Saltar al conteníu

Feng shui

De Wikipedia
Fēngshuǐ escritu en calteres chinos simplificaos.

El feng shui (chinu tradicional: 風水, chinu simplificáu: 风水, pinyin: fēng shuǐ, pronunciación mandarín: [fə́ŋʂwèi], lliteralmente vientu y agua) ye un antiguu sistema filosóficu chinu d'orixe taoísta basáu na ocupación consciente y harmónica del espaciu, col fin de llograr d'ésti una influencia positiva sobre les persones que la ocupen. Ye parte del llamáu shenmiwenhua (神秘文化 - conocencia misteriosa) de la cultura china, que trata sobre cuesas misterioses, secretes ya imposibles de ver. El so territoriu d'aición asítiase na frontera de dos mundos: el de la tierra denomináu ken kai–, visible y físicu, y el del cielu denomináu yu kai–, desconocíu, invisible y vibrátil.[1] Ta considerada dende una pseudociencia[2][3] hasta «un compendiu d'antigües supersticiones chines».[4]

El feng shui ye una forma de geomancia desenvuelta en China. Orixinalmente yera una forma de conocencia qu'estudiaba los cambeos qu'asoceden na naturaleza, el clima y los astros. Los oríxenes del feng shui varien según les fontes. Per un sitiu, toma la simboloxía del I ching (o llibru de los cambeos). Por otru, incorpora los cinco elementos (wu xing).

Nel imperiu chinu, esta estética yera un asuntu d'estáu y solo les construcciones imperiales y de dalgunos nobles teníen accesu a esta aplicación. Por esa razón, llamar «aplicaciones d'emperadores y reis». Inclusive s'aplicaba al allugamientu y orientación de les tumbes (yin zhai, o vivienda de los muertos). A partir de la instauración de la república, el feng shui (xunto con otres práutiques tradicionales de la cultura china); foi práuticamente prohibíu. Los centros actuales d'espardimientu del feng shui nun s'atopen en China, sinón en Ḥong Kong, Taiwán y Malasia. Na última década del sieglu XX ―cola puxanza de la Nueva era― el feng shui popularizóse descomanadamente y la so práutica y enseñanza estendióse por cuasi tol mundu de la mano d'autores como Lilian Too, William Spear, Roger Green.

El feng shui basar na esistencia d'un aliendu vital o chi, que'l so fluxu ver modificáu pola forma y disposición del espaciu, les orientaciones (puntos cardinales) y los cambeos temporales. Delles escueles de feng shui ponen la énfasis nel estudiu de les formes: los montes, los ríos, la estructura de la vivienda o llugar de trabayu, l'allugamientu del bañu, cocina, habitación y el restu de los espacios de la casa, etc. Tamién s'utiliza un sistema deriváu del Cuadráu Máxicu del I-Ching pa calcular les "Estrelles Voladores", representaes pol movimientu cíclicu del tiempu en rellación a los allugamientos. Na actualidá, l'enclín ye considerar conxuntamente la forma, la orientación y el cálculu de les Estrelles Voladores, como se faía na antigüedá.

La forma de los montes o'l paisaxe polo xeneral descríbese sobre la base de los llamaos «guardianes celestiales»: el Dragón, el Tigre, la Tortúa, el Fénix y la Culiebra. Estos nomes deriven d'antigües constelaciones qu'estremaben el cielu en cinco sectores, como se representa nel Lö Hsu o Mapa del Ríu Lo (qu'apaeció nel llombu d'un Caballu mitolóxicu con cabeza de Dragón) d'ende l'axetivu de «celestiales». Los cinco guardianes disponer en forma de cruz; la Tortúa tras, el Fénix delantre, el Dragón a la izquierda, el Tigre a la derecha y la Culiebra nel Centru, que ye'l más importante porque representa a quien se dirixe tol estudiu.

La llocalización ideal ye aquella que tenga una Tortúa allugada escontra'l llau del que provienen los vientos más intensos y l'agua nel llau opuestu (Fénix); una y bones el vientu (feng) esvalixa'l chi ente que l'agua (shui) atropar. Amás, el geomante tien d'atopar al Dragón, una figura mítica rellacionada col movimientu de l'agua y del vientu (l'Espíritu del allugamientu). La borrina mañanero, por casu, representa l'aliendu del Dragón: Ellí onde tarda más n'esvalixase ye onde se dan les condiciones pa l'acumuladura del chi. L'estudiu complétase topando les llinies llamaes «venes del Dragón» y ciertos puntos especiales sobre estes venes llamaos «el nial del Dragón».

Según el Zang shu (‘llibru de les sepultures'), escritu por Guo Pu (276-324) mientres la Dinastía Jin,[5] la enerxía chi esvalíxase cuando viaxa al traviés del vientu y termina al alcuentru de l'agua. Si esti fluxu de la enerxía termina na agua que contién el cuerpu sería perfectu, porque toa esa enerxía quedar nel nuesu ser y trai meyor salú y felicidá.

Per otru llau, el feng shui considera curioso les orientaciones, yá que de cada puntu cardinal emana una enerxía determinada. La interpretación d'estes enerxíes básase primariamente nel símbolu llamáu ba-gua (ocho trigramas).

Dellos edificios famosos creaos conforme a los principios del feng shui son, ente otros:

Yin y yang

[editar | editar la fonte]

La idea del yin yang ye fundamental pal feng shui, que ye la idea d'opuestos ensin oposición. Son complementarios y precísense mutuamente pa esistir. Los cambeos constantes d'interaición de yin y yang da llugar a la infinita variedá de patrones de la vida.[6] La siguiente tabla sorraya la necesidá básica de cada principiu.

Yin Yang Yin Yang
norte sur iviernu branu
tierra cielo materia espíritu
femenín masculín negativu positivu
escuridá lluz noche día
fríu calor húmedo secu
embaxo enriba so altu
pasivu activu luna sol
nidiu aspru débil poderosu
El pa kua o bagua.

El feng shui, como otres artes chines, tien el so fundamentu nel testu I ching, o ‘llibru de les mutaciones'. Basar na interpretación de los trigramas o kuas. L'arreglu llamáu ba gua o pakua (qu'en chinu significa lliteralmente ‘ocho trigramas') ye'l fundamentu de toes eses escueles chines. Cada trigrama representa una serie de correspondencies: ente elles, una orientación, una parte de la naturaleza, una parte del nuesu cuerpu, un miembru de la familia, etc. Les direiciones del compás acomuñar a los cinco elementos míticos (agua, fueu, madera, metal y tierra):

Elementu Metal Metal Fueu Madera Madera Agua Tierra Tierra
I Ching Cielu Llagu Fueu Vientu Truenu Agua Montaña Tierra
Direición Noroeste Oeste Sur Sureste Este Norte Nordeste Suroeste
Triagramas
Trigrama hanzi
Triagrama pinyin qián duì xùn zhèn kǎn gèn kūn

Cada qi proveniente de distintu puntu cardinal busca'l so opuestu p'atopar harmonía: el qi del sur busca'l qi del norte pa permediase; de la mesma manera que'l qi oriental busca'l qi occidental, y asina socesivamente.

Dellos autores sostienen que pa prauticar el feng shui afechiscamente nel hemisferiu sur, el pakua tien d'invertise sobre la so exa horizontal; esto ye, que'l noroeste, norte y nordeste pasen a ser respeutivamente suroeste, sur y sureste. los maestros más importantes del feng shui nun comparten esta visión, que s'anicia nel desconocimientu fondu de los fundamentos del "I-Ching", una y bones el pakua que vemos na figura ye solu unu de los órdenes posibles, llamáu del Cielu Posterior. Esiste tamién un orde del Cielu Anterior y toa una serie de correspondencies y rellaciones ente los trigramas; y nun ye posible modificar un orde ensin tener en cuenta toes los demás. El secretu ta n'entender l'estudiu de les enerxíes, que flúin en direición Este Oeste y non Sur-Norte, yá que nun se refier namái a fuercies magnétiques. Polo tanto la postura mayoritariamente aceptada ye que'l pakua tien validez universal, independientemente de los hemisferios.

Crítiques

[editar | editar la fonte]

El feng shui ye llargamente consideráu una pseudociencia,[2][7][8][3] y foi criticáu por munches organizaciones dedicaes a investigar fenómenos paranormales. Por casu, James Randi describe'l feng shui como «una antigua forma d'engañu»,[2] Ente que Skeptics señala que ye «una completa xirigonza, namás que antigües supersticiones chines», que la evidencia de la so efectividá basar n'anécdotes, y qu'escarez d'un métodu creíble d'aición.[4] Esto lleva a postures engarraes ente distintos prauticantes del feng shui, qu'afirmen que se debe a variaciones ente distintes escueles; ente qu'analistes críticos consideren que se debe a que "el feng shui siempres se basó en meres conxetures.[9] Otros como'l Committee for Skeptical Inquiry de la revista Skeptical Inquiry definen al feng shui como «una creencia mística d'una harmonía cósmica».[10]

Feng shui clásicu (feng shui tradicional)

[editar | editar la fonte]

El feng shui clásicu o feng shui tradicional ta acomuñáu coles siguientes téuniques. Esto nun ye una llista completa, sinón que ye a cencielles una llista de les más comunes téuniques de la escuela de la forma y la escuela de la brúxula.[11]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Roger Green: Feng Shui pal Hemisferiu Sur y l'Hemisferiu Norte (páx. 1), 2001.
  2. 2,0 2,1 2,2 Crítiques al feng shui según James Randi.
  3. 3,0 3,1 Paul S. Ropp: Heritage of China: contemporary perspectives of chinese civilization (páx. 264). University of California.
  4. 4,0 4,1 Crítiques al feng shui nel sitiu web de Skeptics SA.
  5. Juwen Zhang: A translation of the ancient chinese “The book of burial (Zang shu)” by Guo Pu (276-324)», n'inglés.
  6. Craze, Richard: Practical feng shui. Londres: Anness Publishing, 1997.
  7. Michael Shermer: The skeptic encyclopedia of pseudoscience (páx. 108).
  8. Jonathan C. Smith: Pseudoscience and extraordinary claims of the paranormal (páx. 274).
  9. Edwin Joshua Dukes: The encyclopædia of religion and ethics (páx. 834). Edimburgu: T & T Clark, 1971.
  10. Monty Vierra. Harried by "Hellions" in Taiwan. Sceptical Briefs newsletter, marzu de 1997.
  11. Jun, Cheng Jian y Adriana Fernandes-Gonçalves: Chinese feng shui compass step by step guide (páxs. 46-47), 1998.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]