa, Spinozu, John Lockea, Maimonidesa.
Također pogledajte
Reference
- ^ * Bennison, Amira K. (2009). The great caliphs : the golden age of the 'Abbasid Empire. New Haven: Yale University Press. str. 195. ISBN 978-0-300-15227-2.
Avicena je bio Perzijanac čiji je otac služio Samanidima iz Khurasana i Transoksanije kao administrator ruralnog okruga izvan Buhare.
- Paul Strathern (2005). A brief history of medicine: from Hippocrates to gene therapy. Running Press. str. 58. ISBN 978-0-7867-1525-1.[mrtav link].
- Brian Duignan (2010). Medieval Philosophy. The Rosen Publishing Group. str. 89. ISBN 978-1-61530-244-4..
- Michael Kort (2004). Central Asian republics. Infobase Publishing. str. 24. ISBN 978-0-8160-5074-1.
- "He was born in 370/980 in Afshana, his mother's home, near Bukhara. His native language was Persian" (from "Ibn Sina ("Avicenna")", Encyclopedia of Islam, Brill, second edition (2009). Accessed via Brill Online at www.encislam.brill.nl).
- "Avicena je bio najveći od svih perzijskih mislilaca; kao ljekar i metafizičar ..." (excerpt from A.J. Arberry, Avicenna on Theology, KAZI PUBN INC, 1995).
- "Dok se ime Avicena (Ibn Sina, umro 1037.) generalno navodi kao hronološki prvo među značajnim iranskim filozofima, nedavni dokazi su otkrili prethodno postojanje ismailitskih filozofskih sistema sa strukturom ništa manje potpunom od Avicene." (from p. 74 of Henry Corbin, The Voyage and the messenger: Iran and philosophy, North Atlantic Books, 1998.
- ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Ibn-Sina", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link).
- ^ Nasr, Seyyed Hossein (2007). "Avicenna". Encyclopædia Britannica Online. Arhivirano s originala, 31. 10. 2007. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- ^ Edwin Clarke, Charles Donald O'Malley (1996), The human brain and spinal cord: a historical study illustrated by writings from antiquity to the twentieth century, Norman Publishing, p. 20 (ISBN 0-930405-25-0).
- ^ Iris Bruijn (2009), Ship's Surgeons of the Dutch East India Company: Commerce and the progress of medicine in the eighteenth century, Amsterdam University Press, p. 26 (ISBN 90-8728-051-3).
Vanjski linkovi
