Яшма

Яшма. Заходнія Карпаты, Румынія

Я́шма — асадкава-метамарфагенная тонка- або скрытакрышталічная шчыльная горная парода.

Назва

Назва паходзіць з арабскай мовы.

Апісанне

Складзена з тонказярністых агрэгатаў кварцу і афарбавана аксідамі і гідраксідамі жалеза і іншых мінералаў прымесей у чырвоны, жоўты, зялёны, карычневы, шэры, белы і іншыя колеры. Адрозніваюць дэкаратыўныя тыпы яшмы: аднародныя, плямістыя, палоскавыя (плоскапаралельныя і хвалістыя), стракатыя («паркалёвыя» і «парчовыя»), брэкчыяпадобныя і пейзажныя (утвараюцца пры перакрышталізацыі і метасаматозе першасных сургучных і іншых аднародных яшмаў).

Выкарыстанне

Адшліфаваная яшма

Выкарыстоўваецца як вырабны камень у ювелірнай справе, як тэхнічны камень (апорныя прызмы, ступкі, матрыцы і інш.), у гемалогіі і каменярэзнай справе. Радовішчы ў Расіі, ЗША, Індыі, Венесуэле, Украіне і інш.

У гемалогіі і каменярэзнай справе да яшмы адносяць яшмоіды і яшмападобныя пароды, блізкія да іх па фізічных уласцівасцях і дэкаратыўнасці (акварцаваныя туфіты зеленакаменных тоўшчаў, халцэдонавыя і кварц-халцэдонавыя гідратэрмальна-метасаматычныя ўтварэнні базальтавых тоўшчаў, кварц-палевашпатавыя кантактавыя рагавікі, кіслыя эфузіўныя пароды — фельзіты і фельзітавыя парфіры.

Літаратура

• Яшма // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).