Клімат Азербайджана

Клімат Азербайджана пераходны ад умеранага да субтрапічнага. На клімат Азербайджана асноўны ўплыў аказваюць геаграфічнае становішча, рэльеф і Каспійскае мора. У межах краіны вылучаюцца некалькі тыпаў клімату, ад сухога і вільготнага субтрапічнага (Ленкарань) да горнага тундравага (высакагор'е Вялікага Каўказа).

Кліматычныя паясы

Па класіфікацыі кліматаў Кёпена, у Азербайджане назіраюцца 9 з 11 тыпаў клімату. Большая частка Азербайджана знаходзіцца ў субтрапічным поясе. Тут ёсць паўпустыні, клімат сухіх стэпаў, субтрапічны, сярэдні і халодны клімат. Сухі субтрапічны клімат характэрны для Апшэрона і Кура-Араксінскай нізіны. Вільготны субтрапічны клімат назіраецца толькі на поўдні Талышскіх гор. Умераны клімат, які назіраецца пераважна на пакрытых лясамі ўзвышшах Вялікага і Малога Каўказа, дзеліцца на сухі, умерана-цёплы сухі, умерана-цёплы вільготны і халодны. Халодны клімат назіраецца на высокіх горных хрыбтах, вяршынях Вялікага і Малога Каўказа, паясах альпійскіх і субальпійскіх лугоў.

Тэмпературны рэжым

Сярэднегадавыя тэмпературы змяняюцца ад 15 °С на нізінах да 0 °С у гарах. Сярэднія тэмпературы — ад 26 °С на раўнінах (максімум 32-35 ° C, але часам даходзіць і да 40 °C) да 5 °С у высакагор'ях, а среднеянварской адпаведна ад 3 °C да −10 °C.

На тэрыторыі рэспублікі абсалютны максімум тэмпературы паветра ( 46 ° С) і мінімум (-33 ° С) назіраецца ў далінах Араза ў Нахчыванскай АР, які адрозніваецца рэзкім кантынентальным кліматам.

Ападкі

Лета сухое. Ападкі размяркоўваюцца нераўнамерна: 200—300 мм у год на раўнінах (у раёне Баку менш за 200 мм), 300—900 мм у перадгор’ях, 900—1400 мм у высакагор’ях Вялікага Каўказа, да 1700 мм у межах Ленкаранскай нізіны. Найбуйнейшыя ападкі выпадаюць на поўдні Ленкаранскай нізіны і схілах Талышскіх гор 1200—1700 мм. У Ленкарані максімум ападкаў прыходзіцца на зімовы перыяд, у гарах і перадгор’ях — на красавік — верасень.

Клімат гарадоў

Клімат Баку
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Сярэдні максімум, °C	6,6	6,3	9,8	16,4	22,1	27,3	30,6	29,7	25,6	19,6	13,5	9,7	18,9
Сярэдняя тэмпература, °C	4,2	4,0	6,3	12,3	18,0	22,8	26,4	25,6	21,8	16,0	10,8	6,6	14,5
Сярэдні мінімум, °C	2,1	2,0	4,2	9,4	14,9	19,7	22,2	22,9	19,4	13,6	8,8	4,8	12,0
Крыніца: World Climate^[2]

Клімат Гянджа
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Сярэдні максімум, °C	6	8	12	18	24	29	32	31	26	20	13	8	19
Сярэдняя тэмпература, °C	2	3	7	13	18	22	25	24	20	14	7	4	13
Сярэдні мінімум, °C	−2	−1	2	7	13	16	19	19	15	10	5	0	9
Крыніца: Погода и климат^[3]

Клімат Ленкарані
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Сярэдні максімум, °C	7,2	7,2	11,0	17,5	22,5	27,2	30,4	29,5	25,9	19,9	14,1	10,1	18,5
Сярэдняя тэмпература, °C	3,4	4,0	6,9	12,5	17,7	22,2	25,3	24,4	21,2	15,8	10,4	6,0	14,1
Сярэдні мінімум, °C	0,0	1,0	3,9	8,6	13,1	17,5	20,1	19,7	16,9	11,8	6,7	2,5	10,1
Крыніца: World Climate^[4]

Гл. таксама

Геаграфія Азербайджана

Зноскі

↑ ГУГК. Атлас Азербайджанскай ССР. — Масква, 1979. — С. 16. — 40 с. (руск.)
↑ World Climate — Baku (англ.)
↑ Надвор'е і клімат — Гянджа (руск.)
↑ World Climate — Lenkoran (англ.)

Літаратура

Горны энцыклапедычны слоўнік: у 3 т. / Пад рэд. В. С. Бялецкага '. — Данецк: Усходні выдавецкі дом, 2001—2004. ISBN 966-7804-19-4 (укр.)

Спасылкі

Азербайджан. Энцыклапедыя Кругасвет (руск.)
Тыпы клімату(недаступная спасылка). Дзяржаўны камітэт па зямлі і картаграфіі Азербайджанскай Рэспублікі (руск.)
Клімат Азербайджана (карты ў Агракліматычных атласе) (руск.)
Міністэрства экалогіі і прыродных рэсурсаў Азербайджана (руск.)

[1] ГУГК. Атлас Азербайджанскай ССР. — Масква, 1979. — С. 16. — 40 с. (руск.)

[2] World Climate — Baku (англ.)

[3] Надвор'е і клімат — Гянджа (руск.)

[4] World Climate — Lenkoran (англ.)

[1]

[2]

[3]

[4]