I Robert (Şotlandiya kralı)

I Robert
şot.kelt Roibert a Briuis
Şotlandiya kralı
25 mart 1306 – 7 iyun 1329
Əvvəlki	I İohann
Sonrakı	II David
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	11 iyul 1274
Vəfat tarixi	7 iyun 1329 (54 yaşında)
Vəfat səbəbi	cüzam
Fəaliyyəti	döyüşçü, monarx
Həyat yoldaşları	təq. (1295–)
Uşaqları	II David (Şotlandiya kralı)
Dini	katolisizm
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Robert (ing. Robert I of Scotland; 11 iyul 1274 – 7 iyun 1329) — Şotlandiya kralı. Birinci Şotlandiya Müstəqillik müharibəsi boyunca hakimiyyətdə oldu və ingilislərə qarşı ölkəni cəsarətlə müdafiə etdi.

Şotlandiya kralı I Davidin şəcərəsindən olan Robert Vilyam Vollesin İngiltərə kralı I Eduarda qarşı üsyanında yer aldı və 1298-ci ildə Şotlandiyanın qoruyucusu ünvanı aldı. Ancaq həmkarlarından İohann Kominin öldürülməsində adı hallandı və bu səbəblə, Roma papası V Klement tərəfindən 1306-cı ilin fevralında aforoz edildi. Ölkədəki gücünü itirməmək üçün dərhal taxt iddiasını irəli sürdü və 25 mart 1306-cı ildə keçirilən tacqoyma mərasimiylə özünü Şotlandiya kralı elan etdi. Ardından ingilislərlə və taxt iddiası irəli sürən yerli rəqiblərinə qarşı mübarizəni davam etdirdi. 1309-cu ildə ilk parlamentini topladı. Ard-arda qazandığı hərbi zəfərlərin ardından ingilislər Şotlandiyanın bölgədəki gücünü tanıdı.

1320-ci ildə şotland əsilzadələr I Robertin suveren hökmdar olmasıyla bağlı bəyannamə hazırlayaraq Roma papası XXII İohanna təqdim etdilər. Roma papasının bu bəyannaməni 1324-cü ildə təsdiq etməsi və 1326-cı ildə Fransa ilə ittifaqın yenilənməsi ilə I Robert suveren hökmdar olaraq hakimiyyəti ələ aldı.

1327-ci ildə baş tutan taxt çevrilişiylə İngiltərə kralı II Eduard oğlunun lehinə taxtdan əl çəkdi və yeni kralın adına hakimiyyəti ələ alan naibləri ertəsi il I Robertin Şotlandiyadakı hakimiyyətini tanıyan bir sülh müqaviləsi bağladı.

Ailəsi

İlk evliliyi 1296-cı ilin əvvəlində Mar qrafının qızı İzabella ilə baş tutdu və cütlüyün bu nigahdan bir qızı doğuldu. Ancaq xanımı doğuş əsnasında vəfat etdi.

• Marjori Brus (1296 - 2 mart 1316)

İkinci evliliyi 1302-ci ildə Ulster qrafının qızı Yelizaveta Bruqla baş tutdu. Cütlüyün bu nigahdan 5 uşağı doğuldu və bunlardan yalnız biri yetkinlik yaşına çatmadan vəfat etdi.

• Marqarita Brus (?-30 mart 1346)
• Matilda Brus (?-30 iyul 1353)
• II David
• İohann Brus (5 mart 1324 - oktyabr 1327) – II Davidin əkiz qardaşı.
• Yelizaveta Brus (?-1364)

Mənbə

• Barrow, Geoffrey Wallis Steuart, Robert Bruce & the Community of the Realm of Scotland (4th ed.), Edinburgh: Edinburgh University Press, 2005, ISBN 978-0852245392.
• Balfour Paul, James, The Scots Peerage, Edinburgh: David Douglas, 1904.
• Bartlett, Robert, The Making of Europe, Conquest, Colonization and Cultural Change: 950–1350, Princeton: Princeton University Press, 1993, ISBN 978-0691032986.
• Bingham, Caroline, Robert the Bruce, London: Constable, 1998, ISBN 978-0094764408.
• Brown, Chris, Robert the Bruce. A Life Chronicled, Stroud: Tempus, 2004, ISBN 978-0752425757.
• Brown, Chris, Bannockburn 1314, Stroud: History, 2008, ISBN 978-0752446004.
• Dunbar, Archibald H., Scottish Kings 1005–1625, Edinburgh: D. Douglas, 1899, 126–141, with copious original source materiéls.
• Duncan, A.A.M. (Editor), (1999) John Barbour: The Bruce Canongate.
• Fawcett, Richard, redaktorRoyal Dunfermline, Edinburgh: Society of Antiquaries of Scotland, 2005, ISBN 978-0903903349.
• Grant, Alexander, (1984) Independence and Nationhood: Scotland 1306–1469 Edward Arnold. ISBN 978-0748602735.
• Grant A, and Stringer, Keith J., (1995) Uniting the Kingdom? The Making of British History Routledge, pp. 97–108. ISBN 978-0415130417.
• Haines, Roy Martin. King Edward II: His life, his reign and its aftermath, 1284–1330. Montreal, Canada and Kingston, Canada: McGill-Queen's University Press. 2003. ISBN 978-0773531574.
• Hunter, Paul V, The Adventures of Wee Robert Bruce, Bonhill, West Dunbartonshire: Auch Books, 2012.
• Jardine, Henry, Report relative to the tomb of King Robert the Bruce, and the cathedral church of Dunfermline, Edinburgh: Edinburgh Hay, Gall and Co., 1821.
• Loudoun, Darren, Scotlands Brave, 2007.
• Mackenzie, Agnes Mure (1934), Robert Bruce, King of Scots.
• Macnamee, Colm, The Wars of the Bruces: England and Ireland 1306–1328, Edinburgh: Donald, 2006, ISBN 978-0859766531.
• Macnamee, Colm, Robert Bruce: Our Most Valiant Prince, King and Lord, Edinburgh: Birlinn, 2018, ISBN 978-1841584751.
• Nicholson, R., Scotland in the Later Middle Ages.
• Oxford Dictionary of National Biography.
• Ó Néill, Domhnall, "Remonstrance of the Irish Chiefs to Pope John XXII", CELT archive, 1317.
• Penman, Michael. Robert the Bruce: King of the Scots. New Haven: Yale University Press. 2014. ISBN 978-0300148725.
• Penman, Michael. "Robert Bruce's Bones: Reputations, Politics and Identities in Nineteenth-Century Scotland". International Review of Scottish Studies. Ontario: Centre for Scottish Studies at the University of Guelph. 34. 2009: 7–73.
• Phillips, Seymour, Edward II, New Haven: Yale University Press, 2011, ISBN 978-0300178029.
• Prestwich, Michael. Edward I. New Haven: Yale University Press. 1997. 484–486. ISBN 978-0300146653. OCLC 890476967.
• Scott, Ronald McNair. Robert the Bruce: King of Scots. New York: Barnes and Noble. 1982. ISBN 978-1566192705.
• Geoffrey the Baker's: Chronicon Galfridi le Baker de Swynebroke, ed. Edward Maunde Thompson (Oxford, 1889).
• Traquair, Peter. Freedom's Sword. University of Virginia: Roberts Rinehart Publishers. 1998. ISBN 978-1570982477.
• Watson, Fiona J. Under the Hammer: Edward I and Scotland, 1286–1307. East Linton: Tuckwell Press. 1998. ISBN 978-1862320314.