GPON
Gigabit-capable passive optical network (GPON) və ya G.984[1] — gigabit tutumlu passiv optik şəbəkənin (GPON) tətbiqi üçün ITU-T standartı. O, adətən FTTP xidmətlərinin müştəri ilə ən uzaqdakı əlaqəsini (son kilometr) həyata keçirmək üçün istifadə olunur.[2][3]
GPON optik mühitə və ona daxil olmaq üçün istifadə olunan cihaza tələblər qoyur və Ethernet kadrlarının optik siqnala çevrilmə üsulunu, həmçinin həmin siqnalın parametrlərini müəyyən edir. OLT və ONT-lər arasında vahid əlaqənin ötürmə qabiliyyəti 2,4 Gbit/s aşağı[1] , 1,2 Gbit/s yuxarı və ya nadir hallarda simmetrik 2,4 Gbit/s təşkil edir və standartın müəyyən etdiyi TDMA protokolundan istifadə edərək 128 ONT-yə qədər paylaşılır.[4] GPON xətaların düzəldilməsi (Reed-Solomon) və şifrələmə (AES) üçün protokolları müəyyənləşdirir, identifikasiyanı (LOID, seriya nömrəsi və/və ya parol) daxil edən xətt nəzarəti (OMCI) üçün protokolu müəyyən edir.
GPON-un tətbiq edilməsi bir çox ümumi xüsusiyyətləri bölüşsə də, əksər xüsusiyyətlər qeyri-müəyyən olaraq qaldı, buna görə də praktikada müxtəlif tətbiqlər arasında uyğunluq azdır.[5] Xüsusilə, istifadə ediləcək fiber kabel və birləşdiricilərin dəqiq növü müəyyən edilməyib.[6]
OLT kimi tanınan əsas optik ötürücü, telekommunikasiya operatorunun mərkəzi ofisində yerləşir. OLT-dəki lazer, fotonları mərkəzi ofisdən passiv optik ayırıcıda bitən şüşə və plastik fiber-optik kabelə göndərir. Splitter mərkəzi ofisdən gələn vahid siqnalı 64-ə qədər istehlakçıya göndərilə bilən siqnallara bölür. Tək lazerlə xidmət göstərilən istehlakçıların sayı operatorun mühəndislik meyarları ilə müəyyən edilir. Operatorlar bu rəqəmi 32-ə endirə bilərlər.[7][8] Həmçinin operatorlar siqnalı iki dəfə, məsələn, bir dəfə səkkizə və yenidən daha aşağısına bölməyi seçə bilər. Mərkəzi ofislə sahə arasında maksimum məsafə 20 kilometr ola bilər, lakin operatorlar yüksək xidmət səviyyəsini saxlamaq üçün onu adətən 16 kilometrlə məhdudlaşdırırlar.
Mərkəzi ofislə evlər arasında məsafə artdıqca pisləşən və 3 km-dən bir çox ciddi siqnal itkisi yaşayan ADSL texnologiyasından fərqli olaraq fiber mərkəzi ofisinin 16 km radiusunda yerləşən bütün evlər yüksək sürətli internetdən istifadə edə bilər.[9]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "G.984.1 : Gigabit-capable Passive Optical Networks (GPON): General characteristics". ITU-T. 2003–2012. 2023-03-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-07.
- ↑ . "Review of Bell Fibe Internet". DSL Reports. 2018-04-12. 2023-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-07.
- ↑ Bode, Karl. "AT&T, Verizon Get Their GPON On". DSL Reports. 2008-03-13. 2023-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-07.
- ↑ "G.984.3 : Gigabit-capable Passive Optical Networks (GPON): Transmission convergence layer specification". ITU-T. 2004–2012. 2023-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-07.
- ↑ "GPON, ONT, and other FTTH questions". DSL Reports. 2015-12-30. 2023-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-07.
- ↑ "G.984.2 : Gigabit-capable Passive Optical Networks (GPON): Physical Media Dependent (PMD) layer specification". ITU-T. 2003–2008. 2023-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-07.
- ↑ "How does a Gigabit Passive Optical Network (GPON) work?". European Investment Bank (ingilis). 2021-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-07.
- ↑ "Fibre Optic Cable – an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 2021-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-07.
- ↑ "How does a Gigabit Passive Optical Network (GPON) work?". European Investment Bank (ingilis). 2021-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-07.
