Astronautika
.jpg)
Astronautika (ili kosmonautika) je teorija i praksa putovanja izvan Zemljine atmosfere u svemir. Svemirski let je jedna od njegovih glavnih primjena, a svemirska nauka njegovo sveobuhvatno polje.
Termin astronautika (prvobitno astronautique na francuskom ) je 1920-ih skovao J.-H. Rosny, predsjednik Goncourt akademije, u analogiji sa aeronautikom.[1] Pošto postoji određeni stepen tehničkog preklapanja između ova dva polja, termin aerokosmonautika se često koristi da opiše oba odjednom. Godine 1930. Robert Esnault-Pelterie objavio je prvu knjigu o novom istraživačkom polju.[2]
Termin kosmonautika (prvobitno cosmonautique na francuskom) uveo je 1930-ih Ary Sternfeld svojom knjigom Initiation à la Cosmonautique (Uvod u kosmonautiku) [3] (knjiga mu je donijela Prix REP-Hirsch, kasnije poznatu kao Prix d'Astronautique, iz Francuskog astronomskog društva 1934. [4] )
Kao i kod aeronautike, ograničenja mase, temperature i vanjskih sila zahtijevaju da aplikacije u svemiru prežive ekstremne uslove: visokokvalitetni vakuum, radijacijsko bombardiranje međuplanetarnog prostora i magnetne pojaseve niske Zemljine orbite. Svemirske lansirne rakete moraju izdržati titanske sile, dok sateliti mogu doživjeti velike varijacije u temperaturi u vrlo kratkim periodima.[5] Ekstremna ograničenja mase dovode do toga da se astronautički inženjeri suočavaju sa stalnom potrebom za uštedom mase u dizajnu kako bi se maksimizirala stvarna nosivost koja doseže orbitu .
Historija
[uredi | uredi izvor]Rana historija astronautike je teorijska: osnove matematike svemirskih letova uspostavio je Isaac Newton, u svojoj raspravi iz 1687. godine: Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (sa latinskog: Matematički principi prirodne filozofije).[6] Drugi matematičari, kao što su Švicarac Leonhard Euler i francusko-italijanski matematičar Joseph Louis Lagrange, također su dali svoj doprinos u 18. i 19. vijeku. Uprkos tome, astronautika se nije razvila kao praktična disciplina sve do sredine 20. vijeka. S druge strane, pitanje svemirskih letova zbunilo je književnu imaginaciju ličnosti kao što su Jules Verne i H. G. Wells. Početkom 20. vijeka, ruski kosmista Konstantin Tsiolkovsky izveo je raketnu jednačinu, vodeću jednačinu za raketni pogon, omogućavajući izračunavanje konačne brzine rakete iz mase svemirske letjelice, kombinovane mase pogonskog goriva i svemirske letjelice i izduvne brzine pogonskog goriva.
Do ranih 1920-ih, Robert H. Goddard razvijao je rakete na tečno gorivo, koje će za nekoliko kratkih decenija postati kritična komponenta u dizajnu poznatih raketa kao što su
Prix d'Astronautique (nagrada za astronautiku) koju dodjeljuje Société astronomique de France, (sa francuskog: Francusko astronomsko društvo), bila je prva nagrada na ovu temu. Međunarodna nagrada, koju su ustanovili pioniri avijacije i astronautike Robert Esnault-Pelterie i André-Louis Hirsch, dodjeljivala se od 1929. do 1939. godine kao priznanje za proučavanje međuplanetarnih putovanja i astronautike.
Početkom 1950-ih počela je Svemirska trka između SSSR-a i SAD-a.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Archived copy" (PDF). Arhivirano (PDF) s originala, 2017-08-11. Pristupljeno 2017-02-02.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ "Archived copy". Arhivirano s originala, 2014-04-29. Pristupljeno 2017-02-02.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ Gruntman, Mike (2007). From Astronautics to Cosmonautics. str. 21. ISBN 978-1419670855.
- ^ l'Astronomie, 1934, p. 325–326.
- ^ Understanding Space: An Introduction to Astronautics, Sellers. 2nd Ed. McGraw-Hill (2000)
- ^ Fundamentals of Astrodynamics, Bate, Mueller, and White. Dover: New York (1971).