QOELRO
QOELRO[1] (rus. Госуда́рственная комиссия по электрифика́ции Росси́и, azərb. Rusiyanın Elektrikləşdirilməsi üzrə Dövlət Komissiyası) — 1917-ci il Oktyabr İnqilabından sonra Sovet Rusiyasının elektrikləşdirilməsi üçün dövlət planı. V.İ.Lenin təlimatı və rəhbərliyi altında Rusiyanın Elektrikləşdirilməsi üzrə Dövlət Komissiyası tərəfindən hazırlanmışdır. VIII Ümumrusiya Elektrotexniki Konqresi [2] tərəfindən təsdiq edilmiş, Xalq Komissarları Sovetinin[2] fərmanı ilə çağırılmışdır. Bir sıra qeyd və əlavələri olan QOELRO planı, 21 dekabr 1920-ci ildə "Rusiyanın elektrikləşdirilməsi planı haqqında" bir qərar qəbul edən Xalq Komissarları Şurası tərəfindən qəbul edildi[3].
Qısaltma tez-tez Rusiyanın Elektrikləşdirilməsinin Dövlət Planı, yəni QOELRO Komissiyasının məhsulu olaraq deşifrə olunur və Rusiyada inqilabdan sonra qəbul edilən, həyata keçirilən ilk uzunmüddətli iqtisadi inkişaf planı olmuşdur.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İnqilabdan əvvəlki Rusiyada elektrik enerjisi sənayesinin inkişafı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bəzi mənbələrə görə, Rusiyanın genişmiqyaslı elektrikləşdirilməsi üçün bir layihənin hazırlanması 1917-ci il inqilabından əvvəl[4], Sankt-Peterburq Elektrik Şirkətində işləyən alman mühəndisləri tərəfindən, Birinci İl ərzində. Dünya Müharibəsi (1914-1918), yüksək hərbi xərclər səbəbindən tətbiqə başlamaq mümkün deyildi. Digər mənbələrə görə, GOELRO planı, 1916-cı ildə yaradılan və 1930-cu ildə Enerji İnstitutuna çevrilən Rusiyanın Təbii Məhsul Qüvvələrinin Araşdırılması üzrə SSRİ Elmlər Akademiyası Komissiyanın Enerji Departamentinin inkişafına əsaslanır. [5]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Александров Иван Гаврилович // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 225.Александров Иван Гаврилович&rft.btitle=Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: ['"`UNIQ--templatestyles-00000009-QINU`"'10 ҹилддә]&rft.place='"`UNIQ--templatestyles-0000000D-QINU`"'Бакы&rft.pages='"`UNIQ--templatestyles-00000011-QINU`"'С. 225&rft.pub='"`UNIQ--templatestyles-0000000E-QINU`"'Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы&rft.date=1976&rfr_id=info:sid/az.wikipedia.org:QOELRO" class="Z3988">
- ↑ 1 2 "М. А. Шателен Знаменательная дата в развитии электрификации СССР. К 25-летию VIII Всероссийского электротехнического съезда//Журнал Электричество 1946 г N 10" (PDF). 2016-09-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-08-24.
- ↑ "П. Г. Грудинский Первый съезд советских электротехников. К 60-летию 8-го Всероссийского электротехнического съезда//Журнал Электричество 1981 г N 10" (PDF). 2016-09-20 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-08-24.
- ↑ Корякин, Юрий. "Кто же был инициатором и вдохновителем электрификации России" (rus). НГ-наука. 20.06.2001. 25.12.2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-05-01.
- ↑ Козлов Б. И. Вклад Академии Наук в индустриализацию России (Вестник РАН). М.. 2000. 1059–1068.М.&rft.pages=1059-1068&rft.edition=Вестник РАН&rft.date=2000&rft.au=Козлов Б. И.&rft_id=http://www.ihst.ru/projects/sohist/papers/koz00vr.htm&rfr_id=info:sid/az.wikipedia.org:QOELRO" class="Z3988">
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Гвоздецкий В.Л. ПЛАН ГОЭЛРО. МИФЫ И РЕАЛЬНОСТЬ (Наука и жизнь). 2005.
- Эрлихман В. Эпоха освещения (Энергия промышленного роста). М. 2005.
- 85 лет Плана ГОЭЛРОArxivləşdirilib 2020-02-20 at the Wayback Machine
- Сводная информация по текущему состоянию и планам развития генерации в России. актуальность — Май 2008 года.
- План ГОЭЛРО. Как это было.
- Электростанции
- Электрификация СССР
Lüğətlər və ensiklopediyalar |
|---|
