Гінц Шустэр-Шэўц

Гінц Шустэр-Шэўц
в.-луж.: Hinc Šewc
Дата нараджэння	8 лютага 1927(1927-02-08)
Месца нараджэння	Purschwitz[d], акруга Баўтцэн[d], Саксонія
Дата смерці	10 лютага 2021(2021-02-10) (94 гады)
Месца смерці	Лейпцыг, Саксонія, Германія
Грамадзянства	Германія  ГДР
Род дзейнасці	выкладчык універсітэта, славіст, мовазнавец
Навуковая сфера	сарабістыка, славістыка і мовазнаўства
Месца працы	Лейпцыгскі ўніверсітэт
Альма-матар	Ягелонскі ўніверсітэт
Член у	Саксонская акадэмія навук[d] Маціца серба-лужыцкая
Узнагароды	прэмія імя Якуба Чышынскага

Гінц Шустэр-Шэўц, нямецкі варыянт — Хайнц Шустэр-Шэўц (сапраўднае прозвішча — Шэўц; в.-луж.: Hinc Šewc; ням.: Heinz Schuster-Šewc, 8 лютага 1927, вёска Поршыцы, Лужыца, Германія) — лужыцкі філолаг-славіст, сарабіст. Дырэктар Інстытута сарабістыкі (1964—1992). Спецыяліст па верхнялужыцкай і ніжнялужыцкай мовах. Публікаваў свае навуковыя сачыненні пад двайным нямецка-сербалужыцкім прозвішчам Шустэр-Шэўц. Лаўрэат нацыянальнай сербалужыцкай прэміі імя Якуба Чышынскага (1980).

Біяграфія

Зімой 1946 года навучаўся на двухмесячных сербалужыцкіх педагагічных курсах у Радвары. З сакавіка гэтага ж года працаваў настаўнікам і дырэктарам пачатковай школы ў вёсцы Псовы. У 1947 годзе ўступіў у моладзевае аддзяленне сербалужыцкай культурнай арганізацыі «Домавіна». З 1948 года вывучаў славістыку ў Ягелонскім і Вроцлаўскім універсітэтах. У 1953 годзе атрымаўшы навуковую ступень магістра, вярнуўся ў Лужыцу, дзе выкладаў рускую мову.

З 1953 па 1955 г. — асістэнт ў Інстытуце сербалужыцкага народанасельніцтва (пазней — Сербалужыцкі інстытут) у Будзішыне. У 1955 годзе пад кіраўніцтвам нямецкага славіста Ганса Хольма Бельфельдта абараніў у берлінскім універсітэце імя Гумбальдта дысертацыю на суісканне навуковай ступені дацэнта навук па тэме «Historische und vergleichende Lautlehre der Sprache des Albin Moller». З 1955 па 1964 года выкладаў славістыку ў Лейпцыгскім універсітэце.

З 1964 па 1992 года — прафесар славістыкі і дырэктар Інстытута сарабістыкі. Арганізаваў пры інстытуце Вышэйшыя міжнародныя курсы моў і культуры лужыцкага народа, якія дзейнічалі з 1967 па 1982 гады. Займаўся даследаваннямі сярэднявечных літаратурных крыніц, якія адносяцца да групы «Лужыцкія моўныя помнікі». Апублікаваў навукова-даследчыя работы «Katechizm a spěwarske Albina Mollera» (1959), «Přełožk Noweho zakonja Mikławša Jakubicy» (1967), «Enchiridion Vandalicum Handrija Tary» (1990). Знайшоў раней невядомыя творы «Das Neue Testament der niedersorbischen Krakauer (Berliner) Handschrift» (выдадзена ў 1996), «Rukopis Jana Cichoriusa z lěta 1663» (выдадзена ў 2000 годзе).

Працаваў над шматтомным «Гістарычна-этымалагічным слоўнікам верхнялужыцкай і ніжнялужыцкай моў» (Historisch-etymologisches Wörterbuch der ober — und niedersorbischen Sprache), які выдаваў у розны час паміж 1978 і 1996 гадамі.

У розны час быў членам Верхнялужыцкай моўнай камісіі пры Акадэміі навук ГДР.

Атрымаў ганаровую доктарскую ступень у Ягелонскім універсітэце. З 1977 года — член Польскай акадэміі ведаў і з 1988 года — ганаровы член Саксонскай акадэміі навук.

Апублікаваў каля 400 навуковых прац па сарабістыке.

Асноўныя навуковыя працы

• Das Sorbische im slawischen Kontext, Domowina-Verlag, 2000.
• Das Sorbische und der Stand seiner Erforschung, Berlin, Akademie-Verlag, 1991.
• Historisch-etymologisches Wörterbuch der ober — und niedersorbischen Sprache, Bautzen, Domowina-Verlag, 1978—1996.
• Bibliographie der sorbischen Sprachwissenschaft, Bautzen, Domowina-Verlag, 1966.
• Vergleichende historische Lautlehre der Sprache des Albin Moller, Berlin, Akademie-Verlag, 1958.

Літаратура

• Dietrich Šołta, Sonja Wölkowa, Prof. dr.. dr.. h.c. Архівавана 9 мая 2019. Hinc Schuster-Šewc 80 lět Архівавана 9 мая 2019., Lětopis 54 (2007) 1, 131—133
• Schuster-Šewc, Heinz, Лейпцыгскі універсітэт
• Jan Brankačk, Profesor Hinc Šewc-Schuster šěsćdźesatnik, Lětopis A, 34 (1987), S. 1-3

Спасылкі

• Біяграфічныя звесткі, Саксонская акадэмія навук
• Бібліяграфія