Пашміна

Пашміна: злева сырая, справа — валокны падшэрстка (пасля выдалення воласу).

Пашміна — высакародная форма кашаміру. Назва паходзіць з персідскай мовы (پشمینه «пашміна»), у якой яно адносіцца да шарсцяной тканіны.

Валокны для вырабаў з пашміны

Пашміну атрымліваюць з поўсці тыбецкіх коз шляхам вычэсвання (расчэсвання) або збору валокнаў, якія засталіся на кустах і на пашы. Валокны падшэрстка (каля 70 % ад агульнага ўтрымання валасоў) маюць дыяметр менш за 15 мкм, гэта значыць прыкладна ў 5 разоў танчэй чалавечага воласа. Козы вырабляюць ад 100 да 300 грамаў воўны кожны год, яе якасць залежыць ад вышыні, на якой жывуць козы — на большай вышыні яны забяспечваюць больш якасную поўсць з лепшымі ізаляцыйнымі ўласцівасцямі.

Апрацоўка тэкстылю

Шаль з пашміны ручной працы ў Срынагары, Кашмір

Пакрывала з пашміны пачатку 19 стагоддзя (Музей Ганалулу)

Вытворчасць пражы

Абезвалошванне вырабляецца ўручную, на 50 г валакна патрабуецца 8 гадзін працы, выхад каля 35 % ад масы сыравіны. Тлушч і бруд выдаляюцца расціраннем невялікіх камякоў валокнаў рысавай мукой.

Прадзільшчык потым размягчае пучкі паміж пальцамі, круціць іх і намотвае на верацяно калаўрота.

Інфармацыя аб уласцівасцях пражы пакуль не апублікаваная. З эксперыментаў вядома, што з-за нізкай трываласці ніткі пашміны практычна не паддаюцца апрацоўцы на механічных ткацкіх станках, а тонкія шалі ткуць на ручных станках толькі з трошчаных нітак пашміны.

Вытворчасць і апрацоўка тканін

На ткацкіх станках уток нацягваюць уручную паміж ніткамі асновы, наматанымі на невялікія шпулькі. Звычайны кашміравы шаль мае 30-36 нітак асновы і 30-48 (у выключных выпадках да 87) нітак утка на см саржавага перапляцення.

Шалікі з сумесі кашмір/шоўк

Першыя звесткі аб маштабах вытворчасці сталі абнародаваны толькі ў канцы XVIII стагоддзя, калі было зафіксавана 16 тысяч ткацкіх станкоў. У пачатку XX стагоддзя вытворчасць амаль знікла, але адбылося некаторае ажыўленне пасля ўкаранення вытворчасці шаляў з вышыўкай. У 2004 годзе колькасць ткачоў у Кашміры ацэньвалася ў 3000-3500 чалавек, прычым на выраб аднаго шалю патрабуецца ад аднаго да двух тыдняў. Пастаўка пашмінавай воўны ў пераліку на шалі з чыстай пашміны склала 65 тысяч штук у год (пры вырабе сумесяў з іншымі матэрыяламі атрымліваецца большая колькасць).

Вышыўкай у Кашміры займаюцца каля 40 тысяч жанчын, каля 10 % з іх валодаюць вельмі далікатнай шыўкай сазані на хустках з чыстай пашміны. У якасці альтэрнатывы вырабляюць таксама набіванне на тканінах (драўляным цыліндрам). Большасць вытворцаў шаляў эканамічна залежаць ад гандляроў, якія арганізуюць і фінансуюць некалькітыднёвы працэс вытворчасці ад пашы да гатовага шалю з вышыўкай.

Выкарыстанне

З пашміны часцей за ўсё вырабляюць шалі і паясы.

Стандартны памер шалю — 260 х 91 см і вага 80-100 г/м², мужчынскі шалік (або пояс) мае памеры 274 х 137 см. У 2000-х гадах аднакаляровыя шалікі каштавалі ў ЗША да 2500 долараў, а шалікі з вышыўкай па ўсёй паверхні — да 6500 долараў.

Тканіны з сумесі кашмір/шоўк (70/30) усё часцей прапануюцца пад маркай пашміна. Паколькі гэта не абаронены таварны знак, пад гэтай назвай у краме могуць з’яўляцца зусім непаўнавартасныя прадукты.

Да пашміны блізкая яе імітацыя пад назвай pattû, якая, аднак, змяшчае сумесь воўны і бавоўны. Яшчэ адна падобная тканіна, вырабленая ў той жа вобласці, — гэта так званая namda, лямец з белай воўны, вышыты шоўкам.

Падрабязны аналіз рынку пашміны ў 2015 годзе можна было набыць за 2800 даляраў.

Спасылкі

• Kašmír — Pašmína — vlna nebo ručně tkaný šál?