Lourens Berkli adına Milli Laboratoriya
Lourens Berkli adına Milli Laboratoriya (ing. Ernest Orlando Lawrence Berkeley National Laboratory, Berkeley Lab, LBNL) — ABŞ-nin Enerji Nazirliyinin Berklidə yerləşən Milli Laboratoriyası. Kaliforniya Universitetinin strukturunun bir hissəsi. Yaxınlıqdakı Livermor Milli Laboratoriyasından fərqli olaraq təsnifləşdirilməmiş tədqiqatlar aparır[1]. Lourens, xüsusilə nüvə silahlarının inkişafı ilə məşğul idi.[2]
Laboratoriya, universitetin mərkəzi kampusunun üstündəki Berkli Hills-də yerləşir[3]. 0.8 km² (ərazi universitetə məxsusdur) üzərində yerləşən 72 laboratoriya binasında (Enerji Nazirliyinə məxsusdur) 800 tələbə və nazirliyin iyirmiyə yaxın əməkdaşı daxil olmaqla 4.000 universitet işçisi çalışır. Bundan əlavə, hər il laboratoriyada 3000 ziyarətçi tədqiqat aparır[4].
Laboratoriya 26 avqust 1931-ci ildə universitetin fizika kafedrasının bir bölməsi olaraq "Radiasiya Laboratoriyası" adı altında qurulmuşdur[5]. Əsas aləti bu tip sürətləndiricinin icadına görə 1939-cu ildə Fizika üzrə Nobel mükafatı alan E.Lourens tərəfindən yaradılan siklotron idi[6].
Elmi nailiyyətlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Laboratoriyada astat, neptunium, plutonium, kürium, amerium, berklium, californium, einsteinium, fermium, mendelevium, nobelium[7], lourensium, dubnium və siborgium kimi kimyəvi elementlər aşkar edilmişdir[8] . Bunlardan berkelium və californium laboratoriyanın yerləşdiyi sahənin, lourensium və siborgium isə LBNL-də işləyən tədqiqatçıların adını daşıyır. Laboratoriya texnetsiyanın kəşfində də iştirak etmişdir. Antiproton burada aşkar edilmişdir[9].
11 laboratoriya işçisi Nobel mükafatı aldı
Laboratoriyanın direktorları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Michael Stewart Witherell[ing.] (2016 – hal-hazırda)
- Pavlos Alivizatos (2009–2016)
- Stiven Çu (2004–2008)
- Charles V. Shank[ing.] (1989–2004)
- David A. Shirley[ing.] (1980–1989)
- Endrü Sessler (1973–1980)
- Edvin Mattison Makmillian (1958–1972)
- Ernest Orlando Lourens (1931–1958)
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Annual Report". Office of the Chief Financial Officer. LBNL. 4 August 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 September 2020.
- ↑ Nobelists, Lawrence Berkeley National Laboratory, 5 November 2014 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 21 September 2020
- ↑ Hiltzik, Michael. Big Science. Simon and Schuster. 2015. ISBN 978-1-4516-7576-4. 2017-09-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-11.
- ↑ "Ernest Lawrence and M. Stanley Livingston". American Physical Society. December 22, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 9, 2014.
- ↑ "DOE Energy Innovation Hubs". Department of Energy. 2019-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-11.
- ↑ "The U.S. Department of Energy's Ten-Year-Plans for the Office of Science National Laboratories" (PDF). U.S. Department of Energy. 2017-10-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-06-11.
- ↑ "Joint Center for Energy Storage Research". 2017-12-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-09.
- ↑ "Facilities at the Molecular Foundry". Lawrence Berkeley National Laboratory. 2017-11-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-08.
- ↑ "Joint Center for Artificial Photosynthesis". 2010-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-11.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
| Foto, video və audio | ||||
|---|---|---|---|---|
| Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
| ||||
