Won surcoreanu

Won surcoreanu
	대한민국 원
País	Corea del Sur
Entidá emisora	Bancu de Corea
Fabricáu por	Korea Minting and Security Printing Corporation (es)
Primer emisión	6 avientu 1947
Símbolu	₩
Códigu ISO 4217	KRW

El won surcoreanu (hangul: 대한민국 원, hanja: 大韓民國圓, romanización revisada: Daehan Minguk weon, McCune-Reischauer: Taehan Minkuk wŏn)^? o a cencielles won (hangul: 원, hanja: 圓, romanización revisada: weon, McCune-Reischauer: wŏn)^? ye la moneda de cursu llegal de Corea del Sur. Ta estremada en 100 chones (hangul: 전, romanización revisada: jeon, McCune-Reischauer: chŏn)^?, anque nun esisten monedes d'esta denominación. El so códigu ISO 4217 ye KRW, y el so símbolu ₩.

Etimoloxía

La pallabra won ye un términu cognáu que deriva del yuan chinu y el yen xaponés. Estos trés monedes tienen de mancomún el mesmu símbolu chinu: 圓, que denota la propiedá redonda d'un oxetu (les monedes). El won estremar en 100 chones o jeon (en Hangul: 전, en Hanja: 錢), que significa “dineru”, que tien el mesmu orixe qu'en chinu pa referise al bronce y el cobre col que taben fabricaes les monedes chines.

Primer won surcoreanu

Historia

Mientres la dómina colonial, el won sustituyóse al par pol yen, formando'l yen coreanu.

En 1945, dempués de la Segunda Guerra Mundial, Corea estremóse, resultando en dos monedes distintes, dambes llamaes won, pal Sur y pal Norte. Tanto'l won del Sur y el won del Norte sustituyeron al par el yen. El primer won surcoreanu subdividir en 100 jeon.

El won surcoreanu afitóse primeramente pal dólar d'Estaos Xuníos a una tasa de 15 wones = 1 dólar. Hubo una serie de devaluaciones siguíes, darréu, en parte por cuenta de la Guerra de Corea. Los tipos de cambéu fixos fueron:

Tipos de cambéu pal primera won surcoreanu.
Fecha d'introducción	Valor del won en dólar d'Estaos Xuníos
Ochobre de 1945	15
15 de xunetu de 1947	50
1 d'ochobre de 1948	450
14 de xunu de 1949	900 (namái pa transaiciones non-gubernamentales)
1 de mayu de 1950	1800
1 de payares de 1950	2500
1 d'abril de 1951	6000

El primer won surcoreanu foi sustituyíu pol hwan, el 15 de febreru de 1953 nuna tasa de 1 hwan = 100 wones.

Billetes

En 1946, el Bancu de Joseon introdució billetes de 10 y 100 wones, siguíos en 1949 de les denominaciones de 5 y 1.000 won. Los sos diseños yeren paecíos a los de los billetes xaponeses del periodu de la invasión nipona. Sicasí, esistíen dos estremes con estos. Per una parte sustituyóse la paulownia, emblema del gobiernu de Xapón, por una rosa de Siria, la flor nacional coreana. Tamién s'esanició'l testu referente a la intercambiabilidad del won col yen xaponés.

En 1950 creóse'l Bancu de Corea, qu'asumió les competencies relatives a la emisión de dineru del Bancu de Joseon. Introduciéronse nueves denominaciones de 5, 10 y 50 chon, y 100 y 1.000 wones. En 1952 añadiéronse los billetes de 500 wones. Un añu más tarde introducióse una nueva serie de billetes denominaos n'inglés como won, sicasí, yeren les primeres emisiones del hwan.

Segundu won, 1962

El 9 de xunu de 1962 reintroducióse'l won con una tasa de cambéu de 10 hwan = 1 KRW, sicasí nun va ser hasta'l 22 de marzu de 1975 cuando sía la única moneda de cursu llegal en Corea del Sur. Nel momentu de la so introducción, cotizar a 125 wones = 1 USD.

El 27 de febreru de 1980 empecipiáronse los preparativos pa siguir una política de fluctuación llibre. Finalmente'l 24 d'avientu de 1997 roblóse un alcuerdu col Fondu Monetariu Internacional pa dexar la llibre fluctuación del won nel mercáu. Poco tiempu dempués viose devaluáu hasta casi la metá del so valor como otres tantes divises asiátiques, por cuenta de la crisis financiera asiática.

Monedes

Hasta 1966 utilizáronse les monedes de 10 y 50 hwan, revaluadas como 1 y 5 wones. Los nuevos acuñamientos introduciéronse'l 16 d'agostu de 1966 en denominaciones de 1, 5, y 10 wones. Estes emisiones fueron les primeres en llevar la Era común, una y bones les anteriores fechar según el calendariu coreanu. El 22 de marzu de 1975 retirar de la circulación les monedes de 10 y 50 hwan.

En 1968, el latón col que taba fabricada la moneda de 1 won superaba en preciu al valor facial de la mesma, polo que se sustituyó esti metal pol aluminiu. P'amenorgar los costos de producción de monedes, acuñáronse nuevos tipos de monedes de 5 y 10 wones de bronce en 1970. Esi mesmu añu introducieron monedes de 100 wones, y en 1972 les de 50 wones.

Denominación	Emisión	Metal	Diámetru (mm)	Pesu (g)	Cantar	Anverso	Aviesu
1 won	1966-1980	align="center" bgcolor="#FFCC00"	Cu Ni Zn	17,20	1,70	Llisu \| align="left"\|Rosa de Siria 일원 한국은행	1 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu
1 won	1968-	align="center" bgcolor="#e2e2e2"	Al	17,20	0,72	Llisu \| align="left"\|Rosa de Siria 일원 한국은행	1 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu
5 won	1966-	align="center" bgcolor="#A0522D"	Cu Zn	20,40	3,90	Llisu \| align="left"\|Barco Tortuga 오원 한국은행	5 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu
5 wones	1970-	align="center" bgcolor="#FFCC00"	Cu Ni Zn	20,40	2,95	Llisu \| align="left"\|Barco Tortuga 오원 한국은행	5 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu
10 wones	1966-2006	align="center" bgcolor="#A0522D"	Cu Zn	22,86	4,22	Llisu \| align="left"\|Pagoda de Dabotap 십원 한국은행	10 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu
10 wones	1970-2006	align="center" bgcolor="#FFCC00"	Cu Ni Zn	22,86	4,06	Llisu \| align="left"\|Pagoda de Dabotap 십원 한국은행	10 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu
50 wones	1972-	align="center" bgcolor="#CCCCCC"	Cu Ni	21,60	4,16	Estriáu \| align="left"\|Espiga d'arroz 오십원 한국은행	50 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu
100 wones	1970-	align="center" bgcolor="#CCCCCC"	Cu Ni	24,00	5,42	Estriáu \| align="left"\|Yi Sun Ensin 백원 한국은행	100 원 THE BANK OF KOREA añu d'acuñamientu

En 1982, cola inflación y la popularización de les máquines espendedores, acuñáronse monedes de 500 wones. En xineru de 1983, col enfotu de normalizar el conu monetariu, acuñóse una nueva serie compuesta por monedes de 1, 5, 10, 50 y 100 wones utilizando'l mesmu estilu de la moneda de 500 wones, pero calteniendo los diseños de les series anteriores.

En 2006 el Bancu de Corea anunció la intención de rediseñar la moneda de 10 wones a finales d'esi añu. Debíu a la medría del costu de producción d'estes monedes (un 38% más que'l valor facial), amenorgóse'l tamañu a los 18 mm y camudóse el metal a cobre con nucleu d'aluminiu. El so diseñu ye'l mesmu que'l de la moneda anterior. Finalmente esta moneda poner en circulación el 18 d'avientu de 2006.

Les moneda de 1 y 5 wones, llegalmente en circulación, son bien difíciles d'atopar por cuenta del so escasu valor, y que los precios suélense arredondiar hasta los 10 wones.

Denominación	Emisión	Metal	Diámetru (mm)	Pesu (g)	Cantar	Anverso	Aviesu
1 won	1983-	align="center" bgcolor="#e2e2e2"	Al	17,20	0,72	Llisu \| align="left"\|Rosa de Siria 일원	1 한국은행 añu d'acuñamientu
5 wones	1983-	align="center" bgcolor="#FFCC00"	Cu Ni Zn	20,40	2,95	Llisu \| align="left"\|Barco Tortuga 오원	5 한국은행 añu d'acuñamientu
10 wones	1983-2006	align="center" bgcolor="#FFCC00"	Cu Ni Zn	22,86	4,06	Llisu \| align="left"\|Pagoda de Dabotap 십원	10 한국은행 añu d'acuñamientu
10 wones	2006-	align="center" bgcolor="#A0522D"	Acero Cu	18,00	1,22	Llisu \| align="left"\|Pagoda de Dabotap 십원	10 한국은행 añu d'acuñamientu
50 wones	1983-	align="center" bgcolor="#CCCCCC"	Cu Ni	21,60	4,16	Espiga d'arroz 오십원	50 한국은행 añu d'acuñamientu
100 wones	1983-	align="center" bgcolor="#CCCCCC"	Cu Ni	24,00	5,42	Yi Sun Ensin 백원	100 한국은행 añu d'acuñamientu
500 wones	1982-	align="center" bgcolor="#CCCCCC"	Cu Ni	26,50	7,70	Estriáu \| align="left"\|Grulla 오백원	500 한국은행 añu d'acuñamientu

Billetes

El Bancu de Corea designa los billetes y monedes d'una forma única. En cuenta de crear un diseñu similar y les feches nuna mesma serie, lo que faen ye asignar series con un númberu X hasta'l siguiente diseñu pa cada denominación. Toles series tán espresaes en hangul ordenaes de forma alfabética (가, 나, 다, 라, 마, 바, 사...). Asina, un billete de 1.000 wones impresu en 1983 pertenez a la segunda serie (나), porque ye'l segundu diseñu de tolos billetes de 1.000 wones dende la introducción del won en 1962.

En 1962 introduciéronse billetes en denominaciones de 10 y 50 chones, y 1, 5, 10, 50, 100 y 500 wones. La primer emisión de billetes imprimir nel Reinu Xuníu na imprenta de De la Rue. Les denominaciones en chones, xunto a una segunda serie de wones imprimir na Korea Minting and Security Printing Corporation.

En 1965, los billetes de 100 wones de la tercer serie imprimióse utilizando la téunica del intaglio p'amenorgar la falsificación. En 1966 introduciéronse billetes impresos nel Reinu Xuníu cola mesma téunica, y en 1969 los de 50 won utilizando téuniques litográficas.

**Emisiones impreses nel Reinu Xuníu**
Denominación	Color predominante	Dimensiones
1 won	Colloráu	94 × 50 mm
5 wones	Azul	94 × 50 mm
10 wones	Verde	108 × 54 mm
50 wones	Naranxa	156 × 66 mm
100 wones	Verde	156 × 66 mm
500 wones	Gris	156 × 66 mm

**Emisiones impreses en Corea del Sur**
Denominación	Color predominante	Dimensiones
10 chones	Azul	90 × 50 mm
50 chones	Marrón	90 × 50 mm
10 wones	Violeta	140 × 63 mm
50 wones	Verde/Naranxa Azul	149 × 64 mm
100 wones	Verde	156 × 66 mm
100 wones	Verde	156 × 66 mm
500 wones	Marrón	165 × 73 mm

Col desenvolvimientu económicu de los años 60, el valor de los billetes de 500 wones empezó a ser menor, polo que s'emitieron cheques con denominaciones más altes. En 1970, los billetes de 100 wones sustituyir por monedes, lo mesmo qu'asocedió colos de 50 wones en 1972.

Les denominaciones más altes de 5.000 y 10.000 wones introducir en 1972 y 1973 respeutivamente. Los billetes incorporaron nueves midíes de seguridá, qu'incluyíen la marca d'agua y fibres que camudaben de color cola lluz ultravioleta. De primeres estos dos billetes diben emitise coles mesmes, pero por cuenta de dellos problemes el so emisión retrasóse un añu. Tamién s'introdució un nuevu billete de 500 wones, y otru de 1.000 wones en 1975.

**Series de 1972-1973**
Denominación	Color predominante	Dimensiones	Imaxe del anverso	Imaxe del aviesu
5.000 wones	Marrón	167 × 77 mm
10.000 wones	Marrón	171 × 81 mm

**Series de 1973-1979**
Denominación	Color predominante	Dimensiones
500 wones	Verde/Rosa	159 × 69 mm
1.000 wones	Violeta	163 × 73 mm
5.000 wones	Naranxa	167 × 77 mm
10.000 wones	Verde	171 × 81 mm

En 1982, los billetes de 500 wones fueron sustituyíos por una moneda. Al añu siguiente, como parte de la política de racionalización del sistema monetariu, el Bancu de Corea emitió una nueva serie de billetes y monedes. Munchos de los billetes teníen novedaes como marques distintives pa la xente ciego, o un llinguaxe comprensible poles máquines espendedores. Estos billetes imprimir en papel fabricáu a base de magaya d'algodón p'amenorgar los costos de la producción.

Pa faer frente a la desregulación na importación d'imprentes en color y la medría del usu d'ordenadores y escáneres, introduciéronse cambeos nos billetes de 5.000 y 10.000 wones impresos ente 1994 y 2002, como l'usu de tintes especiales, microimpresión, etc.

**Series de 1983-2002**
Denominación	Color predominante	Dimensiones
1.000 wones	Violeta	151 × 76 mm
5.000 wones	Naranxa	156 × 76 mm
5.000 wones	Naranxa	156 × 76 mm
10.000 wones	Verde	161 × 76 mm
10.000 wones	Verde	161 × 76 mm
10.000 wones	Verde	161 × 76 mm

En 2006 munchos de los billetes en circulación tábense falsificando, como'l de 5.000 wones. Esto llevó al gobiernu a introducir una nueva serie de billetes, siendo precisamente'l de 5.000 wones en ser rediseñáu. A finales de 2007 siguiéron-y los de 1.000 y 10.000 wones. Estos nuevos billetes inclúin midíes de seguridá como hologrames en 3D que camuden de color, marques d'agua con semeyes, etc.

El 23 de xunu de 2009, el Bancu de Corea introdució una nueva denominación de 50.000 wones. Tamién s'anunció la emisión de billetes de 100.000 wones, sicasí la so introducción atayar nel últimu momentu.

**Series de 2006-**
Denominación	Color predominante	Dimensiones
1.000 wones	Azul	136 × 68 mm
5.000 wones	Colloráu	142 × 68 mm
10.000 wones	Verde	148 × 68 mm
50.000 wones	Mariellu	154 × 68 mm

Tasa actual de cambéu de KRW
En Google Finance:	AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD
En Yahoo! Finance:	AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD
En XE.com:	AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD
En OANDA:	AUD CAD CHF CNY EUR GBP HKD JPY USD

Vease amás

Referencies