Saltar al conteníu

Turinxa

Editar los enllaces
Coordenaes: 51°N 11°E / 51°N 11°E / 51; 11
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Turinxa
bandera de Turingia (es) Traducir escudo de Turingia (es) Traducir
y
Alministración
PaísBandera d'Alemaña Alemaña
ISO 3166-2 DE-TH
Tipu d'entidá estáu federáu d'Alemaña
Capital Erfurt
Minister-President of Thuringia (en) Traducir Bodo Ramelow
Nome llocal Freistaat Thüringen (de)
División
Xeografía
Coordenaes 51°N 11°E / 51°N 11°E / 51; 11
Superficie 16171 km²
Llenda con Baxa Saxonia, Saxonia-Anhalt, Saxonia, Estáu Llibre de Baviera, Hesse y Baja Franconia (es) Traducir
Puntu más altu Großer Beerberg (es) Traducir
Altitú media 266 m
Demografía
Población 2 143 145 hab. (31 avientu 2018)
Densidá 132,53 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC 01:00 y Hora central europea
Fundación 3 ochobre 1990
thueringen.de
Cambiar los datos en Wikidata

Turinxa (alemán: Thüringen Tocante a esti soníu [ˈtʰyːʁɪŋən] (?·i)) ye un estáu llibre ente los 16 estaos federaos d'Alemaña, travesáu pel monte de Turinxa y asitiáu nel centru xeográficu del país. Delles ciudaes importantes d'esti estáu son Erfurt, Jena, Weimar, Gera y Eisenach.

Historia

[editar | editar la fonte]
Ver tamién: Turinxos y Ducáu de Turinxa

Nomáu pola tribu de los turinxos (Thuringii) qu'ocuparon la rexón alredor del añu 300, Turinxa pasó a dominación franca nel sieglu VI.

Turinxa convertir en landgraviato nel añu 1130. Dempués de la estinción de la reinante llinia ludowingios de condes y landgraves en 1247 y la guerra de la socesión de Turinxa (1247–1264), la metá occidental fíxose independiente sol nome de "Hesse", pa nunca volver ser parte de Turinxa. La mayor parte del restu de Turinxa pasó a gobiernu de la dinastía Wettin del cercanu Margraviato de Meissen, el nucleu del posterior Electoráu y reinu de Saxonia. Cola división de la casa de Wettin en 1485, Turinxa pasó a la caña mayor ernestina de la familia, que darréu subdividieron la zona nuna serie d'estaos menores, según la tradición saxona d'estremar l'heriedu ente los herederos masculinos. Estos fueron los "ducaos saxones", consistente, ente otros, de los estaos de Saxonia-Weimar, Saxonia-Eisenach, Saxonia-Jena, Saxonia-Meiningen, Saxonia-Altenburgu, Saxonia-Coburgu, y Saxonia-Gotha; Turinxa convirtióse puramente nun conceutu xeográficu.

Turinxa xeneralmente aceptó la reforma protestante y el catolicismu suprimióse yá en 1520[ensin referencies]; los sacerdotes que permanecieron lleales a él fueron espulsaos de les ilesies y los monesterios fueron en gran midida destruyíos, especialmente mientres la Guerra de los llabradores alemanes de 1525. En Mühlhausen y n'otros sitios, los anabaptistes atoparon munchos adherentes. Thomas Müntzer, un líder de dellos grupos non pacíficos d'esta secta, tuvo activu nesta ciudá. Dientro de los cantos de la moderna Turinxa la fe católica namái sobrevivió nel distritu d'Eichsfeld, que taba gobernada pol arzobispu de Mainz, y hasta un grau menor en Erfurt y la so inmediata vecindá.

Mapa de los estaos de Turinxa en 1890

Dalguna reordenación de los estaos turinxos tuvo llugar mientres la mediatización alemana de 1795 a 1814. A empiezos del sieglu XIX, y de resultes de les Guerres napoleóniques , el territoriu qu'entiende esti estáu pasó a formar parte de la Confederación del Rin, y tres el Congresu de Viena xuntar a la Confederación Xermánica; el reinu de Prusia tamién adquirió daqué de territoriu de Turinxa y alministrar dientro de la provincia de Saxonia. Los ducaos de Turinxa que formaron parte del Imperiu alemán en 1871 mientres la unificación d'Alemaña liderada por Prusia fueron Saxonia-Weimar-Eisenach, Saxonia-Meiningen, Saxonia-Altenburg, Saxonia-Coburgu-Gotha, Schwarzburg-Sondershausen, Schwarzburg-Rudolstadt y los dos principaos de la llinia mayor de Reuss y llinia menor de Reuss. La industrialización d'Alemaña mientres el sieglu XIX empecipiar en Turinxa y Saxonia.

En 1920, dempués de la Primer Guerra Mundial, estos pequeños estaos fundir n'unu solu, llamáu Turinxa; namái Saxonia-Coburgu votó, sicasí, por xunise a Baviera. Weimar convertir na nueva capital de Turinxa. L'escudu d'esti nuevu estáu foi más simple que'l de los sos predecesores.

En 1930 Turinxa foi unu de los estaos llibres onde los nazis ganaron auténticu poder políticu. Wilhelm Frick foi nomáu Ministru del Interior pal estáu de Turinxa dempués de que'l partíu nazi ganara seis delegaos a la Dieta de Turinxa. Nesta posición esanició de la policía turinxa a cualesquier qu'él abarruntara que yera un republicanu y reemplazar con homes que yeren favorables al partíu nazi. Tamién aseguró que cuando cualquier posición importante surdiera dientro de Turinxa, usó'l so poder a asegurar qu'un nazi llograra'l puestu.

Mientres la Segunda Guerra Mundial, la rexón foi severamente destruyida y sufrió un gran númberu de baxes civiles provocaes na so mayoría polos bombardeos de los aliaos. Dempués de ser de volao controlada per Estaos Xuníos, dende xunetu de 1845, l'estáu de Turinxa pasó a la zona d'ocupación soviética, y foi ampliada pa incluyir partes de Saxonia Prusiana, como les árees alredor d'Erfurt, Mühlhausen, y Nordhausen. Erfurt convertir na nueva capital de Turinxa. Ostheim, un exclave de Landkreis (equivalente de manera averada a un condáu nel mundu anglosaxón) Eisenach, foi cedíu a Baviera.

A partir de 1949 Turinxa formó parte de la República Democrática Alemana (RDA). En 1952 foi eslleida como Estáu y el territoriu pasó a ser alministráu ente tres distritos (Bezirke), los de Erfurt, Gera y Suhl. El Kreis d'Altenburg foi parte del Bezirk de Leipzig.

Tres la reunificación alemana en 1990, l'Estáu Llibre de Turinxa recuperó la so naturaleza d'estáu federáu, coles sos fronteres namái llixeramente alteriaes.

Ver tamién: Landgraviato de Turinxa y Batalla de Jena

Organización político-alministrativa

[editar | editar la fonte]

Dende la reforma alministrativa del 1 de xunetu de 1994, l'Estáu federáu de Turinxa componer de 17 distritos rurales (Landkreis), lo mesmo que de 6 ciudaes independientes que formen el so propiu distritu urbanu (kreisfreie Städte). Esisten en Turinxa cerca de 992 ciudaes y conceyos. Gran parte d'elles formen parte de les Agrupaciones alministratives.

Distritos de Turinxa (Landkreise)
  1. Altenburger Land
  2. Eichsfeld
  3. Gotha
  4. Greiz
  5. Hildburghausen
  6. Ilm-Kreis
  7. Kyffhäuserkreis
  8. Nordhausen
  9. Saale-Holzland-Kreis
  10. Saale-Orla-Kreis
  11. Saalfeld-Rudolstadt
  12. Schmalkalden-Meiningen
  13. Sömmerda
  14. Sonneberg
  15. Unstrut-Hainich-Kreis
  16. Wartburgkreis
  17. Weimarer Land

Ciudaes independientes

Xeografía

[editar | editar la fonte]
Principales ciudaes
Ciudá Habitantes Distritu
31/12/1970 31/12/2000 30/06/2005
Erfurt 192.679 200.564 202.590 ciudá llibre
Gera 106.841 112.835 104.737 ciudá llibre
Jena 85.169 99.893 102.201 ciudá llibre
Weimar 63.985 62.425 64.361 ciudá llibre
Gotha 57.256 48.376 47.045 Gotha
Eisenach 50.059 44.442 43.858 ciudá llibre
Nordhausen 42.018 45.633 43.781 Nordhausen
Suhl 28.177 48.025 43.202 ciudá llibre
Altenburgu 47.497 41.290 38.203 Altenburg
Mühlhausen 46.135 38.695 37.480 Unstrut-Hainich
Saalfeld 31.048 29.511 28.148 Saalfeld-Rudolstadt
Ilmenau 19.634 27.176 26.713 Ilm
Arnstadt 27.368 27.220 25.828 Ilm
Rudolstadt 30.087 27.528 25.584 Saalfeld-Rudolstadt
Apolda 29.754 25.899 24.684 Weimar
Greiz 39.424 26.177 24.007 Greiz
Sonneberg 29.811 24.837 23.928 Sonneberg
Sondershausen 22.195 23.088 21.718 Kyffhäuser
Meiningen 24.876 22.240 21.642 Schmalkalden-Meiningen
Sömmerda 15.959 21.977 20.885 Sömmerda

L'estáu federáu de Turinxa atopar nel mediu del territoriu alemán, y tien como vecinos los estaos federaos de Hesse (270 km), Baviera (381 km), Saxonia (265 km), Saxonia-Anhalt (296 km) y Baxa Saxonia (112 km). L'Estáu llibre de Turinxa pertenez, xunto con Saxonia-Anhalt y Saxonia, a la denomada zona media d'Alemaña (Mitteldeutschland). Por cuenta de la so gran cantidá de zones montiegues suelse denominar tamién al territoriu de Turinxa como'l Corazón verde d'Alemaña» („Grüne Herz Deutschlands“).

El sur del estáu federáu atópase apoderáu pol monte de Turinxa (Thüringer Wald), que s'estiende dende Eisenach hasta Sonneberg. Al norte topa'l Thüringer Becken. Los ríos más importantes de Turinxa son el Saale, l'Ilm, el Werra, el Unstrut, según el Weiße Elster. El monte más altu dientro del Estáu tien ye'l Großer Beerberg, con un altor de 982,9 m.

Rexones

[editar | editar la fonte]

Economía

[editar | editar la fonte]
Casa típica en Nordheim (Turinxa).
Paisaje de Veste Heldburg nel sur de Turinxa.

Turinxa, al igual que la mayor parte de la ex RDA, vivió una desemeyada evolución económica y la situación ameyoró globalmente. Sicasí, Erfurt ostenta unu de los niveles de riqueza más baxos del país a pesar de les constantes subvenciones del Gobierno federal y de la Xunión Europea (XE).[1]

Empreses[2]
Empresa Sector Trabayadores Ciudá
Opel Industria de automoción 1750 Eisenach
Bosch Accesorios d'automóvil 1650 Eisenach
Carl Zeiss Óptica 1600 Jena
Jenoptik Óptica 1400 Jena
Kali Werra Minería 1100 Unterbreizbach y Merkers
GPP Media Imprenta 1100 Pößneck
WAGO Kontakttechnik Industria d'electrodomésticos 1100 Sondershausen
CSG Computer Service Servicios de Hardware 1000 Erfurt
Ver tamién: Aeropuertu de Altenburg-Nobitz

Cultura

[editar | editar la fonte]
Asador de salchiches Thüringer Rostbratwurst en plenu trabayu.

Relixón

[editar | editar la fonte]

Ilesia Evanxélica n'Alemaña: 25,1 %,[3] Ilesia Católica: 7,8 %.[4]

Especialidaes culinaries

[editar | editar la fonte]
Artículu principal: Gastronomía de Turinxa

La Gastronomía de Turinxa ye conocida por delles de les sos especialidaes más populares, como les Thüringer Klößy, o l'habitual Thüringer Rostbratwurst (na zona oriental de Turinxa conocíes tamién como Roster) y el Thüringer Rostbrätel. Otres especialidaes rexonales son el Mutzbraten y el Schmandkuchen.

== Llugares d'interés Unu de los centros turísticos más importantes d'esti estáu federáu ye la ciudá de Weimar, considerada Patrimoniu de la Humanidá pola Unesco, según Eisenach (Wartburg) y otres ciudaes nes qu'esisten numberosos castiellos y palacios.

Personaxes célebres

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ «L'Este d'Alemaña sigue taramiando millones». Deutsche Welle 28.09.2005 (2005). Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  2. ↑ «Firmendatenbank» (alemán). Base de Datos d'empreses del estáu de Turinxa. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de setiembre de 2007. Consultáu'l 14 de payares de 2007.
  3. ↑ EKD http://www.ekd.de/download/kirchenmitglieder_2007.pdf
  4. ↑ Ilesia Católica: http://www.dbk.de/imperia/md/content/kirchlichestatistik/bev-kath-l__nd-2008.pdf

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]


Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Turinxa&oldid=4267670»