Belqrad Aviasiya muzeyi
| Belqrad Aviasiya muzeyi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1957 |
| Açılış tarixi | 1989 |
| Ölkə | |
| 44°49′08″ şm. e. 20°17′07″ ş. u.HGYO | |
| aeronauticalmuseum.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əvvəllər Yuqoslaviya Aviasiya muzeyi olaraq bilinən Belqrad Aviasiya muzeyi ― Serbiyanın paytaxtı Belqradda yerləşən muzey. 1957-ci ildə qurulan muzey Nikola Tesla Hava Limanına bitişikdir. Memar İvan Ştraus tərəfindən hazırlanmış mövcud müəssisə 21 may 1989-cu ildə xalqın istifadəsinə verilmişdir.
Tarix
[redaktə | vikimətni redaktə et]1975-ci ildə Serbiyanın beynəlxalq havayolları şirkəti olan JAT muzey üçün 52.000 kvadrat fut torpaq bağışlamış, daha sonra isə muzey 2,7 hektarlıq ərazi satın almışdır.[1]
Muzeyin indiki binasının inşasına 1970-ci illərin ortalarında başlanılmışdır. İnşaat işləri uzanmış, buna görə də ilk daimi sərgi yalnız 1988-ci ilin sonlarında başlamışdır. Yeni muzey yeri 21 may 1989-cu ildə təntənəli şəkildə açımışdır.[2]
Muzeydə əvvəllər Yuqoslaviya Hərbi Hava Qüvvələri (həm krallıq, həm də kommunist), Serbiya Hərbi Hava Qüvvələri və digərləri tərəfindən istismar olunan 200-dən çox təyyarənin və daha əvvəl bir neçə mülki təyyarə və xüsusi uçan klubun idarə etdiyi təyyarələr var. Muzey həmçinin Fiat G.50-in bilinən yeganə mövcud nümunəsinə sahibdir.[3] Ən qiymətli kolleksiyalar isə geodezik şüşə binada saxlanılır.
Muzey NATO-nun 1999-cu ildə Yuqoslaviyanı bombalaması zamanı vurularaq düşən F-117 Nighthawk və F-16 Fighting Falcon-nun qalıqlarının da nümayiş etdirir. Bundan əlavə kolleksiya 130-dan çox aviasiya mühərriki, radar, raket, müxtəlif aviasiya avadanlığı, 20 000-dən çox məlumat kitabçası və texniki sənəd və 200 000-dən çox fotoşəkildən ibarətdir.
Kolleksiya
[redaktə | vikimətni redaktə et]Muzeydəki mövcud raketlər və radarlar:
- P-15 Termit
- S-75 Dvina
Planerlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]| Təyyarə | Qeydiyyat | Seriya nömrəsi | Qeyd |
|---|---|---|---|
| DFS 30 Kranich | YU-5014 | 161 | |
| DFS 66 Grunau Baby III | YU-2113 | 151 | |
| DFS 68 Weihe | YU-4073 | 443 | |
| DFS 68 Weihe | YU-4089 | 492 | |
| DFS 68 Weihe | YU-4093 | 491 | |
| DFS 70 Olympia Meise | YU-4106 | 33 | |
| 20. Maj Cavka | YU-2227 | ||
| 20. Maj Ilindenka 1T | YU-4108 | 3005 | |
| 20. Maj Ilindenka 1T | YU-4109 | 3006 | |
| FAJ Jastreb Košava 2 | 1 | ||
| FAJ Jastreb Vuk-T (VTC-76) | YU-4422 | 346 | |
| İkarus Košava 60 | YU-5022 | 1 | |
| Ikarus / Letov Orao IIc | YU-4096 | 185 | |
| İkarus Meteor 60 | YU-4103 | Prototip | |
| ILZS Jastreb 54 | YU-3056 | 251 | |
| VTRZ Jastreb Roda | YU-5210 | 24 | |
| Letov Jastreb 54 | YU-3029 | 195 | |
| Koşer KB-3 Jadran | YU-6001 | 104 | |
| LİBİS-17 | YU-5069 | 319 | |
| SVC Čavka | YU-2127 | ||
| SVC Mačka | YU-4107 | 3 | |
| SVC Vrabac A | |||
| Utva M / J1 | YU-UTVA | ||
| VTC Cirrus HS-64D | YU-5341 | 118 | |
| VTC Delfin II | YU-4138 | 45 | |
| VTC Trener | YU-4169 | 79 |
Helikopterlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]| Təyyarə | Mənşə | Qeydiyyat | Seriya nömrəsi | Qeyd |
|---|---|---|---|---|
| Hiller UH-12A |  ABŞ
|
YU-HAB | 143 | bərpa altındadır |
| Kamov Ka-25PL |  SSRİ
|
11323 | 4912519 | |
| Kamov Ka-28PL | SSRİ
|
11401
11402 |
5235003720222
5235003720223 |
|
| PZL Mi-2 | SSRİ /  Polşa
|
12506 | 511103059 | |
| PZL Mi-2 | SSRİ / Polşa
|
12512
12513 12514 12515 |
511110059
541307129 541327129 541309129 |
|
| Mil Mi-4A | SSRİ
|
12013 | 6103 | |
| Mil Mi-8T | SSRİ
|
12208 | 0915 | |
| Westland WS-51 Dragonfly Mk.IB |  Böyük Britaniya
|
11503 | WA / H / 97 | |
| Sikorsky (SOKO) S-55-5 | ABŞ
|
11714 | WA9-10-2319 |
-
Sikorsky (SOKO) S-55-5 -
Kamov Ka-25PL -
-
Yuqoslaviya Hava Qüvvələri işarələri ilə Hawker Hurricane Mk IVRP -
Yak-3 -
-
Yuqoslaviya Hava Qüvvələrinin işarəsi olan P-47D Thunderbolt. -
Polikarpov Po-2 -
Fizir FN -
Soko J-20 Kraguj -
Utva 213 -
Yuqoslaviya RAF heyətinin istifadə etdiyi Supermarine Spitfire LF Mk VC. -
MQ-1 -
27 mart 1999-cu ildə Serbiyanın BuDanovtsi kəndi yaxınlığında vurulan F-117 təyyarəsi -
Binanın xaricindəki Junkers Ju 52 / 3m (exF-BBYB) -
.jpg)
.jpg)
Jet təyyarələr
[redaktə | vikimətni redaktə et]-
F-84 "Thunderjet" -
F-86D Saber -
MiG-21F-13 -
Soko J-22 Orao prototipi -
Folland (Fo.141) Gnat F Mk.1 -
Müttəfiq Qüvvələr Əməliyyatı zamanı vurulan F-16CG quyruğu və örtüyü -
Digər
[redaktə | vikimətni redaktə et]| Maddə | Mənşə | Qeydiyyat | Seriya nömrəsi | Qeyd |
|---|---|---|---|---|
| BGM-109 Tomahawk | ABŞ
|
Dağıntı | ||
| Cossor CR 787 | Böyük Britaniya
|
Radar | ||
| R-25 Vulkan | .svg){kind=small} Yuqoslaviya
|
SAM raketi | ||
| Westinghouse AN / TPS -1D | ABŞ
|
Radar |
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Jovo Simišić, "Čiji je Muzej vazduhoplovstva" [To whom belongs the Museum of aviation], Politika (serb), 25 oktyabr 2017, səh. 26
- ↑ Jelena Popadić, "Zabrinutost zaposlenih u Muzeju vazduhoplovstva" [Worries of the employees in the Museum of the Aviation], Politika (serb), 21 oktyabr 2017, səh. 08, 2021-04-11 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2021-05-30
- ↑ Vlado Marinkovic. "Air Museum". pbase.com. 2022-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-30. (#empty_citation) Marinkovic, Vlado. "Air Museum." Arxivləşdirilib 2022-03-18 at the Wayback Machine pbase.com, 11 September 2010. Retrieved: 9 September 2013.