Перайсці да зместу

Мірная канферэнцыя па Украіне (чэрвень 2024)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сумеснае фота ўдзельнікаў.

Мірная канферэнцыя па Украіне ў чэрвені 2024 года — міжнародная мірная канферэнцыя ў сувязі з поўнамаштабным уварваннем Расіі ва Украіну ў лютым 2022 года, якая прайшла ў гатэлі «Бюргеншток» у кантоне Нідвальдэн (Швейцарыя)[1] 15—16 чэрвеня 2024 года[2]. Канферэнцыя стала працягам серыі з чатырох папярэдніх міжнародных сустрэч[3]. Мерапрыемства арганізавана прэзідэнтам краіны Віёлай Амерд[1].

Перадгісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У лістападзе 2022 года Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі абвясціў аб мірным плане з 10 пунктаў, які датычыцца пытанняў ядзернай бяспекі; харчовай бяспекі краін Азіі і Афрыкі; энергетычнай інфраструктуры Украіны; вызвалення палонных і вяртання ўкраінскіх дзяцей, дэпартаваных у Расію; аднаўлення расійска-ўкраінскай граніцы 1991 года; вывад расійскіх войск з Украіны; судовы пераслед за ваенныя злачынствы падчас расійскага ўварвання ва Украіну; ліквідацыю экалагічнага ўрону; гарантыі ад будучай расійскай агрэсіі; а таксама мірная канферэнцыя і міжнародны дагавор[4][5]. У снежні 2022 года Зяленскі заклікаў краіны G7 падтрымаць гэты план[4].

Запланаванай на чэрвень 2024 года канферэнцыі ў Швейцарыі папярэднічала серыя з чатырох міжнародных канферэнцый, накіраваных на мірнае ўрэгуляванне расійска-ўкраінскага канфлікту[6][3] з удзелам прадстаўнікоў Украіны, краін G7, Еўрапейскага Саюза, Індыі, Паўднёвай Афрыкі, Бразіліі, КНР, Інданезіі, Мексікі, Замбім, Егіпта, ЗША, Турцыі. Іх мэтай было заручыцца шырокай міжнароднай падтрымкай мірнага працэсу, заснаванага на прапанове Украіны з 10 пунктаў[7][8][9].

Апошняя сустрэча адбылася ў сярэдзіне студзеня 2024 года ў Давосе, перад Сусветным эканамічным форумам, у якой прынялі ўдзел прадстаўнікі 83 краін і міжнародных арганізацый, у тым ліку 18 з Азіі, без уліку Кітая, і 12 з Афрыкі[10]. 15 студзеня, пасля сустрэчы, прэзідэнт Швейцарыі Віёла Амерд заявіла, што плануе арганізаваць «магчымую мірную канферэнцыю»[11].

Правядзенне

[правіць | правіць зыходнік]
Удзельнікі канферэнцыі      падпісалі выніковы дакумент      не падпісалі выніковы дакумент

Мэта канферэнцыі — правесці дыскусію на высокім узроўні аб «усёабдымным, справядлівым і трывалым міры для Украіны» ў кантэксце міжнароднага права і Статута Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, а таксама распрацаваць планы па дасягненню міру[1].

У канферэнцыі прынялі ўдзел прадстаўнікі 92 краін, з 57 краін прыбылі лідары дзяржаў[12], а таксама 8 міжнародных арганізацый[13][14]. Каля паловы ўдзельнікаў саміту прадстаўляла заходні свет, астатнія — краіны «глабальнага Поўдня»[15].

Быў падпісаны дакумент, у якім удзельнікі прызнавалі Украіну ў яе міжнародна прызнаных межах і выступілі за вырашэнне канфліктаў мірным шляхам. Украінскія АЭС, уключаючы Запарожскую, павінны бяспечна функцыянаваць пад кантролем Украіны[16][14]. У дакуменце падпісанты выказвалі падтрымку базавых рэзалюцый Генеральнай Асамблеі ААН адносна расійскай агрэсіі супраць Украіны, у якіх асуджалася ўварванне і гучаў заклік да поўнага вываду войскаў Расіі з тэрыторыі Украіны[13][17]. Дэкларавалася недапушчальнасць пагрозы прымянення ядзернай зброі ў кантэксце ўварвання Расіі на Украіну. Бяспечнае і свабоднае суднаходства ў Чорным і Азоўскім морах маюць вырашальнае значэнне для сусветнай харчовай бяспекі. Сельгаспрадукцыя ўкраінскага вытворчасці павінна пастаўляцца ў краіны, зацікаўленыя ў гэтай прадукцыі[17]. Павінен быць зроблены поўны абмен ваеннапалоннымі. Усе мірныя жыхары Украіны, уключаючы дзяцей, незаконна перамешчаныя праз мяжу і дэпартаваныя, павінны вярнуцца на радзіму[18].

Першапачаткова дакумент падпісалі 80 краін з прысутных[17]. Выключэнне склалі Арменія, Бахрэйн, Індыя, Інданезія, Лівія, Мексіка, ААЭ, Саудаўская Аравія, Тайланд, ПАР[14][19].

Фактычныя вынікі

[правіць | правіць зыходнік]

У аглядзе BBC адзначаецца, што калі б у канферэнцыі прыняла ўдзел невялікая колькасць краін, то гэта быў бы відавочны правал. Але парадак дня быў паменшаны з дзесяці пунктаў мірнага плана Зяленскага да трох найбольш кансэнсусных, таму, нягледзячы на намаганні Расіі, у саміту ўзялі ўдзел дэлегацыі 93 краін і 8 арганізацый, што большасць назіральнікаў ацаніла як вельмі добры вынік[20].

Выступленні дэлегатаў паказалі, што не для ўсіх расійскае ўварванне ва Украіну з’яўляецца праблемай нумар адзін і не ўсе ўдзельнікі цалкам падзяляюць пазіцыю афіцыйнага Кіева[20].

Тэкст выніковай заявы быў выкладзены ў максімальна мяккіх фармулёўках, аднак украінская дэлегацыя была ім цалкам задаволеная[20].

Аналізуючы вынікі канферэнцыі, Bloomberg адзначае, што Бразілія, Індыя і ПАР не падпісалі выніковы дакумент, а Кітай наогул адмовіўся браць у ёй удзел. Акрамя таго, паказваецца, што прадстаўнікі шэрагу краін далі зразумець, што план дасягнення міру без удзелу Расіі працаваць не будзе. Зыходзячы з гэтага робіцца выснова, што Зяленскаму не ўдалося прыцягнуць на свой бок краіны «глабальнага Поўдня» і ў справе адлюстравання расійскай агрэсіі Украіна больш за ўсё належыць на Захад[21].

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б в Switzerland to host high-level conference on peace at the Bürgenstock resort in June 2024. www.vbs.admin.ch. Праверана 20 красавіка 2024.
  2. ↑ Bradley, Simon. All you need to know about Ukraine peace summit in Switzerland (англ.). SWI swissinfo.ch (10 красавіка 2024). Праверана 20 красавіка 2024.
  3. ↑ а б Switzerland confirms it will host Ukraine's peace summit in June (англ.). The Kyiv Independent (10 красавіка 2024). Праверана 20 красавіка 2024.
  4. ↑ а б What is Zelenskyy’s 10-point peace plan? (англ.). Al Jazeera. Праверана 20 красавіка 2024.
  5. ↑ Shashkova, Maryna. EXPLAINED: Ukrainian President Zelensky’s 10-Point Peace Plan in Ukraine (англ.). Kyiv Post (14 лістапада 2023). Праверана 20 красавіка 2024.
  6. ↑ More countries join talks on Ukraine peace formula, but not China (англ.). euronews (15 студзеня 2024). Праверана 20 красавіка 2024.
  7. ↑ Ukraine 'peace summit' talks make progress but long way to go, officials say. Reuters. Праверана 20 красавіка 2024.
  8. ↑ O'Carroll, Lisa (2023-08-06). "China 'backs further Ukraine peace talks' after Saudi Arabia summit". The Guardian [брытанская англійская]. 0261-3077. Праверана 2024-04-20.
  9. ↑ Ukraine holds peace formula talks in Malta, but Russia is absent (англ.). CNBC (28 кастрычніка 2023). Праверана 20 красавіка 2024.
  10. ↑ "Ukraine Peace Plan Talks in Davos End With No Clear Path Forward". Bloomberg.com(англ.). 2024-01-14. Праверана 2024-04-20.
  11. ↑ Switzerland plans to organise Ukraine peace summit (англ.). SWI swissinfo.ch (15 студзеня 2024). Праверана 20 красавіка 2024.
  12. ↑ «Это первый шаг к справедливому миру». В Швейцарии завершился саммит по Украине. Страны-участницы призвали к защите атомных электростанций, продовольственной безопасности, освобождению пленников и возвращению детей. Новая газета Европа (16 июня 2024). Праверана 18 чэрвеня 2024.
  13. ↑ а б Солидарность без прорыва. Что означают для Украины итоги Саммита мира (руск.). BelSat (17 чэрвеня 2024). Праверана 18 чэрвеня 2024.
  14. ↑ а б в Эксперты: мирный саммит в Швейцарии – дипломатический успех Украины (руск.). ГОЛОС АМЕРИКИ (16 чэрвеня 2024). Праверана 18 чэрвеня 2024.
  15. ↑ Первый, но не последний? Саммит мира в Швейцарии отложил мир до следующего раза (руск.). BBC News Русская служба (17 чэрвеня 2024). Праверана 18 чэрвеня 2024.
  16. ↑ Кизеветтер, Бони. Саммит мира в Швейцарии. Какую поддержку получила Украина? (руск.). Новости Германии: последние события на русском языке (17 чэрвеня 2024). Праверана 18 чэрвеня 2024.
  17. ↑ а б в Стало известно, какие страны подписали совместное коммюнике саммита мира в Швейцарии (руск.). BelSat. Праверана 18 чэрвеня 2024.
  18. ↑ Reuters опубликовал проект коммюнике саммита мира в Швейцарии. Участники призовут к диалогу «со всеми сторонами» (руск.). Meduza. Праверана 17 чэрвеня 2024.
  19. ↑ «Результативность стремится к нулю». Кремль — о саммите мира, организованном Украиной (руск.). Meduza. Праверана 17 чэрвеня 2024.
  20. ↑ а б в Святослав Хоменко. Перший, але не останній. Чому cаміт миру в Швейцарії переніс мир на наступний раз // BBC, 17.06.2024
  21. ↑ Andrea Palasciano and Bastian Benrath. Ukraine’s Global Outreach Hits Wall as Summit Goals Fall Short // Bloomberg, 17 июня 2024
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Мірная_канферэнцыя_па_Украіне_(чэрвень_2024)&oldid=4803064"