Галодная вайна

Частка Польска-тэўтонскіх войнаў
Дата	лета 1414
Месца	Дзяржава Тэўтонскага ордэна
Вынік	Пасрэдніцтва на Канстанцкім саборы
Праціўнікі
Каралеўства Польскае Вялікае Княства Літоўскае Тэўтонскі Ордэн і найміты

Галодная вайна (польск.: Wojna głodowa; ням.: Hungerkrieg) — ваенны канфлікт паміж Каралеўствам Польскім і Вялікім Княствам Літоўскім з аднаго боку і Тэўтонскім ордэнам з другога, які адбыўся ўлетку 1414 года. Канфлікт атрымаў назву Галодная вайна з-за выкарыстання тактыкі выпаленай зямлі, якая ў Сярэднявеччы абумоўлівалася спальваннем пасеваў на палях з мэтай знішчэння крыніц харчавання для суперніка. Голад і чума распаўсюдзілася па ўсёй Прусіі. Па словах Іагана фон Пазільгэ, пасля вайны ад чумы памерлі 86 рыцараў Тэўтонскага ордэна.

Перадгісторыя канфлікту

Вынікі Вялікай вайны 1409—1411 гадоў не вырашылі ўсіх супярэчнасцей паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Тэўтонскім ордэнам. Вялікі князь Вітаўт прэтэндаваў на ўвесь правы бераг Нёмана, уключаючы Мемель (Клайпеду). У сваю чаргу крыжакі патрабавалі, каб пасля смерці Вітаўта і польскага караля Ягайла Жамойць была перададзена Ордэну. Пасроднікам ва ўрэгуляванні пытання пагадзіўся выступіць імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі Жыгімонт. Для разгляду аргументаў бакоў Жыгімонтам быў прызначаны Бенедыкт Макра, які 3 мая 1413 года вынес рашэнне на карысць Вялікага Княства Літоўскага.

Вялікі магістр Ордэна Генрых фон Плаўэн адмовіўся падпарадкавацца рашэнню і вырашыў пачаць ваенную кампанію. Войскі ўвайшлі ў паўночную Польшчу, аднак неўзабаве падняўся бунт: рыцары не верылі ў поспех, лічачы, што ордэн яшчэ недастаткова аправіўся пасля разгрому пад Танэнбергам у 1410 годзе. Маршал Міхаэль Кюхмайстэр загадаў пачаць адыход у Прусію: кампанія доўжылася ўсяго 16 дзён. Хворы фон Плаўэн сабраў капітул, на якім абвінаваціў ордэнскіх военачальнікаў у здрадзе. Аднак члены капітула не падпарадкоўваліся магістру, у выніку чаго, Генрых быў асуджаны, пазбаўлены пячаткі і ўсіх магістарскіх знакаў і кінуты ў вязніцу. 9 студзеня 1414 года новым магістрам стаў Міхаэль Кюхмайстэр. У маі ён паспрабаваў аднавіць перамовы, аднак кароль Ягайла адмовіўся ад перамоў, патрабуючы аднавіць на пасадзе фон Плаўэна.

Ход вайны

У чэрвені 1414 года ў Лэнчыцкім замку Ягайла абвясціў вайну ордэну. Польска-літоўская армія ўварвалася ў межы Прусіі, але крыжакі, не жадаючы ўступаць у адкрыты бой, схаваліся за сценамі замкаў. Пры дапамозе прускага Саюза Яшчаркі аб'яднанай арміі ўдалося ўзяць Нейдэнбург, Маранген, Остэроду, Аленстайн, Гонештайн, Крысбург, Біскупіцы, Рысенбург і 26 снежня Кузентнік. За некалькі тыдняў была занята ўся Вармія да Эльбінга і Браўнсберга.

Пасля аблогі польска-літоўскім войскам добраўмацаванага Брадніцкага замка магістр Кюхмайстэр прапанаваў мір у абмен на Кульмерланд, Куявію, паўднёвую частку гданьскага Памор'я і Жамойць, якая павінна была адысці да Вялікага Княства Літоўскага. Ягайла адказаў адмовай.

Пасля адпраўленага крыжакамі Папе Рымскаму ліста з прапановай вырашыць канфлікт дыпламатычным шляхам выступіў папскі легат біскуп лазанскі Вільям (Ян). 8 кастрычніка ў Страсбургу (Брадніцы) было заключана двухгадовае перамір'е. Ягайла і Вітаўт пагадзіліся прадставіць свае прэтэнзіі да Ордэна на Канстанцкім саборы. Пазней перамір'е было падоўжана да 1418 года. Неспрыяльны для Ягайла і Вітаўта ход перамоў прывёў да новай вайны (1419).