Qurmuxi
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Qurmuxi | |
---|---|
Dillər | Pəncab dili |
Yaranma tarixi | XVI əsr |
ISO 15924 | Guru |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qurmuxi (Pəncapca: ਗੁਰਮੁਖੀ) Landa əlifbasından hazırlanmış və ikinci Siqh qurusu Guru Anqad tərəfindən standartlaşdırılaraq hal-hazırda da istifadə edilən abugidadır. Siqh əlifbası kimi tanınan Qurmuxi Hindistan Federasiyasının Pəncab əyalətindəki Pəncab dilinin rəsmi yazısı kimi istifadə olunur.
Müasir Qurmuxinin otuz beş orijinal hərfi, buna görə də otuz beş ümumi alternativ termini və ya painti, üstəgəl altı əlavə samiti, doqquz səsli vurğusu, burun səsləri üçün nəzərdə tutulmuş iki xüsusi vurğusu, əkiz samitlər üçün istifadə edilən xüsusi bir vurğusu və üç alt işarəsi mövcuddur.
Hərfləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Samitlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Adı | Oxunuşu. | Adı | Oxunuşu. | Adı | Oxunuşu. | Adı | Oxunuşu. | Adı | Oxunuşu. | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ੳ | uːɽaː | – | ਅ | ɛːɽaː | ə | ੲ | iːɽiː | – | ਸ | səsːaː | sə | ਹ | ɦaːɦaː | ɦə |
ਕ | kəkːaː | kə | ਖ | kʰəkʰːaː | kʰə | ਗ | gəgːaː | ɡə | ਘ | kə̀gːaː | kə̀ | ਙ | ŋə̀ŋːaː | ŋə |
ਚ | t͡ʃət͡ʃːa | t͡ʃə | ਛ | t͡ʃʰət͡ʃʰːaː | t͡ʃʰə | ਜ | d͡ʒəd͡ʒːaː | d͡ʒə | ਝ | t͡ʃə̀d͡ʒːa | t͡ʃə̀ | ਞ | ɲəɲːa | ɲə} |
ਟ | ʈɛŋkaː | ʈə | ਠ | ʈʰəʈʰːaː | ʈʰə | ਡ | ɖəɖːaː | ɖə | ਢ | ʈə̀ɖːaː | ʈə̀ | ਣ | ɳaːɳaː | ɳə |
ਤ | t̪ət̪ːaː | t̪ə | ਥ | t̪ʰət̪ʰːaː | t̪ʰə | ਦ | d̪əd̪ːaː | d̪ə | ਧ | t̪ə̀d̪ːaː | t̪ə̀} | ਨ | nənːaː | nə} |
ਪ | pəpːaː | pə | ਫ | pʰəpʰːaː | pʰə | ਬ | bəbːaː | bə | ਭ | pə̀bːaː | pə̀ | ਮ | məmːaː | mə} |
ਯ | jəjːaː | jə | ਰ | ɾaːɾaː | ɾə | ਲ | ləlːaː | lə | ਵ | ʋɑʋːaː | ʋə | ੜ | ɽaːɽaː | ɽə |
Saitlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sait | Tərcüməsi | IPA | |||
---|---|---|---|---|---|
Hərflər | İşarəsi | con /k/ | Adı | Oxunuşu. | |
ਅ | (nessuno) | ਕ | Muktā | a | [ə] |
ਆ | ਾ | ਕਾ | Kannā | ā | [aː] , [äː] |
ਇ | ਿ | ਕਿ | Sihārī | i | [ɪ] |
ਈ | ੀ | ਕੀ | Bihārī | ī | {[iː] |
ਉ | ੁ | ਕੁ | Onkaṛ | u | [ʊ] |
ਊ | ੂ | ਕੂ | Dulenkaṛ | ū | [uː] |
ਏ | ੇ | ਕੇ | Lāvā̃ | ē | [eː] |
ਐ | ੈ | ਕੈ | Dulāvā̃ | e | [ɛː] |
ਓ | ੋ | ਕੋ | Hōṛā | ō | [oː] |
ਔ | ੌ | ਕੌ | Kanoṛā | o | [ɔː] |