Jump to content

Aspirin

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Aspirin/Acetylsalicylic acid (ASA)

Mga pagsaladawan nin aspirin: iskeletal na pormula sagkod an bola asin istik na modelo

An aspirin, midbid na acetylsalicylic acid (ASA), sarong bulong para sa kulog, kalintura, asin paggatok.[1] An mga ispesipikong paggatok na nabubulong kaini iyo an Kawasaki disease, pericarditis, asin rheumatic fever.[1] An pagtao nin aspirin matapos an atake sa puso nakakatabang para malikayan an pagkagadan.[1] An aspirin iyo nakakatabang para malikayan an atake sa puso, ischaemic strokes, asin pagbilog nin dugo sa mga tawong halangkaw an posibilidad na magkaigwa kaini.[1] Nababawasan man an tiyansa na magkaigwa nin iba-ibang klase nin kanser partikular na an colorectal cancer.[2] Sa kulog o kalentura, an epekto kaini mapuon pakatapos nin trenta minutos.[1] An aspirin sarong nonsteroidal anti-inflammatory drug (NSAID) asin may epekto na parehas kan ibang NSAIDs mientras pinupugulan kaini an normal na paggana kan mga platelets.[1]

An epekto kaini haros pagkulog nin tulak.[1] An iba pa iyo an ulser sa tulak, pagdugo asin paglala nin hika.[1] An pagdugo mas halangkaw an epekto sa mga gurang, nagiinom arak, naggamit nin ibang NSAID, o sa ibang blood thinners.[1] An aspirin dae nirerekomenda sa huring parte nin pagbados.[1] Dae man ini marerekomenda sa mga aki na may impeksyon nin huli ta halangkaw an tiyansa na magkaigwa nin Reye syndrome.[1] An halangkaw na dosis kaini maresulta nin pagtanog kan mga talinga.[1]

An aspirin iyo an pinakaginagamit na bolong sa kinaban, na igwang tinatantiyang nasa 40,000 tonnes (44,000 tons) (50 hanggang 120 billion pills) pagkunsumo kada taon.[3][4] Kaiba ini sa listahin kan World Health Organization's List of Essential Medicines.[5] Iyo man ini an bolong sa pangkagabsan.[1] Kan 2018, ini an ika-40 na nirereseta sa Estados Unidos na igwang with more than 19 milyong million preskripsyon.[6][7]

Produksyon

[baguhon | baguhon an source]

An sintesis kan aspirin iyo pigkaklasipika bilang sarong reaksyong esteripikasyon. An salicylic acid iyo pigtatrato nin acetic anhydrise, sarong deribatibo nin asido, na minakawsa nin reaksyong kimikal na minaliwat sa hydroxyl na grupo kan salicylic acid pasiring sa sarong ester na grupo (R-OH → R-OCOCH3). An prosesong ini nagmomokna nin aspirin asin asidong asetiko , na iyo pigkokonsidera na lain na produkto kan reaksyong ini. An saditon na kantidad nin asidong sulpuriko (sagkod minsan iyo asidong posporiko) iyo harus ginagamit pirmi bilang kataliko. An paaging ini iyo harus pigtutukdo sa mga pangtukdong laboratoryo.[8]

Kabubuan nin Aspirin
Mekanismo na Acetylation nin salicylic acid

An mga pormulasyon na may halangkaw na konsentransyon nin aspirin iyo harus may parong na suka[9] huli ta an aspirin pwedeng malapa sa paagi nin hidrolisis sa mabasa-basang kondisyon, na iyo dagos nagmomokna nin mga asidong salicylic asin asetiko.[10]

Mga toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 "Aspirin". Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. 6 June 2016. Archived from the original on 25 April 2017.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. ↑ "Aspirin and Cancer". Journal of the American College of Cardiology 68 (9): 967–76. August 2016. doi:10.1016/j.jacc.2016.05.083. PMID 27561771. 
  3. ↑ Jones, Alan (2015). Chemistry: An Introduction for Medical and Health Sciences. John Wiley & Sons. pp. 5–6. ISBN 978-0-470-09290-3.  Unknown parameter |name-list-style= ignored (help)
  4. ↑ "Cyclooxygenase-3 (COX-3): filling in the gaps toward a COX continuum?". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 99 (21): 13371–3. October 2002. doi:10.1073/pnas.222543099. PMID 12374850. Bibcode: 2002PNAS...9913371W. 
  5. ↑ World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771 Freely accessible. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  6. ↑ "The Top 300 of 2021". ClinCalc. Retrieved 18 February 2021. 
  7. ↑ "Aspirin - Drug Usage Statistics". ClinCalc. Retrieved 18 February 2021. 
  8. ↑ Palleros, Daniel R (2000). Experimental organic chemistry. New York: John Wiley & Sons. p. 494. ISBN 978-0-471-28250-1.  Unknown parameter |name-list-style= ignored (help)
  9. ↑ Barrans, Richard. "Aspirin aging". Newton BBS. Archived from the original on 18 May 2008. Retrieved 8 May 2008.  Unknown parameter |name-list-style= ignored (help); Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. ↑ "Decomposition of aspirin in the solid state in the presence of limited amounts of moisture III: Effect of temperature and a possible mechanism". Journal of Pharmaceutical Sciences 77 (4): 318–21. April 1988. doi:10.1002/jps.2600770407. PMID 3379589. 

Panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Aspirin.
  • "Aspirin". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 
  • Ling, Greg (2005). "Aspirin". How Products are Made. 1. Thomson Gale. 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspirin&oldid=204503"