Клёцкі

Клёцкі
Уваходзіць у нацыянальныя кухні
беларуская кухня і польская кухня
Краіна паходжання	Польшча
Кампаненты
Асноўныя	цеста
Роднасныя стравы
У іншых кухнях	knödel[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Баварскія бульбяныя кнёдлі пад час гатавання

Клёцкі (ням.: Kloß) або кнёдлі (кнедлі, ням.: Knödel) — еўрапейскія мучныя вырабы, часам з дададзенымі сырам і яйкамі. Ужываюць звычайна з супам.

Кнёдлі ёсць у аўстрыйскай, беларускай, нямецкай, фінскай, чэшскай, яўрэйскай, латышскай, эстонскай, польскай, украінскай і татарскай кухнях. У варыяцыях кнёдлі таксама ёсць у канадскай, нарвежскай і славенскай кухнях.

Клёцкі ў беларускай кухні

Клёцкі — традыцыйная беларуская страва з таркаванай бульбы, пшанічнай або іншай мукі ў форме невялікіх галак.

Звараныя клёцкі забельваюць малаком, часам смажаць.

Страва падобнай назвы (kleckiene) ёсць у літоўцаў.

Раней клёцкі былі адной з абавязковых страў на памінках пераважна на ўсходзе Беларусі.

Клёцкі з «душамі»

Клёцкі з «душамі» (камы́ з «душа́мі») — распаўсюджаная на захадзе Віцебскай вобласці назва клёцак з мясной начынкай. Першапачаткова пад гэтай назвай разумелі клёцкі з кавалачкамі свінога сала ўнутры. М. Я. Нікіфароўскі адзначаў, што клёцкі ўсіх гатункаў былі велічынёй з грэцкі арэх, каб пры закідванні ў кіпень не разварваліся. Нікіфароўскі не згадвае пра клёцкі з бульбы, значыць, напэўна, да канца ХІХ ст. на Віцебшчыне і простыя клёцкі, і клёцкі з «душамі» былі мучнымі. Тэарэтык кулінарыі В. Пахлёбкін сцвярджае, што бульбяныя, крупяныя клёцкі спачатку з’явіліся ў гарадской кухні жыхароў Заходняй Беларусі. З часам адбылася пэўная трансфармацыя стравы з узбуйненнем, пераходам на бульбу і змяненнем начынкі. Мяса, каўбаса або фарш, з цыбуляй і спецыямі былі смачнейшай за сала начынкай, таму з імі сталі часцей гатаваць клёцкі з «душамі».

Клёцкі з «душамі», як традыцыйная страва Віцебскай вобласці, у 2017 годзе былі занесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь.

Для гатавання клёцак бульбяную масу, дробна таркаваную, добра адціскаюць, напрыклад праз марлю, складзеную некалькі разоў. Пасля адстойвання адціснутую вадкасць зліваюць, а крухмал, аселы на дно, дадаюць да таркаванай масы. Цеста соляць, часам дадаюць і крыху мукі, замешваюць. Мясны фарш соляць і закладваюць у фармаваныя круглыя клёцкі, якія вараць у кіпені. Гатовыя клёцкі падаюць са смятанай або падсмажваюць на патэльні на тлушчы са шкваркамі і цыбуляй.

Гл. таксама

• Галушкі — украінскія клёцкі
• Кнедлік — чэшскі кнёдль
• Цюрынгскія клёцкі — традыцыйная страва Цюрынгіі
• Бакэрбзэ
• Ньокі
• Чумар — клёцкі па-татарску

Літаратура

• Клёцкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 336. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
• Клёцкі // Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа. — Мн.: Галоўная рэдакцыя Беларус. Сав. Энцыклапедыі, 1978. — Т. 2: Г — К / [рэдактар А. Я. Баханькоў]. — С. 698. — 765 с.

Спасылкі

• Клёцкі па-рымску Архівавана 15 сакавіка 2013.
• Клёцкі і тэхналогія іх прыгатавання
• Бульбяныя клёцкі Архівавана 20 лістапада 2012.
• Рэцэпт бульбяных кнёдляў Архівавана 5 сакавіка 2016.