Hava nəqliyyatı

Hava nəqliyyatı-Ən sürətli və dinamik inkişaf edən nəqliyyat növü hesab olunur.

Tarixi

Hava nəqliyyatı - Ən sürətli və dinamik inkişaf edən nəqliyyat növü hesab olunur. Aviasiya vasitəsilə sərnişinlərin və yüklərin daşınmasına yalnız I Dünya müharibəsindən sonra başlanmışdır. Əgər 1937-ci ildə dünyada hava nəqliyyatı ilə 4 mln. nəfər səmişin daşınmışsa, XXI əsrin əwələrində bu göstərici 2,2 mlrd. nəfər təşkil etmişdir.

Ümumi məlumat

Sərnişinlərin və xüsusi dəyərli yüklərin lazım olan məntəqəyə qısa müddətə çatdırılması hava nəqliyyatının üstün cəhətlərini müəyyən edir. İstifadə edilən təyyarələrin fərqli texniki xüsusiyyətləri hava məkanında müxtəlif hündürlüklərdə hava xətləri şəbəkəsinin yaradılmasına imkan vermişdir. Müasir dövrdə belə hava xətləri şəbəkəsinin ümumi uzunluğu 10 mln. km təşkil edir.

Hava nəqliyyatı ilə sərnişin daşınmalannın materiklər uzrə paylanması

	Regionlar	Sərnişin daşımalarmda xüsusi çəkisi, %-lə
1	Şimali Amerika	40
2	Qərbi Avropa	22
3	Asiya	20
4	Şərqi Avropa	5-6
5	MDR'ölkələri	5-6
6	Cənubi Amerika	5-6
7	Afrika	2

Statistikası

Dünyanın əsas beynəlxalq hava xətlərinin istiqaməti beynəlxalq təyyarə limanlarının coğrafıyası ilə bağlıdır. 2009-cu ildə dünyada 1150 ədəd beynəlxalq təyyarə limanı istifadə etmişdir. Bu təyyarə limanlarının vasitəsilə hər il təxminən 70 milyon sərnişin daşınır. Şimali Atlantika və Sakit okean hövzələri üzərində istifadə edilən hava xətləri sərnişin daşımalarında aparıcı yerləri tutur. Materiklər üzrə sərnişin daşımalannda aparıcı yerləri Şimali Amerika (40%) və Avropa (28%), sonuncu yeri isə Afrika (2%) tutur

Azərbaycanda hava nəqliyyatının yaranması

Azərbaycanda hava nəqliyyatı 1924-cü il yaradılıb. Bu vaxt Bakıdan Tbilisiyə aviasiya xətti açılıb. Son vaxtlar xarici ölkələrlə əlaqələrin genişlənməsi prosesində bu sahə sürətlə inkişaf edir. Azərbaycandan Avropa və Asiyanın bir çox ölkələrinə təyyarələr uçur. Bakıda respublikanın ən böyük təyyarə limanı yerləşir. Gəncə və Naxçıvanda da aeroportlar var. Respublika daxilində olan hava nəqliyyatında Gəncə, Naxçıvan, Yevlax, Şəki və Lənkəran olan aeroportlar mühüm rol oynayır. Aviasiyanın xidmətindən dağlıq rayonlarla əlaqə yaratmaq üçün də istifadə edilir. Bununla belə işğaldan azad edilmiş rayonlarımızdan bəzilərində yeni hava limanları inşa edilmişdir

Həmçinin bax

• Hava nəqliyyatına nəzarət
• Nəqliyyat
• Nəqliyyat növləri
• Hava limanı
• Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyası

Xarici keçidlər

• http://kayzen.az/blog/rauf_630/8077/hava-nəqliyyatı.html
• http://www.traceca-org.org/az/countries/azrbaycan/azrbaycan-respublikasinin-nqliyyat-sektoru/hava-nqliyyati/ Arxivləşdirilib 2017-09-13 at the Wayback Machine