Válor

Válor
Alministración
País	España
Autonomía	Andalucía
Provincia	provincia de Granada
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcaldesa de Válor (es)	María Asunción Martínez Fernández
Nome oficial	Válor (es)
Códigu postal	18470
Xeografía
Coordenaes	36°59′46″N 3°04′57″W / 36.9961°N 3.0826°O
	Válor Válor (España)
Superficie	59 km²
Altitú	909 m
Llenda con	Aldeire, Nevada, Ugíjar, Alpujarra de la Sierra y Lanteira
Demografía
Población	676 hab. (2023); - 347 homes (2019); - 328 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Granada
Densidá	11,46 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC 01:00
	ayuntamientodevalor.es

Válor ye una llocalidá y conceyu español perteneciente a la provincia de Granada, na comunidá autónoma d'Andalucía. Ta asitiáu na parte nororiental de la contorna de l'Alpujarra Granadina. Llenda colos conceyos de Lanteira, Aldeire, Nevada, Ugíjar y Alpujarra de la Sierra. El conceyu valoreño ta formáu polos nucleos de Válor, Mecina Alfahar y Nechite, dende 1940. Gran parte del so términu municipal atopar nel Parque nacional de Sierra Nevada.

En 1990, acoyó la IX edición del Festival de Música Tradicional de la Alpujarra.

Historia

Anque los xacimientos arqueolóxicos dexen suponer asentamientos humanos nesti llugar dende la Edá del Bronce y hai muertes tamién de la dómina romana, lo cierto ye que Válor naz como nucleu de población na dómina de la dominación islámica y conserva casi totalmente la so fisonomía d'entós, con cais estreches y cases típicamente alpujarreñas.

Tuvo'l so momentu de rellumanza nel periodu árabe-andalusí, cuando tola Alpujarra yera un importante emporiu agrícola especializáu na producción de seda. Mientres el periodu nazarí perteneció a la Taha de Juviles.

Dempués de la conquista de Granada, los Reis Católicos concedieron el señoríu de Los Válores a Don Hernando de Córdoba, güelu d'Aben Humeya, de la familia de "Los Hernandos", qu'afitó la so residencia en “Válor l'Altu” y añadió el nome de Válor al so apellíu, pasando a llamase Hernando de Válor y Córdoba, y la so familia “Los Valoríes”.

Los Omeya, una cla de la tribu de Quraysh, la familia de "Los Hernandos" taba perbién considerada ente los moriscos, polo que nun ye d'estrañar qu'éstos escoyeren a unu de los sos miembros, Fernando de Válor y Córdoba, qu'amás yera Caballeru Venticuatro de la capital granadina, ye dicir miembru del conceyu municipal, como cabeza visible del llevantamientu contra Felipe II, proclamándolo nada menos que “Rei de los Andaluces” col nome de Aben Humeya.

En Válor nació Don Fernando de Válor y Córdoba que, tomando'l nome d'Abén Humeya (Muhammad ibn Umayya), llevantar n'armes contra Felipe II, provocando una revuelta xeneral ente los moriscos de tol reinu de Granada. Disensiones internes ente los mesmos moriscos que, en 1569, dieron muerte a Abén Humeya, dexaron que Don Xuan d'Austria acabara llueu col llevantamientu. Los moriscos seríen definitivamente espulsaos en 1609, y la villa foi repoblada con colonos procedentes de Xaén.

Títulu de Villa

Válor gocia dende 1902 del títulu de Villa, que lu concedió Alfonsu XIII pol aumentu de población y desenvolvimientu de l'agricultura nel conceyu.^[2]

Política

Los resultaos en Válor de les postreres eleiciones municipales, celebraes en mayu de 2015, son:

Eleiciones Municipales - Válor (2011)
Partíu políticu	Votos	%Válidos	Conceyales
Partíu Socialista Obreru Español (PSOE)	295	65,56%	5
Partíu Popular (PP)	151	33,56%	2

Monumentos

Ilesia Parroquial (sieglu XVI). Dispón d'un interesante artesonado d'estilu mudéxar, lo mesmo que de la magnífica imaxe barroca del Santu Cristu de la Hedra y una Inmaculada de la escuela d'Alonso Cano.
Ermita de La nuesa Señora de Lourdes.
Ermita de los Varones Apostólicos (sieglu XVI).
Fonte de la plaza de la Ilesia (añu 1797).
Ponte andalusí de la Tableta.

Fiestes

Fiestes de Moros y Cristianos : Coinciden coles fiestes patronales, n'honor del Santu Cristu de la Hedra (Patrón de la Alpujarra) y celébrense nel mes de setiembre, del 12 al 15. Son les fiestes más populares de la contorna, non yá pol so coloríu sinón pol esbardie de pólvora que se realiza mientres la representación.

La fiesta tien el so orixe nel sieglu XVI nes milicies civiles, conocíes entós como ”soldadezcas”, que teníen como oxeto la proteición de la población ante la posible llegada de los moros”. Sicasí'l testu actual ye del sieglu XIX, ta atribuyíu a la poeta granadina Enriqueta Lozano, y los sos papeles tresmitiéronse tradicionalmente de xeneración en xeneración dientro d'una mesma familia.

Xunto cola representación de Moros y Cristianos, la procesión del Santu Cristu de La Hedra (14 de setiembre) ye l'actu central de les fiestes, a la qu'alleguen fieles de tola contorna, y que ye amás bien conocida pola ingente cantidá de pólvora que s'esbardia mientres el percorríu.
Non menos importancia tien pa los habitantes de Válor ye la tradicional “Baxada del Cristu” que se realiza'l día 13 y que ye una auténtica muestra de fervor de los paisanos escontra'l so patrón.
Selmana cultural: con fecha variable ente los meses de xunu y xunetu. Esta fiesta convirtióse nos últimos años nun referente de l'actividá cultural del conceyu, nella realícense múltiples actuaciones teatrales con actores aficionaos del llugar, talleres, actuaciones musicales, esposiciones y un llargu etcétera d'actividaes de calter cultural y festivu.
Baille d'Ánimes: el 25 d'avientu, celebrar dende la fundación de la Hermandá del Santu Cristu nel Sieglu XVI. Los mayordomos, acompañaos de músicos del pueblu con guitarres y bandurries, percuerren el pueblu casa por casa, pidiendo aguilandos pa les fiestes del próximu branu. Los vecinos, de la mesma, ufierten a los componentes del pasacalle, la tradicional bandexa de dulces y una copa pa reparar fuercies. D'antiguo la comitiva diba acompañada d'animales de carga pa recoyer los productos agrícoles que los vecinos apurríen-yos.
Antroxu, con fecha variable.
Dende va unos años ta recuperándose la tradición, casi perdida, d'allegar los díes de Santiago Apóstol (25 de xunetu) y Virxe de l'Asunción (15 d'agostu) a la paraxa de Cuesta Viñes a pasar un día de fiesta nel campu.