Saltar al conteníu

Cloruru de sodiu

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Cloruru de sodiu
Xeneral
Fórmula química NaCl
SMILES canónicu [Na .[Cl-]&zoom=2.0&annotate=none modelu 2D]
MolView [Na .[Cl-] modelu 3D]
Propiedaes físiques
Masa 57,959 unidá de masa atómica
Densidá absoluta 2,165 gramu por centímetru cúbicu
Puntu de fusión 800,8 grau Celsius, 800,7 grau Celsius
Puntu d'ebullición 1413 grau Celsius, 1465 grau Celsius
Sistema cristalinu sistema cristalino cúbico
Grupu espacial space group Fm-3m
Índiz de refraición 1,544202
Enerxía d'ionización 8,92 electrón-voltiu
Propiedaes termoquímiques
Entalpía de formación −234,8 quiloxuliu por mol
Entropía molecular estándar 72,1±0,0667868 xuliu por mol kelvin
Peligrosidá
Identificadores
Cambiar los datos en Wikidata

El cloruru de sodiu, sal común o sal de mesa, denomada na so forma mineral como halita, ye un compuestu químicu cola fórmula NaCl. El cloruru de sodiu ye una de les sales responsable de la salín del océanu y del fluyíu estracelular de munchos organismos. Tamién ye'l mayor componente del sal comestible, comúnmente usada como condimento y conservante de comida.

Na antigüedá, el cloruru de sodiu yera bien pruyíu como un bien transable y como condimento, y se remuneraba na dómina preclásica romana a los soldaos que construyíen la Vía Salaria, qu'empezaba nes canteres d'Ostia hasta Roma, con un arrogante salarium argentum. Tamién yera'l salariu d'un esclavu, yá que s'apurría una pequeña bolsa con sal; polo que la pallabra asalariáu tien un significáu etimológicamente peyorativu.[1]

Propiedaes químiques

[editar | editar la fonte]

Ye un compuestu iónicu formáu por un catión sodiu (Na ) y un anión cloruru (Cl-), y, como tal, puede sufrir les reacciones carauterístiques de cualesquier d'estos dos iones. Como cualesquier otru cloruru iónicu soluble, bastia cloruros insolubles cuando ye amestáu a una disolución d'una sal metálica apropiada, como nitratu de plata:

NaCl(aq) AgNO3(aq) → AgCl(s) NaNO3(aq)

Otru métodu pa dixebrar dambos componentes ye por aciu la electrólisis.

Si aplícase una corriente llétrica continua con un eleváu potencial a una salmoria alcalina, el productu anódico ye gas dicloro (Cl2) y los catódicos son hidróxidu de sodiu (NaOH) y dihidrógeno (H2).

electrólisis: 2 NaCl(aq) → 2 NaOH(aq) Cl2(gas) H2(gas)

Como la mayoría de los sales iónicos confier propiedaes coligativas a les sos disoluciones, ye dicir ye capaz de variar la presión de vapor de la disolución, alzar el puntu de ebullición y baxar el puntu de conxelación según la so concentración molal.

Estructura cristalina

[editar | editar la fonte]

Cuando'l cloruru de sodiu ta n'estáu sólidu, los sos átomos afacer nuna estructura cristalina cúbica, como ye d'esperase nuna unión iónica causada pelos campos electrostáticos de los sos átomos. Cada ion afacer nel centru d'un octaedru regular quedando arrodiáu per 6 iones de cargues opuestes distribuyíos nos vértices del octaedru.

Esta mesma estructura básica atópase en munchos otros compuestos y ye comúnmente conocida como la estructura cristalina de halita o sal de roca. Puede representase como una rede cúbica centrada na cara (fcc) con una base de dos átomos o como dos red cúbiques centraes na cara interpenetrantes. El primer átomu atópase en cada puntu de celosía.

Producción

[editar | editar la fonte]

El cloruru de sodiu ye producíu en masa pola evaporación d'agua de mar o salmoria d'otros recursos, como llagos salaos, y minando la roca de sal, llamada halita.

En 2002, la producción mundial de sal envalorar en 210 millones de tonelaes métriques, y los principales países productores fueron Estaos Xuníos (40.3 millones de tonelaes), China (32.9), Alemaña (17.7), India (14.5) y Canadá (12.3).[2]

Regulación fisiolóxica

[editar | editar la fonte]

El ion Na ye causante de la regulación osmótica celular regulando'l potencial de membrana espulsando'l ion K , facilita en gran manera l'impulsu nerviosu y ye apurríu al organismu en gran midida como sal de mesa.

Aplicaciones

[editar | editar la fonte]

El cloruru de sodiu ye usáu universalmente como aditivu alimenticiu. Tamién s'usa na producción de papel y celulosa, nos productos de bañu y en deterxentes.

Antiséptico local y preservante d'alimentos

[editar | editar la fonte]

El sal, gracies al so eleváu poder osmótico, ye capaz de deshidratar un ampliu espectru de virus y bacteries n'estáu non esporulado, polo que s'usa como un doliosu antiséptico pa desagafar firíes.

Bien pocos microorganismos, como los halófilos y organismos cimeros como los crustaceu braquiópodos conocíos como les Artemies, pueden aguantase al poder osmótico del sal. Ente los microorganismos resistentes al salín ta'l casu de la bacteria B. marismortui, atopada nel mar Muertu.

La salazón de la carne ye una forma de caltener ésta de l'acción bacteriana, una y bones el sal retrasa la descomposición proteínico. Pa caltener alimentos, el cloruru de sodiu estrayi l'agua d'estos, torgando la crecedera de les bacteries.[3][4]

Fundente del xelu

[editar | editar la fonte]

El cloruru de sodiu en salmoria (l'amiestu comercial supera los 300 g por llitru) ye'l fundente del xelu y de la nieve más usáu en vialidad. Al eslleise'l sal na agua, baxa'l puntu de conxelación d'ésta y xenérase enerxía en forma de calor, entalpía, (ΔH= -385.820 KJ/mol).

El sodiu ye un nutriente non esencial pa les plantes, que lo precisen en dosis bien baxes. Escepcionalmente, ciertos grupos de plantes, como les plantes C4, o la CAM, precisen dosis mayores d'esti elementu.

Per otra parte, l'escesu de sal nel medio resulta perxudicial pa la mayor parte de les plantes, yá que provoca la so desecación por ósmosis (l'agua mover escontra l'ámbitu más salín). Solamente les plantes llamaes halofitas desenvolvieron un procesu qu'evita esa perda d'agua.

Industria

[editar | editar la fonte]

El cloruru de sodiu tamién s'utiliza na industria testil. Usar p'afitar el color del tiñíu en tela.[ensin referencies]

Ye l'antídotu natural del nitratu de plata, metabolizándolo en cloruru de plata, sustancia práuticamente atóxica que'l cuerpu puede escretar con seguridá.[5]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Salariu
  2. Susan R. Feldman. Sodium chloride. Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. John Wiley & Sons, Inc. Published online 2005. doi 10.1002/0471238961.1915040902051820.a01.pub2
  3. Parra, Sergio (6 d'agostu de 2015) (en castellanu). secreto-para-mantener-alimentos-durante-la historia-sal-acidez-y-bacterias-del-propio-alimento El secretu pa caltener alimentos mientres la historia: sal, acidez y bacteries del propiu alimentu. https://www.xatakaciencia.com/quimica/el secreto-para-mantener-alimentos-durante-la historia-sal-acidez-y-bacterias-del-propio-alimento. Consultáu'l 13 d'agostu de 2017. 
  4. Andresrguez (18 de febreru de 2010). «s'empleguen-les salazones-pa-caltener-alimento/ ¿Por qué empleguen les salazones pa caltener alimentos?». Consultáu'l 13 d'agostu de 2017.
  5. Calabrese; Astolfi (xineru de 1969) Toxicología. Buenos Aires, Arxentina: Kapelusz, páx. 190.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]