Louaneg

Louaneg
Bourk Louaneg gwelet eus Perroz
Anv gallek (ofisiel)	Louannec
Bro istorel	Treger
Melestradurezh
Departamant	Aodoù-an-Arvor
Arondisamant	Lannuon
Kanton	Perroz-Gireg
Kod kumun	22134
Kod post	22700
Maer Amzer gefridi	Gervais Égault 2014-2026
Etrekumuniezh	Lannuon-Treger Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Treger ha Goueloù
Lec'hienn Web	(fr)Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	3 086 ann. (2020)
Stankter	222 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 47′ 41″ Norzh 3° 24′ 34″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 90 m bihanañ 0 m — brasañ 108 m
Gorread	13,91 km²
Louaneg

Louaneg a zo ur gumun eus Breizh e departamant Aodoù-an-Arvor, stok ouzh Perroz-Gireg, e Treger. E-kichen ar mor emañ, e-tal bae Perroz. Plaen eo an dachenn dre-vras.

Douaroniezh

• War aod Mor Breizh emãn Louaneg, e Bro-Dreger, etre Perroz ha Trelevern.

Anv

• Bernard Tanguy ː Loguanoc, 1160; Lohanec, Lohannec, 1330; Loanec, c. 1330; Louhannec, 1399; Louanec, fin XIVvet
• Erwan Vallerie ː Loguanoc, XIII^vet; Lohanec, Lohenec, Lohannec, Lohane, Lohaneuc, Louanec, Loanec, 1330; Louennec, Louvanec, Louuanec, 1371; Louvannec, Lovanec, 1371; Louanec, 1395; Louannec, 1516; Louanec, 1592, 1630; Lohanech, 1636, 1709;

Gerdarzh Marteze diwar un anv den Louan; met chom a ra diasur.

Ardamezioù

Rannet ː ouzh 1 sourinet etre aour ha gul, e vanal ed en argant balirant ; ouzh 2 en glazur e gebrenn en aour heuliet ouzh kab gant ur skravig en sabel hag ouzh beg gant teir bezantenn en argant war o gin ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig. Sturienn ː A-raok bepred

Istor

Louaneg a zo ur gumun labourerien-douar.

Kozh eo ar bourk. Kroget he deus ar vuhez eno e maread amzer nevez ar maen. Kavet zo bet restajoù ul lec'h d'ober holen, roudoù eus ar C'halianed. Er bloavezhioù 500 e oa bet savet ur c'hreñvlec'h gant aotrou Koadgwezheneg war an dosenn. En XII^vet kantved e oa bet savet an iliz kentañ gant Sant Erwan, person eno eus 1292 betek e varv e 1303. Dindan aotrouniezh Barac'h abaoe an X^vet kantved e tremen dindan daouarn an tiegezh Tournemine hag hini Philippe, gant ar Gozhkêr eus Plounevez-Moedeg hag evit echuiñ gant ar Peltour eus Rozambaou e 1688. Gant an Dispac'h e teu Louaneg da vezañ ur gumun e 1790. En amzer a-vremañ emañ ar gumun war ziorren, ur gumun hag a brofit eus an touristerezh e Perroz hag eus kêr Lannuon evit al labour. Adalek 1885 en doa ar skrivagner brudet Ernest Renan un eil ti eno, betek e varv en 1892.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 69 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 4,44% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911; lazhet e voe unan anezhe, ur soudard eus ar 1añ Rujumant Troadegiezh Trevadennel, e Rossignol e Belgiad’an 22 a viz Eost 1914.

Eil brezel-bed

• Mervel a reas unnek den ag ar gumun abalamour d'ar brezel; lazhet e voe tri rezistant er gumun en un emgann ouzh an Alamaned d'an 9 a viz Even 1944.

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

• Mervel a reas tri milour er Viêtnam.

Monumantoù ha traoù heverk

• 
  An daol-vaen.

• Taol-vaen Barac'h.

• 
  Tour-tan Nantouar gwelet eus an aod

• 
  Iliz Sant Erwan.
• 
  Maner Barac'h.
• 
  Banniel Sant Erwan en iliz.
• 
  Iliz. Sant Erwan, etre an hini pinvidik hag an hini paour.

• Ur maen eus oadvezh an houarn, a vez graet “bez Arzhur” anezhañ, staliet bremañ en iliz, a zo un enskrivadur latin ha henvrezhonek warnañ (moarvat eus ar VI^vet pe ar VII^vet kantved): Disideri fili Bodognous.

E Louaneg ez eus un iliz kozh, tour-tan Nantouar hag ar bourk kozh.

• Iliz katolik Sant Erwan, adsavet etre 1896 ha 1898.
• Maner Barac'h (XV^vet-XVII^vet); bet enrollet an 22 Meurzh 1930.
• Maner ar Gosker (XV^vet -XVIII^vet); ul lodenn bet enrollet ar 5 Here 1964.
• Maner Kermabon, aet da feurm.
• Maner Kernu, aet da feurm.
• Traezhenn Nantouar.
• Monumant ar re varv er vered e-tal an iliz katolik, luc’hskeudennoù.
• Plakennoù ar re varv (1914-1918, 1939-1945 ha Brezel Indez-Sina) en iliz katolik, luc’hskeudenn.
• Monumant ar Rezistanted marvet e 1944, luc’hskeudennoù.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Tud

• Erwan Helouri (Sant Erwan) zo bet person eno.
• Ernest Renan, skrivagner ganet e Landreger.
• Jean Psichari, lizheregour (mab-kaer Ernest Renan); (Odessa, 1854 / Pariz, 1929).
• Loeiz ar Floc'h, beleg katolik breizhat, barzh, prederour hag embanner, anavezet dindan e anv-pluenn Maodez Glanndour, aet da anaon d'ar 25 a viz Du 1986 e Louaneg.
• Madalen Saint Gal de Pons (1907-1994), barzhez Benead, skrivagnerez, ha gouarnourez Maodez Glanndour.
• Parrez orin Edouarzh Ollivro, maer Gwengamp, kannad, hag oberour Pikoù, mab e dad.
• Stéphanie Stoll, prezidantez Diwan.

Ardamezeg ar familhoù

	de Barac'h, aotrounez al lec'h se e Louaneg	En argant e varc'h distern ha skoelf en sabel (siell 1306). Neuz all : en gul e deir sourin en aour.
	de Barac'h, aotrounez al lec'h ha Portzven	Dougen a ra ur groaz dentek ouzh kab, heuliet ouzh kab gant daou beul dentek hag ouzh beg gant teir c'housourin dindan ar groaz (siell 1381); livioù disanvet. [PPC]

Brezhoneg

• Betek penn kentañ ar bloavezhioù 2010 e oa ur strollad c'hoariva e brezhoneg gant al Louanigoù ; ganto vefe bet c'hoariet sketchoù Maria Prat.
• Ur skol Diwan a zo e Louaneg abaoe 2006.
• E distro-skol 2023 e oa 32 skoliad enskrivet er skol Diwan (14,5 % eus skolidi ar gumun evit ar pezh a sell ouzh ar c'hentañ derez).
• E 2013 eo bet krouet ur gevredigezh kentelioù evit an dud deuet, Skol al louarn.
• Testenioù annezidi Louaneg da geñver a brezhoneg a zo da lenn (e galleg) war (fr)lec'hienn Jean-Paul Simon.

Sport

Er bloaz 2002 e oa bet kendeuzet skipailh mell-droad Louaneg gant hini Perroz, ha savet Unvaniezh Sportel Perroz-Louaneg. Ur c'hleub Marc'h-houarn Treuz Bro (MTB) zo ivez, ur skol vag dre lien, ur c'hleub badminton, mell-dorn, tennis, jiminas, yoga ha karate.

Liammoù diavaez

• (fr)Lec'hienn ar gumun
• (br)Louaneg war lec'hienn Geobreizh
• (fr)L'histoire d'un village, lec'hienn Jean-Paul Simon.

Levrlennadur

• (fr)Hervé Abalain : Les noms de lieux bretons. Les Universels Gisserot. 2000
• (fr)Pierre Barbier : Le Trégor historique et monumental. Les Presses bretonnes. Saint-Brieuc. 1960
• (fr)René Couffon : Recherches sur les églises primitives. Société d'Emulation des Côtes-du-Nord. Bulletins & Mémoires. Tome LXXV. 1945-1946
• (fr)Régis de Saint-Jouan : Dictionnaire des communes. Département des Côtes-d'Armor. Eléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor. Saint-Brieuc. 1990
• (fr)Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes des Côtes-d'Armor & Ille-et-Vilaine. 2008
• (fr)Jean-Yves Le Moing : Noms de lieux de Bretagne. Christine Bonneton Editeur. 2007
• (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995