Édouard Chatton
Reizh pe jener | paotr |
---|---|
Bro ar geodedouriezh | Frañs |
Anv e yezh-vamm an den | Édouard Chatton |
Anv ganedigezh | Édouard Pierre Léon Chatton |
Anv-bihan | Édouard |
Anv-familh | Chatton |
Deiziad ganedigezh | 11 Her 1883 |
Lec'h ganedigezh | Romont |
Deiziad ar marv | 23 Ebr 1947 |
Lec'h ar marv | Banyuls-sur-Mer |
Yezh vamm | galleg |
Yezhoù komzet pe skrivet | galleg |
Micher | Bevoniour, Zoologour, protistologour, louzawour |
Implijer | skol-veur Pariz |
Karg | rener |
Édouard Chatton (11 a viz Here 1883 – 23 a viz Ebrel 1947)[1] a oa ur bevoniour gall a voe ar c'hentañ da dermeniñ ar c'hemm etre ar c'helligoù prokariotek hag eukariotek. Chatton a grouas ar gerioù hag a embannas anezhe da gentañ e 1937 en e bennad-skrid "Pansporella perplex: Reflections on the Biology and Phylogeny of the Protozoa."[2]
Ganet e oa bet Chatton e Romont, e Bro-Suis. Da gentañ e oa dedennet gant protozoa a bep seurt a oa kaoz d'an dud da gleñvel, e-mesk an Apicomplexaed hag an Trypanosomatided. Astenn a reas tachenn e enklaskoù diwezhatoc'h d'ar protisted mor. Kemer a reas perzh e deskrivadur ar protisted dinoflagellate[3]. E Skol-uhel Pasteur e reas anaoudegezh gant André Michel Lwoff hag e teuas da vezañ e ventor. Hemañ a oa tonket da resev ur Priz Nobel evit ar Fiziologiezh pe ar medisinerezh. Kenderc'hel a reas an daou skiantour da genlabourat betek marv Chatton e 1947, e Banyuls-sur-Mer, e Frañs.
Reizhiad bevoniezh Chatton
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Linnaeus 1735[4] |
Haeckel 1866[5] |
Chatton 1925[6][7] |
Copeland 1938[8][9] |
Whittaker 1969[10] |
Woese et al. 1977[11][12] |
Woese et al. 1990[13] |
Cavalier-Smith 1993[14][15][16] |
Cavalier-Smith 1998[17][18][19] |
Ruggiero et al. 2015[20] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
— | — | 2 impalaeriezh | 2 impalaeriezh | 2 impalaeriezh | 2 impalaeriezh | 3 damani | 3 riezad vras | 2 impalaeriezh | 2 riezad vras |
2 riezad | 3 riezad | — | 4 riezad | 5 riezad | 6 riezad | — | 8 riezad | 6 riezad | 7 riezad |
— | Protista | Prokaryota | Monera | Monera | Eubacteria | Bacteria | Eubacteria | Bacteria | Bacteria |
Archaebacteria | Archaea | Archaebacteria | Archaea | ||||||
Eukaryota | Protista | Protista | Protista | Eucarya | Archezoa | Protozoa | Protozoa | ||
Protozoa | |||||||||
Chromista | Chromista | Chromista | |||||||
Vegetabilia | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | Plantae | ||
Fungi | Fungi | Fungi | Fungi | Fungi | |||||
Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia | Animalia |
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Jean-Jacques Amigo, « Chatton (Édouard, Pierre, Léon) », in Nouveau Dictionnaire de biographies roussillonnaises, vol. 3 Sciences de la Vie et de la Terre, Perpignan, Publications de l'olivier, 2017 ((ISBN 9782908866506))
- ↑ (2005) "The Prokaryote-Eukaryote Dichotomy: Meanings and Mythology". Microbiology and Molecular Biology Reviews 69 (2): 292–305. DOI:10.1128/MMBR.69.2.292-305.2005
- ↑ Soyer-Gobillard, Marie-Odile (2010). "Edouard Chatton (1883–1947) and the dinoflagellate protists: concepts and models". International Microbiology 9 (3): 173–177. Kavet 2013-05-20
- ↑ Linnaeus, C. (1735). Systemae Naturae, sive regna tria naturae, systematics proposita per classes, ordines, genera & species.
- ↑ Haeckel, E. (1866). Generelle Morphologie der Organismen. Reimer, Berlin.
- ↑ Chatton, É. (1925). "Pansporella perplexa. Réflexions sur la biologie et la phylogénie des protozoaires". Annales des Sciences Naturelles - Zoologie et Biologie Animale 10-VIII: 5–84
- ↑ Chatton, É. (1937). Titres et Travaux Scientifiques (1906–1937). E. Sottano, Sète, France.
- ↑ Copeland, H.F. (1938). "The kingdoms of organisms". Quarterly Review of Biology 13 (4): 383–420. DOI:10.1086/394568
- ↑ Copeland, H.F. (1956). The Classification of Lower Organisms. Palo Alto : Pacific Books. 6 p. DOI:10.5962/bhl.title.4474.
- ↑ Whittaker, R.H. (January 1969). "New concepts of kingdoms of organisms". Science 163 (3863): 150–160. DOI:10.1126/science.163.3863.150
- ↑ (August 1977) "An ancient divergence among the bacteria". Journal of Molecular Evolution 9 (4): 305–311. DOI:10.1007/BF01796092
- ↑ (November 1977) "Phylogenetic structure of the prokaryotic domain: the primary kingdoms". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 74 (11): 5088–5090. DOI:10.1073/pnas.74.11.5088
- ↑ (1990) "Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya.". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 87 (12): 4576–4579. DOI:10.1073/pnas.87.12.4576
- ↑ Cavalier-Smith, T. (1981). "Eukaryote kingdoms: Seven or nine?". Bio Systems 14 (3–4): 461–481. DOI:10.1016/0303-2647(81)90050-2
- ↑ Cavalier-Smith, T. (1992). "Origins of secondary metabolism". Ciba Foundation Symposium 171: 64–80; discussion 80–7. DOI:10.1002/9780470514344.ch5
- ↑ (1993) "Kingdom protozoa and its 18 phyla". Microbiological Reviews 57 (4): 953–994. DOI:10.1128/mmbr.57.4.953-994.1993
- ↑ Cavalier-Smith, T. (1998). "A revised six-kingdom system of life". Biological Reviews 73 (3): 203–266. DOI:10.1111/j.1469-185X.1998.tb00030.x
- ↑ Cavalier-Smith, T. (2004). "Only six kingdoms of life". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 271 (1545): 1251–1262. DOI:10.1098/rspb.2004.2705
- ↑ Cavalier-Smith, T. (June 2010). "Kingdoms Protozoa and Chromista and the eozoan root of the eukaryotic tree". Biol. Lett. 6 (3): 342–345. DOI:10.1098/rsbl.2009.0948
- ↑ (2015) "A higher level classification of all living organisms". PLOS ONE 10 (4): e0119248. DOI:10.1371/journal.pone.0119248