Ness

Ness, pe Nessa, a oa ur briñsez eus Ulaid ha mamm Conchobar er Rúraíocht. E dad eo Eochaid Sálbuide, tiern Ulaid.

Un deiz e c'houlennas gant Cathbad an drouiz petra en devoa gwelet er ragarouezioù d'ar mare-se. Cathbad a respontas e oa "amzer evit engehentañ ur roue pe ur rouanez". E ali a heulias-hi hogen ne oa gour ebet tro-dro nemet Cathbad e-unan ha neuze e tivizas e gemer en he gwele kerkent d'ober ur mab..

Hervez ur vammenn arall e voe desavet Ness gant daouzek gour-mager hag anvet e voe Assa er penn gentañ ("aes, jentil"), rak reiñ a rae levenez d'an dud. Cathbad, penn ar fianned (brezelourion hep douaroù) kement hag un drouiz, a reas argadoù war diegezh ar vagerion hag an holl a voe lazhet. Eochaid ne c'halle ket dialiñ dre ma n'anavezed ket an den kiriek, Ness a savas ul lu 27 fianna d'e hemolc'hiñ, hag a-c'houde e voe-hi adanvet Ní-assa ("nann aes") pe Ness. Hogen un deiz e soñjas diskuizhiñ en ur gibelliñ noazh en ul lenn, he-unan hag hep arm ebet ganti. Cathbad a dremenas dirazi ha diouzhtu e c'houlennas dimeziñ ganti. Ne c'hallas ober netra arall nemet plegañ hervez e youl.

Eochaid a roas an douar Crích Rois dezho (ur vro lec'hiet e kontelezhioù Lú, Muineachán hag An Mhí), e-tal stêr Conchobar. Un noz, Cathbad en devoa sec'hed ha Ness a zegasas dezhañ ur werennad dour ag ar stêr, mes div vuzhugenn a neuie e-barzh ha neuze e reas da Ness evañ an dour. E meur a istor iwerzhonat arall e teu gwragez da vout dougerez goude bout lonket ur boudig munud, hogen n'eo ket lavaret eo dre ar vuzhugenn e voe krouet ar bugel da zont, Conchobarr. Tad ar bugel eo Fachtna Fáthach, Tiern meur Iwerzhon, gwaz kleiz Ness hep gouiet da Cathbad.

Pa voe Ness ha Cathbad o vont da weladenniñ Fachtna, Ness a ziforc'has e kreiz stêr Conchobar. Ness a voe tost da c'henel ar bugel pa lavaras Cathbad: ma c'hallfe gortoz un deiz c'hoazh a-raok genel he devo ur mab hag a vezo ur roue meur ha brudet bras. Ness a c'hortozas war ribl ur stêr anvet Conchobar hag a roas buhez an deiz-war-lerc'h. Ar babig a gouezhas e-barzh an dour mes Cathbad a adtapas anezhañ hag a roas dezhañ anv ar stêr, Conchobar, hag e tesavas ar bugel evel pa vije e vab.

Pa oa tapet e seizh vloaz gant Conchobar e oa Fergus mac Róich tiern Ulaid ha gant Ness e oa e karantez. Ness a asantas dimeziñ gantañ dindan un diviz – dileziñ e renad ur bloaz-pad hag e roiñ da Conchobar. Fergus a c'houlennas ali gant e lez hag e respontjont dezhañ e vo Conchobar roue dre anv hepken, neuze e asantas. Hogen Conchobar, sturiet gant e vamm, a oa korvigellek a-walc'h evit dasparzhañ danvezioù ha profoù evit ma c'hoantae an ulaidiz ma chomje Conchobar tiern Ulaid hep degemer Fergus en-dro.

Hervez testennoù eo Ness mamm Cormac Cond Longas en ur barañ gant he mab Conchobar (en hengounoù arall eo Cormac mab gwreg Conchobar, Clothru). Mamm Deichtine ha Findchóem ivez.