Kensonenn gilbleg
Er yezhoniezh e vez implijet an termen kensonenn gilbleg (saoz.: retroflex consonant) war dachenn ar fonetik hag ar fonologiezh evit komz eus ur gensonenn a zistager o plegañ war-gil penn an teod en ur dostaat anezhañ da ziadreñv al logigoù dent.
Tro-dro 20% eus yezhoù ar bed a ra gant kensonennoù kilbleg. Daoust m'eo ral o implij dre vras e yezhoù Europa e vezont kavet stank e svedeg ha norvegeg ha kavet e vezont ivez e poloneg hag e ruseg. Ne vezont ket implijet nemeur e yezhoù Amerika nag e yezhoù Afrika. Implijet e vez kensonennoù kilbleg dreist-holl en India ma reer "kensonennoù penn" anezhe, koulz ha gant ar yezhoù indezaryek evel ar banglaeg hag an hindeg hag er yezhoù dravidek evel an tamileg. Implijet e vezont ivez er yezhoù komzet tro-dro da India, evel e sinaeg mandarinek, javaeg ha vietnameg. Diouzh an tu all e vezont implijet alies ivez gant yezhoù Aostralia ha yezhoù kornôg ar Meurvor habask.
Setu ar c'hensonennoù kilbleg pennañ gant bep a arouezenn hervez reolennoù treuzskrivañ al lizherenneg fonetikel etrebroadel:
LFE | Deskrivadur | Skouerioù | |||
---|---|---|---|---|---|
Yezh | Stumm skrivet | LFE | Ster | ||
kilbleg dre fri (mouezhiet) | svedeg | Vänern | [vɛː.neɳ] | "Vänern" | |
kilbleg dre serriñ divouezh | hindeg | टापू (ṭāpū) | [ʈɑpu] | "enezenn" | |
kilbleg dre serriñ mouezhiet | svedeg | nord | [nuːɖ] | "norzh" | |
kilbleg dre daravat divouezh | mandarineg | 上海 (Shànghǎi) | [ʂɑ̂ŋ.xàɪ] | "Shanghai" | |
kilbleg dre daravat mouezhiet | ruseg poloneg |
жаба żaba |
[ʐaˑba] | "touseg" | |
kilbleg dre dostaat (mouezhiet) | tamileg | தமிழ் (Tamil) | [t̪ɐmɨɻ] | "tamileg" | |
kilbleg dre dostaat a-gostez (mouezhiet) | svedeg | Karlstad | [kʰɑːɭ.sta] | "Karlstad" | |
kilbleg dre stlakat (mouezhiet) | haousaeg | shaara | [ʃáːɽa] | "skubañ" | |
ɺ̢ | kilbleg dre stlakat a-gostez (mouezhiet) | pachtoueg | ﻛړو | [kɺ̢o] | "ober" |
Kensonennoù | Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout. |