Sərdarabad mahalı
| Sərdarabad mahalı | |
|---|---|
| Ölkə | |
Sərdarabad mahalı — XVIII ortalarında yaradılan İrəvan xanlığının 15 mahalından biri. Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistanda) yerləşirdi.[1]
İrəvan Rusiya tərəfindən işğal edildikdən sonra 1827-cı ildə xanlıq üsuli-idarəsi ləğv edilmişdir. Bununla bağlı Sərdarabad mahalı ləğv edilmişdir. Sərdarabad mahalına Şəfiabad, Yuxarı Qarxın, Aşağı Qarxın, Türkmənli, Uzunoba, Çubuxçu, İydəli, Canfıda, Quzugüdən, Qurduqulu, Kərim arx, Sərdarabad, Molla Bayazit, Keçili, Evcilər, Xatunarx, Ağcaarx kəndləri daxil idi. «Sərdarabad» adı sonradan - indiki Ermənistan ərzisində sovet hökuməti qurulandan sonra yaradılan Sərdarabad rayon adında öz əksini tapmışdır.
Sərdarabad mahalının ərazisi indiki Oktemberyan rayonunun ərazisini əhatə edirdi.
Tarixi faktlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]1830-cu ildə vilayətin idarəsi erməni D.O.Behbudova (1793-1867) tapşırıldı. 1833-cü ildə iyun ayının 23-də çar hökumətinin qəbul etdiyi əsasnaməyə görə, "Erməni vilayəti" adlandırdıqları İrəvan əraziləri 4 dairəyə bölünür:
- İrəvan dairəsi. Buraya Dərəçiçək, Qırxbulaq mahalları daxil idi.
- Şərur dairəsi. Buraya Şərur, Vedibasar, Gərnibasar, Zəngibasar mahalları daxil idi.
- Sürməli dairəsi. Buraya Sürməli, Dərəkənd-Parçenis mahalları daxil idi.
- Sərdarabad dairəsi. Buraya Saatlı, Talin, Seyidli-Ağsaxlı, Abaran, Karpi, Sərdarabad mahalları daxil idi[1].
1849-cu ilin 9 iyununda İrəvan quberniyası yaradıldı və quberniya 5 qəzaya bölündü: 1) İrəvan qəzası; 2) Aleksandropol qəzası; 3) Yeni Bəyazid qəzası; 4) Naxçıvan qəzası; 5) Ordubad qəzası.
Zəngibasar, Sürməli, Şərur, Sərdarabad mahalları İrəvan quberniyasına, Naxçıvan və Dərələyəz mahalı isə Naxçıvan qəzasına aid hesab edildi.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "Naxçıvan və İrəvanın işğal dönəminin tarixinə dair monoqrafik tədqiqat". 2010-04-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-05-26.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
- PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
- Həbib Rəhimoğlu. "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995.
 | |
|---|---|
| Sərdarabad rayonu | Ağcaarx • Amasiya • Araz • Armudlu • Artaşar • Atsik • Baxçalar • Berkaşat • Böyük Şəhriyar • Canfida • Cəfərabad • Çubuxçu • Craşen • Goran • Evcilər • Hacı Bayram • Hasar • Xancyan • Xeyirbəyli • Xocayarlı • İydəli • Keçili • Kələkarx • Kərimarx • Kiçik Şəhriyar • Köçərli • Qamışlı • Qaraqala • Qatırabad • Qəmərli • Qurdqulu • Quru Araz • Quzugüdən • Lukaşin • Maisyan • Marqara • Molla Bayazid • Molla Bədəl • Yasnikyan • Səfiabad • Sərdarabad (şəhər) • Sərdarabad (kənd) • Şalıbulaq • Şəvərut • Təpədibi • Təzəkənd • Uzunoba • Yeni Armavir • 5 nömrəli sovxoz • 6 nömrəli sovxoz • 10 nömrəli sovxoz |
| |
|---|---|
| Şəhərlər | |
| Rayonlar (1930–1995) | Abaran rayonu • Agin rayonu • Axta rayonu • Alagöz rayonu • Allahverdi rayonu • Amasiya rayonu • Aşağı Qaranlıq rayonu • Barana rayonu • Basarkeçər rayonu • Böyük Qarakilsə rayonu • Cəlaloğlu rayonu • Çəmbərək rayonu • Dilican rayonu • Düzkənd rayonu • Ellər rayonu • Ərtik rayonu • Əştərək rayonu • Gorus rayonu • Hamamlı rayonu • Karvansaray rayonu • Keşişkənd rayonu • Kəvər rayonu • Qafan rayonu • Qarakilsə rayonu • Qəmərli rayonu • Qızıl Qoç rayonu • Meğri rayonu • Sərdarabad rayonu • Şəmşəddin rayonu • Paşalı rayonu • Talın rayonu • Üçkilsə rayonu • Vedi rayonu • Zəngibasar rayonu |
| Mahallar | |