Pax Britannica

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
1886-cı ildə Britaniya imperiyasının mürəkkəb xəritəsi. Britaniyanın əraziləri çəhrayı rəng ilə işarələnmişdir.

Pax Britannica (Paks Britannika; hərf. Britaniya sülhü) — böyük dövlətlər arasında nisbi sülh dövrü üçün istifadə edilən termin. Bu müddət ərzində Britaniya imperiyası qlobal hegemon gücə çevrilmiş, əlavə qeyri-rəsmi imperiya formalaşdırmış və "qlobal polis" rolunu qəbul etmişdir.[1][2]

1815–1914-cü illərdə Britaniyanın "imperator əsri" adlandırılan dövrdə[3] [4] təxminən 10,000,000 kvadrat mil (26,000,000 km2) ərazi və 400 milyon insan Britaniya imperiyasına daxil olmuşdur. [5] Napoleon Fransası üzərində qələbə britaniyalıları Orta Asiyada Rusiyadan başqa heç bir ciddi beynəlxalq rəqibsiz qoymuşdur.[6] Rusiya Balkanlarda təsirini genişləndirməyə çalışmışdı, lakin britaniyalılar və fransızlar Krım müharibəsində onları məğlub etmiş, bununla da zəifləmiş Osmanlı imperiyasını qorumuşdular.

Britaniya tacirləri, yükgöndərənləri və bankirləri digər imperiyalara nisbətən o qədər böyük üstünlüyə malik idilər ki, onun müstəmləkələri ilə yanaşı, qeyri-rəsmi imperiyası da var idi.[7][8][9]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Johnston, pp. 508–10.
  2. ↑ Porter, p. 332.
  3. ↑ Hyam, p. 1.
  4. ↑ Smith, p. 71.
  5. ↑ Parsons, p. 3.
  6. ↑ Porter, p. 401.
  7. ↑ Porter, p. 8.
  8. ↑ Marshall, pp. 156–57.
  9. ↑ Cameron, pp. 45–47.

Ədəbiyyat və əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Albrecht-Carrié, René. A Diplomatic History of Europe Since the Congress of Vienna (1958), 736pp; a basic introduction, online free to borrow
  • Bartlett, C. J. Peace, War and the European Powers, 1814-1914 (1996) brief overview 216pp
  • Bury, J. P. T. ed. The New Cambridge Modern History: Vol. 10: the Zenith of European Power, 1830-70 (1964)
  • Cameron, Rondo; Bovykin, V.I., redaktorlar International Banking: 1870–1914. New York, NY: Oxford University Press. 1991. ISBN 978-0-19-506271-7.
  • Darby, H. C. and H. Fullard The New Cambridge Modern History, Vol. 14: Atlas (1972)
  • Darwin, John. Unfinished Empire: The Global Expansion of Britain. London, England: Allen Lane. 2012.
  • Dalziel, Nigel. The Penguin Historical Atlas of the British Empire. Penguin. 2006. ISBN 0-14-101844-5. 2023-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-27.
  • Falola, Toyin; Warnock, Amanda. Encyclopedia of the middle passage. Greenwood Press. 2007. ISBN 9780313334801.
  • Ferguson, Niall. Empire: The Rise and Demise of the British World Order and the Lessons for Global Power (2002),
  • Hinsley, F.H., ed. The New Cambridge Modern History, vol. 11, Material Progress and World-Wide Problems 1870-1898 (1979)
  • Hyam, Ronald. Britain's Imperial Century, 1815–1914: A Study of Empire and Expansion. Palgrave Macmillan. 2002. ISBN 978-0-7134-3089-9. 3 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 July 2009.
  • Johnston, Douglas M.; Reisman, W. Michael. The Historical Foundations of World Order. Leiden, South Holland: Martinus Nijhoff Publishers. 2008. ISBN 978-9047423935. 2023-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-27.
  • Kennedy, Paul. The Rise and Fall of the Great Powers Economic Change and Military Conflict From 1500-2000 (1987), stress on economic and military factors
  • Kissinger, Henry. Diplomacy (1995), 940pp; not a memoir but an interpretive history of international diplomacy since the late 18th century
  • Marshall, P. J. The Cambridge Illustrated History of the British Empire. Cambridge University Press. 1996. ISBN 0-521-00254-0. 16 January 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 July 2009.
  • Parsons, Timothy H. The British Imperial Century, 1815–1914: A World History Perspective. Rowman & Littlefield. 1999. ISBN 0-8476-8825-9. 3 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 July 2009.
  • Porter, Andrew. The Nineteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume III. Oxford University Press. 1998. ISBN 0-19-924678-5. İstifadə tarixi: 22 July 2009.
  • Pugh, Martin. Britain since 1789: A Concise History. Macmillan. 1999. ISBN 0-312-22359-5. İstifadə tarixi: 20 April 2010.
  • Rich, Norman. Great Power Diplomacy: 1814-1914 (1991), comprehensive survey
  • Seaman, L.C.B. From Vienna to Versailles (1955) 216pp; brief overview of diplomatic history online Arxivləşdirilib 2017-08-02 at the Wayback Machine
  • Seton-Watson, R. W. Britain in Europe, 1789–1914. (1938); comprehensive history online
  • Smith, Simon. British Imperialism 1750–1970. Cambridge University Press. 1998. ISBN 978-3-12-580640-5. İstifadə tarixi: 22 July 2009.
  • Thackeray, Frank. Events That Changed Great Britain since 1689. Greenwood Publishing Group. 2002. ISBN 0-313-31686-4.
  • Ward, A.W. and G. P. Gooch, eds. The Cambridge History of British Foreign Policy, 1783-1919 (3 vol, 1921–23), old detailed classic; vol 1, 1783-1815 ; vol 2, 1815-1866; vol 3. 1866-1919
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Pax_Britannica&oldid=7341250"