Payong
An payong sarong toro-tiklop na pandong na suportado nin mga gusok gibo sa metal o kahoy na parati ini nakakana' sa sarong posteng kakaptan na gibo man sa kahoy o metal na iyo an pinupugolan sa pagbiklad kaini kun gagamiton. An payong sarong kasangkapan na gamit na gayo ngani dai mabasa an nag'uusar kun nag'uuran o dai mainitan kun masaldang. An mismong pandong gibo hale sa nylon o plastik na natitipig-tipig o narulukot sana.
Sinasabing an katagang payong pwede huminale sa Javanese na 'payon' na boot sabihon "atop, tahob' asin iyo man ngane apod kan siring na gamit sa tataramon na ini, asin iyo man gamit sa Malayo asin sa Indones.[1][2] Alagad an mga nagpa-uso kaini iyo an mga Tsino asin mga iba pang kultura. An payong nagpoon magamit bako bilang pansagang sa pagkabasa sa uran kundi ngani dai masaldangan kaya enot na arapodan kaini, parasol (Pranses, parare, magsagang sole (Latin, sol), saldang) asin nadokumento na kaamayi pa kan ika-4 na siglo, B.C., ginagamit na sa antigong Roma, antigong Tsina, antigong Gresya, antigong Ehipto, sa Tangang Subangan asin sa Indiya.[3]
Nauso an payong na tuyong gamit sa pangsagang sa uran kan mga ika-11 Siglo B.C. sa Tsina asin an pandong kan payong gibo sa anit, mahal na gayo saka inuusar sana kan nobilidad asin mga ginoo. Naglakop an paggamit payong sa Europa kan magpoon na an regular na ruta sa pagnenegosyo haleng Tsina pasiring Europa kan mga ikaduwang millennnia A.D. Alagad kan mga panahon na idto uso sana gamiton ini kan mga kababaihan asin mga lalake sa Europa hinihiling ining pambabaeng kagamitan. Mas tinitios kan mga lalake an uran gamit an kupya asin kapote o coat.[4]
