Уладзімір Пятровіч Кульваноўскі

Уладзімір Пятровіч Кульваноўскі
Уладзімір Пятровіч Кульваноўскі
Дата нараджэння	15 жніўня 1918
Месца нараджэння	Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня;
Дата смерці	4 лістапада 2003 (85 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Грамадзянства	БССР; Беларусь;
Жонка	Іна Мікалаеўна Боткіна[d]
Род дзейнасці	мастак, сцэнограф
Месца працы	Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета Рэспублікі Беларусь;
Жанр	пейзаж
Вучоба	Віцебскае народнае мастацкае вучылішча
Мастацкі кірунак	рэалізм
Вядомыя працы	«Замчышча», «Няміга», «Каля гарадской брамы», «Перад асадай»
Уплыў	Іван Восіпавіч Ахрэмчык, Валянцін Канстанцінавіч Дзежыц і Леў Мееравіч Лейтман
Член у	Беларускі саюз мастакоў;
Узнагароды

Уладзі́мір Пятро́віч Кульвано́ўскі (15 жніўня 1918^[1], Мінск — 4 лістапада 2003, Мінск, Беларусь) — беларускі тэатральны мастак^[1].

Біяграфія

У 1934 годзе паступіў у Віцебскае мастацкае вучылішча, якое скончыў у 1938 годзе. Вучыўся ў І.В. Ахрэмчыка, В.К. Дзежыца, Л.М. Лейтмана. З 1938 года працаваў у Вялікім тэатры оперы і балета. Удзельнічаў у мастацкіх выставах з 1939 года.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны жыў у акупаваным Мінску. Пасля вызвалення Мінска, 7 ліпеня 1944 года Уладзімір Кульваноўскі быў прызваны ў Чырвоную армію, на 3-ці Беларускі фронт. 6 жніўня 1944 года ў баях у раёне горада Сувалкі быў паранены ў грудзі і ў левую руку, у выніку чаго стаў інвалідам. За праяўленую мужнасць быў узнагароджаны Ордэнам Чырвонай Зоркі^[2]^[3].

З 1959 года член Беларускага саюза мастакоў. У 1968 годзе ў гонар 50-годдзя Уладзіміра Пятровіча была арганізавана персанальная юбілейная выстаўка^[4]^[5], у 1983 годзе адбылася персанальная выстаўка з нагоды 65-годдзя мастака.

Асноўныя творы

Працаваў у галіне сцэнаграфіі. Сярод тэатральных твораў эскізы дэкарацый і касцюмаў да спектакляў^[1]:

«Міхась Падгорны» Я. Цікоцкага (1953)^[6]
«Трубадур» Дж. Вердзі (1955, 1964)
«Шукальнікі жэмчугу» Ж. Бізэ (1956)
«Манон» Ж. Маснэ (1958)
«Падстаўная нявеста» Г. Вагнера (1958)
«Церам-церамок» І. Польскага (1961)
«Кето і Катэ» В. Далідзе (1962)
«Князь Ігар» А. Барадзіна (1977)
«Севільскі цырульнік» Дж. Расіні

Працаваў таксама ў жывапісе і графіцы. Стварыў серыю графічных лістоў, прысвечаных старажытнаму Мінску^[1]. Сярод іх графічныя лісты «Замчышча», «Няміга», «Каля гарадской брамы», «Перад асадай». З’яўляецца аўтарам жывапісных лірычных пейзажаў.

28 твораў Уладзіміра Кульваноўскага захоўваецца ў фондах Музея гісторыі тэатральнай і музычнай культуры^[7]. Працы мастака таксама знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі і фондах Беларускага саюза мастакоў.

Асабістае жыццё

У лютым 1947 года ажаніўся з Інай Мікалаеўнай Боткінай^[d] (1927 — 2008), унучкай украінскага кампазітара Ф.І. Ваячака. Меў пяцёх дзяцей: Барыса (1947 — 1947), Пятра (1950 — 1953), Кацярыну (1955 — 1989), Аляксандру (нар. 1956), Вікторыю (нар. 1963)^[8].

Ушанаванне памяці

У 2023 годзе ў Музеі гісторыі тэатральнай і музычнай культуры адбылася выстава «Мастак у люстэрку сцэны», прысвечаная 105-годдзю з дня нараджэння мастака^[7].

Крыніцы

↑ ^а ^б ^в ^г Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Том 3 1986, с. 156.
↑ Представление к награде Владимира Кульвановского (руск.). Сайт «Память народа». Праверана 24 чэрвеня 2021.
↑ Кульвановский Владимир Петрович 1918г.р. (руск.). Сайт «Подвиг народа^[ru]». Праверана 24 чэрвеня 2021.
↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10). С. 404
↑ Выстаўка твораў мастака Кульваноўскага У.П., прысвечаная 50-годдзю з дня нараджэння: Каталог (руск.). Сайт «Электронный каталог Национальной библиотеки Беларуси». Праверана 20 чэрвеня 2021.
↑ Анатоль Валахановіч. Старадарожскі мастацкі музей (бел.). Праверана 20 чэрвеня 2021.
↑ ^а ^б У Мінску адкрылася выстава, прысвечаная творчасці Улазіміра Кульваноўскага (бел.). Афіцыйны сайт Рэспублікі Беларусь (15 жніўня 2023). Праверана 6 мая 2024.
↑ Лысый С.И. Московские купцы Боткины: однофамильцы знаменитого рода(руск.) // Исторические Боткинские чтения: Вып. VII. — СПб: Издание СПбГМИСР, 2024. — С. 56-68. — ISBN 978-5-907734-85-2.

Літаратура

Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Т. 3 Карчма — Найгрыш. — 751 с.
Беларускі саюз мастакоў: Энцыкл. давед. / Аўт.-склад. Б.А. Крэпак і інш.. — Мн.: ВТАА «Кавалер Паблішэрс», 1998. — 664 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-6427-09-6.

Спасылкі

Уладзімір Кульваноўскі на сайце «Соцреализм. Киевский клуб коллекционеров»
Уладзімір Кульваноўскі на сайце культурна-асветнiцкага клуба «Спадчына»

[FOOTNOTEЭнцыклапедыя_літаратуры_і_мастацтва_Беларусі._Том_31986156-1] а ^б ^в ^г Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Том 3 1986, с. 156.

[Память_народа-2] Представление к награде Владимира Кульвановского (руск.). Сайт «Память народа». Праверана 24 чэрвеня 2021.

[Подвиг_народа-3] Кульвановский Владимир Петрович 1918г.р. (руск.). Сайт «Подвиг народа^[ru]». Праверана 24 чэрвеня 2021.

[BelEn10-4] Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10). С. 404

[e-catalog.nlb.by-5] Выстаўка твораў мастака Кульваноўскага У.П., прысвечаная 50-годдзю з дня нараджэння: Каталог (руск.). Сайт «Электронный каталог Национальной библиотеки Беларуси». Праверана 20 чэрвеня 2021.

[spadchyna-6] Анатоль Валахановіч. Старадарожскі мастацкі музей (бел.). Праверана 20 чэрвеня 2021.

[belarus.by-7] а ^б У Мінску адкрылася выстава, прысвечаная творчасці Улазіміра Кульваноўскага (бел.). Афіцыйны сайт Рэспублікі Беларусь (15 жніўня 2023). Праверана 6 мая 2024.

[Исторические_Боткинские_чтения-8] Лысый С.И. Московские купцы Боткины: однофамильцы знаменитого рода(руск.) // Исторические Боткинские чтения: Вып. VII. — СПб: Издание СПбГМИСР, 2024. — С. 56-68. — ISBN 978-5-907734-85-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]