Эндэль Ліпмаа

Эндэль Ліпмаа
эст.: Endel Lippmaa
дэпутат Рыйгікогу[d] 1995 — 1999
Minister of European Integration[d] 17 лістапада 1995 — 6 жніўня 1996
minister without portfolio[d] 1990 — 1992
people's deputy of union of socialist soviet republics[d] 1989 — 1991
Нараджэнне	15 верасня 1930(1930-09-15) Тарту, Эстонія
Смерць	30 ліпеня 2015(2015-07-30) (84 гады) Талін, Талін, Хар’юмаа, Эстонія
Месца пахавання	Лясныя могілкі
Бацька	Тэадор Ліпмаа
Дзеці	Jaak Lippmaa[d]
Партыя	Народны фронт Эстоніі (1991) Estonian Coalition Party[d] (1998)
Член у	Эстонская акадэмія навук (2015) Фінская акадэмія навукі і літаратуры[d] (2015) Шведская каралеўская акадэмія інжынерных навук[d] (2015)
Адукацыя	Талінскі тэхнічны ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук
Дзейнасць	хімічная фізіка
Месца працы	Тартускі ўніверсітэт
Узнагароды	прэмія Макса Планка[d] (1992) Прэмія стагоддзя[d] (1989)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эндэль Ліпмаа (15 верасня 1930, Тарту — 30 ліпеня 2015) — эстонскі хімік і эстонскі палітык, акадэмік АН Эстонскай ССР. Народны дэпутат СССР (1989—1991) і парламента Эстоніі, Рыйгікогу (1996—1999).

Біяграфія

Сын эстонскага батаніка Тэадора Ліпмаа (1892—1943). Скончыў Талінскі політэхнічны інстытут (1953), пасля заканчэння працаваў там жа. З 1961 г. навуковы супрацоўнік Інстытута кібернетыкі АН Эстонскай ССР.

1969 г. — доктар фізіка-матэматычных навук, абараніў дысертацыю ў Інстытуце хімічнай фізікі Акадэміі навук СССР, тэма — «Ядзерны эфект Аверхаўзэра і структура арганічных злучэнняў». Член-карэспандэнт (1972), акадэмік (1975) Акадэміі навук Эстонскай ССР па спецыяльнасці «хімічная фізіка».

З 1980 — дырэктар Інстытута хімічнай і біялагічнай фізікі АН ЭССР. У 1977—1982 акадэмік-сакратар Аддзялення фізіка-матэматычных і тэхнічных навук АН Эстонскай ССР.

Народны дэпутат СССР у 1989—1991 гг ад Талінскай — Цэнтральнай нацыянальна-тэрытарыяльнай выбарчай акругі № 456 Эстонскай ССР. Браў удзел у Народным фронце Эстоніі, адыграў важную ролю ў апублікаванні перадваенных савецка-нямецкіх дамоўленасцей і падрабязнасцей уключэння балтыйскіх рэспублік у склад СССР.

Узнагароды: Ордэн «Знак Пашаны», ордэны Дзяржаўнага герба 2 класа (2000), Прэмія стагоддзя (1989), Eesti Teaduste Akadeemia medal (1990), Прэмія Макса Планка (1992).

Бюст Ліпмаа ўсталяваны на алеі акадэмікаў Талінскага тэхнічнага ўніверсітэта.