Тацяна Сапач

	Тацяна Дубавец
	Тацяна Сапач, 1991 год
Асабістыя зьвесткі
Псэўданімы	Тацяна Сапач
Нарадзілася	26 жніўня 1962 або 1962; Маркава, Маладэчанскі раён, Менская вобласьць, БССР, СССР;
Памерла	27 сьнежня 2010 або 2010; Аліта, Летува;
Пахаваная	Маркава;
Сужэнец	Сяргей Дубавец
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэтка, журналістка, перакладчыца
Мова	беларуская мова

Таця́на Дубаве́ц (псэўданім і дзявочае прозьвішча — Сапач; 26 жніўня 1962 в. Маркава, Маладэчанскі раён, Менская вобласьць — 27 сьнежня 2010, Аліта, Летува) — беларуская паэтка, журналістка і перакладчыца. Аўтарка двух паэтычных зборнікаў.

Жыцьцяпіс

Скончыла факультэт журналістыкі БДУ. Ад часу паступленьня ва ўнівэрсытэт далучылася за руху за незалежнасьць. Удзельніца першых падпольных незалежніцкіх студэнцкіх гурткоў. Разам з мужам Сяргеем Дубаўцом, прыехаўшы працаваць па разьмеркаваньні ў Гомель, стварылі маладзёвую грамадзка-палітычную краязнаўчую суполку Талака (Гомель). У 1987 годзе заснавала культуралягічную праграму «Альбаросіка» на Беларускім радыё.

Разам з мужам Сяргеем Дубаўцом пераехала ў Вільню, каб аднавіць віленскі беларускі асяродак. Сапач была адной з аўтарак «Нашай Нівы» пачатку 90-х.

З 1991 рэдактарка і аўтарка праграмы «Віленскі сшытак» на Летувіскім нацыянальным тэлебачаньні. У 2000—2001 гадох супрацоўнічала з радыёстанцыяй «Балтыйскія хвалі». Адна з аўтарак перадачаў «Палітычная геаграфія» і «Начная чытанка» на Радыё «Свабода». Сябра Саюзу беларускіх пісьменьнікаў^[2]. Разам зь Сяржуком Вітушкам была іныцыятаркай і арганізатаркай беларусамоўных набажэнстваў у віленскай царкве Сьв. Мікалая на вул. Вялікай.

Уначы на 28 сьнежня 2010 году Сяргей Дубавец і Тацяна Сапач трапілі ў аўтакатастрофу. Аварыя здарылася на тэрыторыі Летувы, пад Алітай за 100 км ад Вільні, каля 22:00 27 сьнежня паводле беларускага часу^[3]. Тацяна загінула, Сяргей Дубавец быў паранены. Сям’я вярталася ад дачкі, якая нядаўна нарадзіла ім унучку^[4].

Творчасьць

Вершы друкаваліся ў пэрыёдыцы («Літаратура», «Крыніца», «Наша Ніва» і інш.) і калектыўных зборніках («Тутэйшыя» — Менск, 1989; «Дарункі бацькоўскай зямлі» — Менск, 2001; «Я тут бачу свой край…» — Менск, 2005; «Словы і фарбы» — Вільня, 2007; анталёгія беларускай паэзіі «Сьвятло ў вокнах» — Вільня, 2008).

Вершы перакладаліся на ангельскую, летувіскую, расейскую, польскую мовы. У альманаху «Словы і фарбы» дэбютавала як перакладчыца летувіскай паэзіі.

зборнік паэзіі «Восень» (1992)
зборнік «Няхай не пакіне нас восень / Do not abandon us, Autumn» (2008)

На яе вершы пакладзеныя песьні гурту «Новае Неба».

Мовазнавец і паэт Юрась Пацюпа адзначыў творчасьць Тацяны Сапач наступным чынам:^[5]

Яна была з тых, каго называюць паэтам ад Бога. Пасьля яе першай публікацыі я зразумеў, што зьявіўся голас ні да каго не падобны. Можна ганарыцца, што ў нашым пакаленьні была такая паэтка. Яна ашчадна ставілася да слова. Лепш пісаць мала, чым пісаць слаба.

Бібліяграфія

Сапач Тацяна. Няхай не пакіне нас Восень. — Менск: Медисонт, 2008. — 76 с. — (Бібліятэчка часопісу «Дзеяслоў»). — ISBN 978-985-6887-05-8
Тацяна Сапач. «Пісаў індус...» З электроннага ліставання. // Дзеяслоў : Лiтаратурна-мастацкі часопіс. — 2016. — № 4 (83). — С. 198—220.
Тацяна Сапач. «Пісаў індус...» З электроннага ліставання. (Заканчэнне). // Дзеяслоў : Лiтаратурна-мастацкі часопіс. — 2016. — № 5 (84). — С. 251—273.

Крыніцы

^ ^а ^б ^в Sapač, Tacjana, // Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
^ Сайт Саюзу беларускіх пісьменьнікаў
^ Загінула паэтка Тацяна Сапач Радыё Свабода Праверана 28 сьнежня 2010 г.
^ Аўтакатастрофа: загінула Таццяна Сапач, Сяргей Дубавец паранены Наша Ніва 28 сьнежня 2010
^ Юрась Пацюпа: «Яна з тых, каго называюць паэтам ад Бога». Наша Ніва (28 сьнежня 2010). Праверана 19 траўня 2011 г.

Літаратура

Вонкавыя спасылкі

[_3841e934c9231731-1] а ^б ^в Sapač, Tacjana, // Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі

[2] Сайт Саюзу беларускіх пісьменьнікаў

[3] Загінула паэтка Тацяна Сапач Радыё Свабода Праверана 28 сьнежня 2010 г.

[4] Аўтакатастрофа: загінула Таццяна Сапач, Сяргей Дубавец паранены Наша Ніва 28 сьнежня 2010

[5] Юрась Пацюпа: «Яна з тых, каго называюць паэтам ад Бога». Наша Ніва (28 сьнежня 2010). Праверана 19 траўня 2011 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

п а р Пісьменьнікі і паэты Беларусі
XI—XVIII стст.	Сымон Будны Ян Вісьліцкі Францішак Градоўскі Мікола Гусоўскі Фёдар Еўлашоўскі Хрыстафор Завіша Лаўрэнці Зізані Міхал Карыцкі Францішак Дыянізі Князьнін Лаўрэнці Крышкоўскі Лявон Мамоніч Андрэй Мужылоўскі Іпаці Пацей Ян Казімер Пашкевіч Сімяон Полацкі Францішка Ўршуля Радзівіл Ян Радван Андрэй Рымша Салямон Рысінскі Францішак Скарына Яфрэм Смаленскі Ігнаці Смалянін Мялеці Сматрыцкі Сьпірыдон Собаль Мацей Стрыйкоўскі Кірыла Тураўскі Афанасі Філіповіч Аляксандар Ходзька Рыгор Цамблак Васіль Цяпінскі
XIX ст.	Альгерд Абуховіч Паўлюк Багрым Францішак Багушэвіч Ян Баршчэўскі Адам Гурыновіч Ігнат Дамейка Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч Восіп Кавалеўскі Рыгор Кіпрыяновіч Кандрат Лейка Янка Лучына Францішак Малеўскі Адам Міцкевіч Ануфры Петрашкевіч Адам Плуг Міхал Рукевіч Францішак Савіч Вайніслаў Савіч-Заблоцкі Уладзіслаў Сыракомля Ігнат Ходзька Ян Чачот
Пачатак XX ст.	Уладзімер Агіевіч ◊ Эдзі Агняцьвет ◊ Антон Адамовіч ◊ Францішак Аляхновіч Зьмітрок Астапенка Адам Бабарэка Максім Багдановіч Дарафей Бохан Пятрусь Броўка ◊ Зьмітрок Бядуля Зоська Верас ◊ Анатоль Вольны Віталь Вольскі ◊ Платон Галавач Уладзіслаў Галубок Алесь Гарун Максім Гарэцкі Пятро Глебка ◊ Міхайла Грамыка Язэп Драздовіч Уладзімер Дубоўка ◊ Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Міхась Зарэцкі Васіль Каваль Карусь Каганец Тодар Кляшторны Якуб Колас ◊ Янка Купала Гальяш Леўчык Язэп Лёсік Максім Лужанін ◊ Міхась Лынькоў ◊ Антон Лявіцкі (Ядвігін Ш.) Валеры Маракоў Янка Маўр ◊ Аркадзь Моркаўка ◊ Андрэй Мрый Уладзімер Мяжэвіч Рыгор Папараць Андрэй Александровіч Альбэрт Паўловіч Алаіза Пашкевіч (Цётка) Піліп Пестрак ◊ Алесь Пруднікаў Сяргей Ракіта Леапольд Родзевіч Рыгор Рэлес ◊ Алесь Салагуб Ян Скрыган ◊ Юлі Таўбін Валянцін Таўлай Паўлюк Трус Міхась Чарот Кузьма Чорны Васіль Шашалевіч Хвядос Шынклер Стары Улас Язэп Фарботка Уладзімер Хадыка
Пасьляваенны пэрыяд	Аляксандар Авечкін Алесь Адамовіч ◊ Вячаслаў Адамчык Натальля Арсеньнева Валянціна Аколава ◊ Сьцяпан Александровіч Рыгор Барадулін ◊ Янка Брыль ◊ Генадзь Бураўкін ◊ Васіль Быкаў ◊ Васіль Вітка Артур Вольскі Ларыса Геніюш Ніл Гілевіч ◊ Сяргей Грахоўскі Анатоль Грачанікаў Мікола Ермаловіч Віктар Казько Леанід Калодзежны Уладзімер Караткевіч Міхась Клімковіч Генадзь Кляўко Уладзімер Корбан Кандрат Крапіва ◊ Рыгор Крушына Аркадзь Куляшоў Тодар Лебяда Андрэй Макаёнак Іван Мележ Іван Навуменка Уладзімер Някляеў ◊ Сяргей Панізьнік ◊ Пімен Панчанка Павал Пруднікаў Аляксей Пысін Пятро Рунец Янка Сіпакоў Анатоль Сыс Максім Танк Ніна Тарас Іван Чыгрынаў Мікола Шабовіч ◊ Іван Шамякін Уладзімер Шыцік Карлас Шэрман Яўгенія Янішчыц Сакрат Яновіч
Сучасныя аўтары	Славамір Адамовіч Валянцін Акудовіч Сьвятлана Алексіевіч Арцём Арашонак Алесь Аркуш Уладзімер Арлоў Ігар Бабкоў Зьміцер Бартосік Юрась Барысевіч Альгерд Бахарэвіч Аляксей Бацюкоў Вадзім Болбас Анатоль Бутэвіч Аксана Бязьлепкіна Пятро Васючэнка Лявон Вашко Усевалад Гарачка Юры Гумянюк Андрэй Дынько Анатоль Івашчанка Яўген Кантылёў Вольга Караткевіч Мікола Купрэеў Андрэй Курэйчык Валерыя Кустава Марыя Мартысевіч Віктар Марціновіч Вінцэсь Мудроў Мікола Папека Алесь Разанаў Людміла Рублеўская Людміла Сільнова Сяргей Сматрычэнка Андрэй Федарэнка Макс Шчур
Народныя пісьменьнікі БССР і Беларусі	Кандрат Крапіва (1956) Міхась Лынькоў (1962) Іван Мележ (1972) Іван Шамякін (1972) Андрэй Макаёнак (1977) Васіль Быкаў (1980) Янка Брыль (1981) Іван Чыгрынаў (1994) Іван Навуменка (1995)
Народныя паэты БССР і Беларусі	Янка Купала (1925) Якуб Колас (1926) Пятрусь Броўка (1962) Аркадзь Куляшоў (1968) Максім Танк (1968) Пімен Панчанка (1972) Ніл Гілевіч (1991) Рыгор Барадулін (1992)
«◊» — пісьменьнікі й паэты, якія працягваюць сваю мастацкую дзейнасьць і ў наступны пэрыяд

п а р Беларусы ў сьвеці
Беларусы ў Латвіі	Бацькаўшчына (Дзьвінск) Бацькаўшчына Беларускія настаўніцкія курсы (Дзьвінск) Беларуская хата Беларуская школа ў Латвіі (выданьне) Вайскова-дыпляматычная місія БНР у Латвіі і Эстоніі Голас беларуса (1925) Голас беларуса (1989) Дзьвінская дзяржаўная беларуская гімназія Латвійскае таварыства беларускае культуры Сьвітанак Латвійскі фонд беларускае культуры Люцынская беларуская гімназія На чужыне Новы шлях Таварыства беларускага тэатру Андрэй Якубецкі Віктар Вальтар Вольга Сахарава Вячка Целеш Іван Краскоўскі Ігнат Дварчанін Кастусь Езавітаў Максім Гарэцкі Паўліна Мядзёлка Пётра Мірановіч Пятро Сакол Сяргей Сахараў Уладзімер Гамановіч Уладзімер Пігулеўскі Флярыян Выганоўскі Францішак Бартуль Эдуард Будзька Язэп Камаржынскі Яўген Аніська
Беларусы ў Жэмойці	Беларусы ў Коўне Беларускі асобны батальён у складзе войска Летувы Беларускі асяродак (часопіс) Беларускі сьцяг (1922) Вандроўкі па Вільні Варта Бацькаўшчыны Гальшанская мікрамова Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі Канфэдэрацыя беларускіх суполак Крывіч (часопіс) Маскоўская дамова (1920) Міністэрства беларускіх справаў у Летуве (Часопісь Міністэрства Беларускіх Справаў Беларускі народ (1919), Пагоня (газэта, 1920)) Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік Рунь Сьвята беларускай песьні Сьпіс 33 беларуска-летувіскіх дзеячоў, высланых зь Вільні 19 студзеня 1922 году Таварыства беларускай культуры ў Летуве Аляксандар Адамковіч Аляксандар Карабач Аляксандар Ружанцоў Аляксей Анішчык Анатоль Плескачэўскі Вацлаў Ластоўскі Віталь Каракорскі Вячаслаў Разумовіч Зьміцер Бартосік Дамінік Сямашка Казімер Фалькевіч Канстанцін Шышэя Клаўдзі Дуж-Душэўскі Леакадзія Шышэя Лявон Мурашка Марыя Матусевіч Павал Каруза Паўліна Мядзёлка Сяржук Вітушка Тамаш Грыб Тацяна Сапач Хведар Нюнька Уладзімер Пракулевіч Уладзімер Пруднікаў Усевалад Боеў Юрась Юркевіч Язэп Варонка Янка Багдановіч
Беларусы ў Эстоніі	Беларуска-эстонскае згуртаваньне Грунвальд (бюлетэнь) Вайскова-дыпляматычная місія БНР у Латвіі і Эстоніі Беларускае культурнае таварыства «Грунвальд» Юрась Юркевіч