Арфа

А́рфа — шчыпковы струнны музычны інструмэнт.

Ён мае форму трыкутніка, які складаецца: па-першае, з рэзананснага корпуса-скрыні даўжынёю прыблізна ў 1 мэтр, які пашыраецца дадолу; ранейшая яго форма была чатырохкутная, цяперашняя жа — закругленая з аднаго боку; ён забяспечаны плоскаю дэкаю, зробленай звычайна з кляновага дрэва, у сярэдзіну якой па даўжыні корпуса прымацоўваецца вузкая і тонкая рэйка зь цвёрдага дрэва, у якой прабіваюцца адтуліны для пранізваньня жыльных струн; па-другое, зь верхняй часткі (у выглядзе вялікіх памераў грыфа), змеявыяўна выгнутай, прымацаванай да вяршыні корпуса, утваральнай зь ім востры кут; да гэтай часткі прымацаваны зьедлівыя для ўмацаваньня струн і іх наладжваньня; па-трэцяе, з пярэдняга бруса, які мае форму калоны, прызначэньне якога — аказваць супраціў сіле, выраблянай струнамі, нацягнутымі паміж грыфам і рэзанансным корпусам.

Бо арфа ўжо і ў ранейшы час мела значны гукавы абьём (пяць актаў), а памяшканьне для струн поўнай храматычнай гамы нядосыць, то ў арфе нацягнутыя струны толькі для здабывання гукаў дзіатанічнай гамы. На арфе без педалі можна згуляць толькі адну гаму. Для храматычных падвышэньняў у ранейшыя часы струны павінны былі быць укарочваемыя прыжыманьнем пальцаў у грыфа; пазней гэта прыжыманьне сталі вырабляць з дапамогай гаплікаў, прыводных у рух рукою. Такія арфы апыняліся вельмі няёмкімі для выканаўцаў; недахопы гэтыя былі ў значнай ступені ўхіленыя механізмам у педалях, вынайдзеным Якабам Хохбрукерам у 1720 г. Гэты майстар прымайстраваў да арфы сем педаляў, дзейнічалых на праваднікі, якія праз пустую прастору бруса праходзілі да грыфа і там прыводзілі гаплікі ў такое становішча, што яны, дужа прылягаючы да струн, выраблялі ва ўсім абьёме прылады храматычныя падвышэньні.

Знакамітыя арфісты

Дзяржаўны знак

Арфа была палітычным знакам Ірландыі на працягу шматлікіх стагодьдзяў. Яна ўпершыню была выкарыстаная для сімвалічнага малюнка Ірландыі ў Каралеўскім Сьцягу Караля Шатландыі Джэймса VI (ён жа Кароль Ангельшчыны Джэймс I), і з тых часоў фігуравала ва ўсіх Каралеўскіх Сьцягах Ангельшчыны, Брытаніі і Злучанага Каралеўства, хоць стыль малюнка з часам змяняўся. З 1922 года Незалежная Дзяржава Ірландыя працягвае выкарыстаць арфу, як дзяржаўны знак, захаваны на Вялікім Дзяржаўным Друку Ірландыі, на гербе, Прэзідэнцкім Сьцягу і Прэзідэнцкага Друку, а гэтак жа ў шэрагу іншых дзяржаўных знакаў і дакументаў. Арфа гэтак жа адлюстроўваецца на ірландскіх манетах, пачынальна са сярэднявечных, і да сучасных ірландскіх манет эўра.

Вонкавыя спасылкі

Арфа — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў