Якаў Рыгоравіч Крэйзер

Якаў Рыгоравіч Крэйзер
Дата нараджэння	22 кастрычніка (4 лістапада) 1905
Месца нараджэння	Варонеж, Варонежская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	29 лістапада 1969(1969-11-29) (64 гады)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі
Альма-матар	Ваенная акадэмія імя М. В. Фрунзэ курсы «Выстрал»[d] (1931)
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія
Званне	генерал арміі
Камандаваў	3-я армія (СССР), 2nd Guards Army[d], 51st Army[d], 45th Army[d], 7th Guards Army[d], 38th Army[d], South Ural Military District[d], Забайкальская ваенная акруга[d], Уральская ваенная акруга[d], Далёкаўсходняя вайсковая акруга і курсы «Выстрал»[d]
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Якаў Рыгоравіч Крэйзер (4 лістапада 1905, Варонеж — 29 лістапада 1969, Масква) — савецкі военачальнік, генерал арміі (1962), Герой Савецкага Саюза.

Біяграфія

Якаў Рыгоравіч Крэйзер нарадзіўся 4 лістапада 1905 года ў яўрэйскай сям’і ў Варонежы. У Чырвонай Арміі з 1921 года. Добраахвотнікам уступіў у 22-ю пяхотную школу. Пасля яе заканчэння быў прызначаны камандзірам узвода ў адну з частак Маскоўскага гарнізона. З 1928 года — у 1-й Маскоўскай Пралетарскай стралковай дывізіі, у якой прайшоў па ўсіх прыступках каманднай лесвіцы ад камандзіра роты да камандзіра палка. У 1939—1940 гг. спачатку намеснік камандзіра, затым камандзір 172-й стралковай дывізіі. У 1941 годзе пасля заканчэння курсаў удасканалення каманднага складу пры Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзэ прызначаны камандзірам 1-й Маскоўскай пралетарскай дывізіі 7-га механізаванага корпуса.

У пачатку ліпеня 1941 года ў раёне горада Барысава 1-я мотастралковая заступіла шлях 18-й танкавай дывізіі вермахта і больш за дзесяць дзён стрымлівала яе прасоўванне ўздоўж аўтастрады Мінск — Масква. За гэты час войскі 2-га стратэгічнага эшалона РСЧА паспелі заняць абарону па Дняпры.

11 ліпеня прыйшоў загад вывесці 1-ю мотастралковую дывізію з бою, аднак ужо на наступны дзень дывізію накіравалі на ліквідацыю нямецкага плацдарму, захопленага на Дняпры. 12 ліпеня Крэйзер быў паранены і эвакуіраваны.

Узнагароды

• медаль «Залатая Зорка» Героя Савецкага Саюза № 561
• 5 ордэнаў Леніна
• 4 ордэны Чырвонага сцяга
• ордэн Суворава I-й ступені
• ордэн Суворава II-й ступені
• ордэн Кутузава I-й ступені
• ордэн Багдана Хмяльніцкага I-й ступені

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 535. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — С. 284. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.

Спасылкі

• Якаў Рыгоравіч Крэйзер на сайце «Героі краіны»
• Якаў Рыгоравіч Крэйзер — Яд ва-Шэм (руск.)