Sibir küknarı
Sibir küknarı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Sibir küknarı |
||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Sibir küknarı (lat. Picea obovata) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin küknar cinsinə aid bitki növü.
Botaniki xarakteristikası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Təbiətdə Şərqi Sibirdə və Altay dağlarında aşkar olunmuşdur. Hündürlüyü 25 m-ə qədər çatan ağacdır. Çətiri konusvarıdır. Gövdəsinin diametri 1 m-dən çoxdur. Cod iynəyarpaqlarının uzunluğu 1,7-2,2 sm, bitişik və ya şaxələnmiş, göyümtül çalarlıdır. Zoğların yuxarı işıqlı tərəfində iynəyarpaqların yarısı ağımtıl-sarı, günəşdə yanan kimidir. Budaqları üstdən işıqlı görünür. Qozaların uzunluğu 6,5-7,5 sm, diametri təxminən 3 sm, yaşımtıl-açıq qonur, tipik yaşıl iynəyarpaqlı növünə nisbətən daha nazik və yumşaq qabıqlıdır, adi küknara bənzəyir, 6-7 il yaşayır, kölgəyədavamlıdır. Çox dekorativdir, iynəyarpaqları gümüşü-ağdır. Cavan zoğları çılpaqdır. Tez böyüyür. İstidən və quraqlıqdan əziyyət çəkmir. Toxumla çoxaldıqda cücərtilərin 57 %-i bu əlaməti irsən keçirir. Dörd növmüxtəlifliyi məlumdur. Torpağa tələbkardır. Tüstüyə və qaza az davamlıdır. Qozaları ağ küknarın qozalarından xırda, möhkəm, parlaq, qırmızı-qonurdur. Toxumlarla çoxalır. Tək və ya kiçik qruplarla əkmək olar. Ağ gövdəli tozağacı ilə yaxşı uyğunlaşır. Abşeronda yeni salınan parklarda, bağlarda tək, qruplarla, xiyabanlarda rast gəlinir və mədəni şəraitdə becərilir.
Sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Abies obovata (Ledeb.) Loudon
- Picea abies var. obovata (Ledeb.) Lindq.
- Picea abies subsp. obovata (Ledeb.) Hultén
- Picea excelsa var. obovata (Ledeb.) A.Blytt
- Picea excelsa var. obovata (Ledeb.) Ahlfv.
- Pinus abies var. obovata (Ledeb.) Andersson ex A.Murray bis
- Pinus abies f. obovata (Ledeb.) Voss
- Pinus obovata (Ledeb.) Turcz.
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Abies excelsa var. altaica (Tepl.) Willk.
- Picea obovata var. argentea Luchnik
- Picea obovata var. brevifolia Luchnik
- Picea obovata var. coerulea Malyschev
- Picea obovata var. densifolia Luchnik
- Picea obovata var. krylovii Luchnik
- Picea obovata subsp. krylovii (Luchnik) Silba
- Picea obovata var. lucifera Luchnik
- Picea obovata var. lutescens Luchnik
- Picea obovata var. pendula Luchnik
- Picea obovata subsp. petschorica Govor.
- Picea obovata var. seminskiensis Luchnik
- Picea obovata var. tschiketamanica Luchnik
- Picea obovata subsp. tschiketamanica (Luchnik) Silba
- Picea vulgaris var. altaica Tepl.
- Picea wolossowiczii Sukaczev
- Pinus obovata var. schrenkiana Parl.