Autoput
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
 | Ovaj članak ili njegov dio sadrži zastarjele podatke. |
Autoput predstavlja najvišu saobraćajnu klasu puteva. To je put namijenjen isključivo brzom motornom saobraćaju koji se obavlja po fizički razdvojenim jednosmjernim kolovozima, sa najmanje dvije saobraćajne trake za svaki smjer vožnje uz obavezno postojanje zaustavne trake. Na njima vlada režim neprekinutih tokova. Ovaj režim, sa visokim stepenom bezbjednosti, udobnosti i brzine, ostvaruje se komfornim projektnim i konstruktivnim rješenjima, uz obaveznu primjenu denivelisanih ukrštaja.
U nekim zemljama je ograničenje brzine na autoputevima 120 km/h. U Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i Srbiji je to 130 km/h. Većina država EU ima ograničenje na maksimalno 130 km/h, a izuzetak su pojedine dionice koje su van naseljenih mjesta i na njima se brzina ne ograničava, uglavnom u Njemačkoj.
Bosna i Hercegovina
[uredi | uredi izvor]
Bosna i Hercegovina ima izgrađenih 200 kilometara autoputa, od čega najduži dio na potezu Sarajevo-Zenica.
Autoputevi u zemljama bivše Jugoslavije
[uredi | uredi izvor]U Srbiji postoje dva autoputa:
- autoput A1 autoput od Mađarske granice do Leskovca. Dovršen je dio od Mađarske do Leskovca i
- autoput A3 (koji spaja Srijem, Beograd i vodi prema Rumuniji preko graničnog prelaza Vatin).
Hrvatska je posljednjih nekoliko godina izgradila veći broj autoputeva, tako da danas postoje:
- autoput A1 Zagreb-Split,
- autoput A2 Zagreb-Macelj,
- autoput A3 Bregana-Zagreb-Lipovac (dio nekadašnjeg Autoputa bratstva i jedinstva koji prolazi Hrvatskom),
- autoput A4 Zagreb-Varaždin-Goričan (granica s Mađarskom),
- autoput A6 Zagreb-Rijeka, na koji se nastavlja i "istarski ipsilon".
- autoputevi "Istarskog ipsilona" A7 Umag - Pula i A8 Rijeka - Kanfanar.
- autoput A11 Zagreb-Sisak
U toku je izgradnja nastavka autoputa A1 od Ploča do Dubrovnika. U planu je dovršenje tzv. "jadransko-jonskog" pravca - autoputa uz Jadransku obalu od granice sa Slovenijom preko Rijeke, Splita i Dubrovnika do granice s Crnom Gorom (čija se trasa dijelom preklapa s autoputom A1), zatim autoputa A11 Zagreb-Sisak, te autoputa A5 na dijelu koridora 5c Beli Manastir-Osijek-BiH.
Autoputevi u Sjedinjenim Američkim Državama
[uredi | uredi izvor]
Rječ za autoput u SAD-u je "highway". Većina autoputeva u Americi su besplatni bez putarine. Takav autoput pada u kategoriju "Interstate" highway/freeway. također ima i autoputeva koji se plaćaju. Veliki broj tih autoputeva je pod kontrolom države u kojom je npr. Illinois je jedna od 50 saveznih država, autoputevi koji je Illinois izgradio ima dijelove sa putarinom zbog troška autoputa. Ostali autoputevi su pod kontrolom federalne vlade Amerike. "Route 66" je najčuveniji Američki autoput koji povezuje istok sa zapadom.
